فراسنجه های زیستی و جدول زندگی دو جنسی سن- مرحله ‏ی سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum

کد مقاله : 1322-24IPPC (R3)
نویسندگان
1مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان. بخش تحقیقات گیاهپزشکی
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده‌ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
3گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
4بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیققات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران
چکیده
فراسنجه های زیستی و جدول زندگی دوجنسی سن- مرحله‏ ی سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (westwood) (Hem.: Aleyrodidae) در آزمایشگاه در دمای 2±25 درجه‏ ی سلسیوس، رطوبت نسبی 10±65 درصد و دوره‏ ی نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) روی سه گیاه گوجه ‏فرنگی، خیار و بادمجان با استفاده از نرم‏ افزار TWOSEX-MSChart (version 2015.002) مورد بررسی قرار گرفت. میانگین‏ ها و خطای معیار با استفاده از روش Bootstrap با یک‏صد هزار تکرار محاسبه شد. براساس نتایج به‏ دست آمده، دوره ‏ی پیش از بلوغ در گوجه ‏فرنگی، خیار و بادمجان به‏ ترتیب 15/0±37/25، 19/0±34/23 و 17/0±87/21 روز، طول دوره‏ ی زندگی 73/1±06/39، 68/1±24/42 و 65/1±41/45 روز و زادآوری 66/4±29/139، 01/5±73/156 و 2/8±93/233 (تخم/ ماده) بود. نرخ زنده‏ مانی مراحل پیش از بلوغ در سه میزبان گیاهی مورد بررسی، بدون اختلاف معنی‏ دار با یکدیگر، به ‏ترتیب 82، 85 و 91 درصد محاسبه شد. مقایسه‏ ی میانگین‏ های فراسنجه های رشد جمعیت نشان داد که از نظر نرخ ذاتی رشد جمعیت (r) و نرخ خالص تولید مثل (R0)، گیاهان مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار دارند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت آفت (r) در گوجه‏ فرنگی و خیار بدون اختلاف معنی ‏دار با یکدیگر به‏ ترتیب 005/0±118/0 و 005/0±128/0 (روز1-) و در بادمجان 005/0±144/0 (روز1-) بود. بالاترین نرخ خالص تولیدمثل در بادمجان (76/15± 90/108 تخم) و پایین‏ ترین مقدار آن در گوجه‏ فرنگی (53/8±35/57 تخم) به ‏دست آمد که با یکدیگر تفاوت معنی ‏داری داشتند. نرخ متناهی افزایش جمعیّت )λ( آفت در گوجه‏ فرنگی، خیار و بادمجان به ترتیب 005/0± 125/1 ، 005/0±137/1 و ‏ 006/0±155/1 (روز1-) و مدت زمان نسل به ترتیب (T) 26/0±40/34، 42/0±08/33 و 32/0±52/32 روز به‏ دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که فراسنجه های زیستی سفیدبالک گلخانه می‏توانند توسط گیاهان میزبان تحت تأثیر قرار بگیرند. بر این اساس و با توجه به نرخ زنده‏مانی بالاتر، زادآوری بیشتر، کوتاه ‏تر بودن طول دوره‏ ی پیش از بلوغ و طولانی‏ تر بودن عمر‏ حشرات بالغ در بادمجان، این گیاه نسبت به دو گیاه دیگر، میزبان مناسب‏تری برای سفیدبالک گلخانه است.
کلیدواژه ها
 
Title
Biological parameters and Age–stage two-sex life table of greenhouse white fly Trialeurodes vaporariorum
Authors
Shahram Farrokhi
Abstract
Biological parameters and age-stage two-sex life table of greenhouse white fly Trialeurodes vaporariorum (Westwood) (Hem.: Aleyrodidae) was studied in laboratory at 25 ± 2 ° C, RH 65 ± 10% and a photoperiod of 16: 8 h (L: D) on tomato, cucumber and eggplant using TWOSEX-MSChart (version 2015.002) software. The means and SEs were estimated using 100,000 Bootstrap replications. Based on the results, pre-adult developmental time of the pest on tomato, cucumber and eggplant were 25.37±0.15, 23.34±0.19 and 21.87±0.17days; longevity were 39.06±1.73, 42.24±1.68 and 45.41±1.65 days, and fecundity were estimated to be 139.29±4.66, 156.73±5.01 and 233.93±8.2 (eggs/ female), respectively. The survival rates of the pre-adult stages in the three host plants were 82, 85 and 91 percent, without significant differences. Comparison of the means of population growth parameters showed that in terms of the intrinsic rate of population increase (r) and net reproduction rate (R0) of the greenhouse white fly, the plants are divided into two separate groups. The intrinsic rate of population increase (r) in tomato, cucumber and eggplant were 0.118±0.005, 0.128±0.005 and 0.144±0.005 (d-1) respectively. With a significant differences, highest and lowest net reproduction rate (R0) were obtained in eggplant (108.90±15.76 eggs) and tomato (57.35±8.53 eggs), respectively. The finite rate of population increase (λ) in tomato, cucumber and eggplant were 1. 125 ± 0.055, 1.137 ± 0.005, and 1.555 ± 0.066 (day-1) and the generation time (T) were 34.34 ± 0.26, 33.08 ± 0.42 and 32.52 ± 0.32, respectively. The results of this study showed that greenhouse white fly biological parameters could be affected by host plants. Accordingly, due to higher survival rate, more fecundity, shorter pre-adult period and longer longivity of greenhouse whitefly in eggplant, this plant is more suitable host for the pest than the other two plants.
Keywords
Interaction, Intrinsic Rate of Population Increase, Net Reproduction Rate, Generation Time, Survival rate