تاثیر استفاده از گیاهان تله روی پارازیتیسم بید کلم (Plutella xylostella (L.)) در مزارع کلم‌گل
کد مقاله : 1290-24IPPC (R3)
نویسندگان
بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
استفاده از گیاهان گلدار به‌عنوان گیاه تله نه تنها حشرات گیاه‌خوار را جلب کرده و آلودگی در محصول اصلی را کاهش می‌دهد بلکه می-تواند با تامین شهد زمینه مهار زیستی را به‌روش حفاظت و حمایت از دشمنان طبیعی فراهم کند. در مطالعه حاضر، پنج گیاه گلدار (خردل هندی، خردل سفید، خردل وحشی، مروارید و همیشه‌بهار) به‌عنوان گیاه تله و با هدف کاهش خسارت بید کلم (Plutella xylostella (L.)) در محصول اصلی به‌کار رفت. در سال 1396، گیاهان تله در یک ردیف به‌صورت پیرامونی (بدون استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی) در کرت‌های 500 مترمربعی در یک مزرعه کلم‌گل در شهرستان مبارکه (استان اصفهان) استفاده شد. تیمارها چهار بار در یک طرح بلوک-های کامل تصادفی تکرار شد به‌طوری‌که فاصله بین کرت‌ها (درون بلوک) و بین بلوک‌ها به‌ترتیب 20 و 30 متر در نظر گرفته‌شد. برای برآورد درصد پارازیتیسم لاروی بید کلم هنگام فصل رشد، به فواصل 10 روزه در طول فصل رشد از 30 تیرماه (چهار هفته پس از نشاء) تا 7 مهرماه (چهار هفته پیش از برداشت) جمعا 8 بار از محصول اصلی نمونه‌برداری شد. در هر کرت از محصول اصلی 100 بوته به‌طور تصادفی انتخاب و از روی آنها، 100 لارو سن سوم یا چهارم بید کلم جمع‌آوری شد و پس از پرورش در آزمایشگاه، درصد پارازیتیسم (نسبت "تعداد پیله تشکیل‌شده زنبور پارازیتوئید" به "مجموع تعداد پیله تشکیل‌شده زنبور پارازیتوئید و تعداد شفیره تشکیل‌شده بید کلم") تعیین گردید. آمار لاروهای بید کلم تلف‌شده قبل از تشکیل شفیره (تلفات میزبان به علل نامعلوم) در تجزیه و تحلیل آماری به‌کار نرفت. داده‌ها توسط تجزیه انحراف لجستیک با خطای باینومیال تجزیه و تحلیل شد. در مجموع، 3729 پیله پارازیتوئید از پرورش لاروهای جمع‌آوری‌شده بدست آمد که پس از خروج حشرات کامل مشخص گردید که تعداد 3081 (6/82%) از آنها متعلق به گونه Cotesia vestalis (Haliday) (Braconidae) و 648 عدد (4/17%) از آنها متعلق به گونه Diadegma semiclausum (Hellen) (Ichneumonidae) است. در هر نوبت نمونه‌برداری، تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای مختلف از نظر درصد پارازیتیسم لاروی وجود داشت. به‌طوری‌که، میانگین درصد پارازیتیسم لاروهای بید کلم در تیمارهای مختلف و در زمان‌های مختلف از 5/2 تا 0/50 متغیر بود. -علاوه بر این، میانگین کل پارازیتیسم (بین نوبت‌های نمونه‌برداری) لاروی بید کلم تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای مختلف نشان داد. میانگین کل پارازیتیسم در تیمار خردل هندی (9/22%) از تیمارهای خردل وحشی (1/17%)، خردل سفید (1/16%)، همیشه‌بهار (7/14%)، مروارید (8/13%) و شاهد (9/16%) بیشتر بود. مطالعه حاضر نشان داد که خردل هندی یک گیاه تله برتر در مدیریت پایدار و اکولوژیک بید کلم می‌باشد.
کلیدواژه ها