فعالیت رفتاری زنبورهای پارازیتوئید در لاروهای زمستان‌گذران بید چغندرقند Scrobipalpa ocellatella (Lepidoptera: Gelechiidae)
کد مقاله : 1214-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشکده کشاورزی_دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
2گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
3گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
4گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
نقطه انجماد لاروهای بید چغندرقند Scrobipalpa ocellatella (Boyd) به جا مانده در سر ریشه‌های چغندرقند در طول پاییز و زمستان دامنه وسیعی از 6- تا پایین‌تر از 23- درجه سلسیوس را نشان می‌دهند. به منظور بررسی علل تغییرات وسیع در نقطه انجماد لاروهای فوق، در آبان ماه 1398 از مزارع چغندرقند موسسه تحقیقات و اصلاح بذر مطهری کرج نمونه جمع‌آوری شد. لاروها از نظر پارازیتیسم مورد ارزیابی قرار گرفتند. از لاروهای جمع‌آوری شده دو پارازیتوئید داخلی شامل Diadegma pusio (Holmgren) (Hymenoptera: Ichneumonidae) و Microchelonus subcontractus (Abdinbekova) (Hymenoptera: Braconidae) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که لارو بید چغندرقند یک آفت غیرمتحمل به یخ‌زدگی است که با ساز و کارهای مختلف نقطه انجماد خود را کاهش می‌دهد. از عواملی که نقطه انجماد این آفت را تحت تاثیر قرار می‌دهد پارازیته شدن است. در این پژوهش اثر دو پارازیتوئید فوق روی نقطه انجماد لاروهای زمستان‌گذران بید چغندرقند بررسی شد. نتایج نشان داد که نقطه انجماد لاروهای سن آخر پارازیته بید چغندرقند در محدوده 26/7- تا 81/23- با میانگین نقطه انجماد 510/0±37/16- درجه سلسیوس بود. این درحالی است که نقطه انجماد لاروهای غیرپارازیته آزمایشگاهی از 81/20- تا 64/26- درجه سلسیوس و میانگین نقطه انجماد 362/0±11/24- درجه سلسیوس بود. مقایسه آماری تی استودنت بین داده‌ها نشان داد که نقطه انجماد لاروهای پارازیته نسبت به لاروهای سالم به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. به نظر می‌رسد که زنبورهای پارازیتوئید در بدن لارو میزبان به عنوان هسته یخ عمل کرده و نقطه انجماد لاروها را در دماهای زیر صفر به شدت افزایش می‌دهند. این احتمال وجود دارد که زنبورهای پارازیتوئید با بهره مندی از شرایط طبیعی به دلیل بالا رفتن نقطه انجماد و ایجاد کمای سرما و عدم تحرک و در پی آن از دست دادن قدرت دفاعی در حشرات میزبان می‌توانند با چالش کمتر دوره زندگی خود را با موفقیت کامل نمایند. به نظر می‌رسد که زنبورهای پارازیتوئید با انعطاف پذیری رفتاری و تطابق فیزیولوژیک از شرایط سرماهای زیر صفر به نفع خود سود می برند.
کلیدواژه ها