مطالعه پراکنش بیماری لکه طاووسی زیتون و نقش برخی از اصول اولیه باغبانی در میزان آلودگی به بیماری لکه طاووسی زیتون در منطقه طارم
کد مقاله : 1521-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه حشره شناسی و بیماری شناسی گیاهی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
2دانشگاه تهران
3رئیس موسسه
4دانشگاه تهران. پردیس ابوریحان -بیماری شناسی گیاهی
چکیده
منطقه طارم استان زنجان با داشتن سطح زیرکشت حدود 20 هزار هکتار باغ زیتون مهمترین مرکز کشت و پرورش زیتون در کشور است. با افزایش سطح کشت زیتون در سالهای اخیر، بیماری لکه طاووسی زیتون (ناشی از قارچ Venturia oleaginea) به معضلی جدی برای باغات زیتون طارم تبدیل شده است و هر سال اپیدمی میشود. به منظور بررسی وضعیت پراکنش بیماری در باغات زیتون در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه (مصادف با زمان اوج اپیدمی در منطقه) سالهای 1397 و 1398 از 175 قطعه باغ زیتون در مناطق مختلف شهرستان بازدید و بررسی به عمل آمد و در هر باغ از تعداد 10 اصله درخت زیتون بارده (بالای 10 سال) از رقم رایج منطقه (رقم زرد) و از هر درخت حدود 100 برگ به شکل تصادفی از هر چهار طرف درخت، نمونه برداری شد و درصد و شدت آلودگی هر باغ در آزمایشگاه تعیین شد. همزمان با نمونه برداری، مختصات جغرافیایی باغات مذکور با استفاده از دستگاه GPS و پارامترهای اساسی باغبانی باغات (فاصله کشت، ارتفاع درختان، سن درختان، هرس صحیح، نوع سیستم آبیاری، نوع بافت خاک و مدیریت علفهای هرز) ثبت شد تا همبستگی و ارتباط میان درصد و شدت آلودگی باغات زیتون با پارامترهای اولیه باغبانی و صفات توپوگرافی منطقه با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی (GIS) مشخص گردد. آنالیز نتایج این تحقیق نشان داد که بیشتر مناطق زیتونکاری طارم مستعد آلودگی بالای 60 % هستند. میانگین درصد آلودگی باغات زیتون به بیماری لکه طاووسی در مراحل اوج اپیدمی 3/70 % بود. در تمام مناطق نمونهبرداری، رابطه مستقیمی بین درصد آلودگی و شدت آلودگی وجود داشت. بررسی همبستگی میان پارامترهای اساسی باغبانی با درصد آلودگی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نشان داد که هرس درختان با مثبت 56/0 و ارتفاع درختان با مثبت 55/0 بیشترین همبستگی را با بیماری لکه طاووسی زیتون دارند. همبستگی سایر پارامترها به ترتیب: نوع بافت خاک (52/0+)، سن درختان (45/0+)، سیستم آبیاری (36/0+)، مدیریت علفهای هرز (31/0+) و فاصله کشت (19/0+) برآورد شد. علیرغم ارتباط مستقیم میان توپوگرافی باغات مورد بررسی با درصد آلودگی، همبستگی میان پارامتر ارتفاع از سطح دریا با درصد آلودگی بیماری ضعیف (04/0+) بود. بر اساس نتایج شدت آلودگی در بخشهای پایین تاج درختان که نورگیری کمتری داشتند بیشتر بود و با افزایش سن درختان، درصد و شدت آلودگی افزایش مییافت. همچنین کمترین درصد آلودگی در باغاتی برآورد شد که نسبت ارتفاع درختان به فاصله کشت برابر با 51/0 بود و این نسبت در باغاتی که بیشترین درصد آلودگی را داشتند 19/1 بود. نتایج این تحقیق نشان داد که دو اصل مهم از اصول اولیه باغبانی: هرس درختان و رعایت نسبت ارتفاع درختان به فاصله کشت، بیشترین نقش را در کاهش آلودگی باغات زیتون به بیماری لکه طاووسی زیتون دارند.
کلیدواژه ها
Title
Study of the distribution and the role of some basic principles of gardening on olive peacock spot disease in Tarom region
Authors
Abstract
Tarom region of Zanjan province with an area under cultivation of about 20,000 hectares of olive groves is the most important olive growing center in the country. With the increase in the area under olive cultivation in recent years, Olive Leaf Spot (OLS) disease (caused by Venturia oleaginea) has become a serious problem for the olive groves and it becomes an epidemic every year. In order to study the distribution of the disease in olive orchards of Tarom, in late April and early May (coinciding with the height of the epidemic in region) in 2018 and 2019, 175 olive orchards were investigated in different areas of region and in each orchard 10 bearing olive trees (over 10 years old) of the common cultivar (yellow cultivar) were selected and about 100 leaves were randomly sampled from four sides of each tree and the incidence and infection severity of each garden were determined in lab. Simultaneously with sampling, the geographical coordinates of the orchards were recorded using GPS device and the basic principles of gardening of the mentioned orchards (planting distance, tree height, tree age, proper pruning, irrigation system type, soil texture type and weed management) were recorded in order to determine the correlation and relationship between the incidence and severity of infection of olive orchards with the basic principles of gardening and topographic data of the area using geographic information system (GIS). Results showed that most of the olive groves are receptive to contamination above 60%. The average of infection incidence of olive orchards with OLS was 70.3% at the height of the epidemic. In all sampling areas there was a direct relationship between the infection incidence and infection severity. Analysis of correlation between basic principles of gardening and the infection showed that pruning of trees with + 0.56 and height of trees with + 0.55 had the highest correlation with olive peacock spot disease. Correlation of other parameters respectively was: soil texture type (+ 0.52), tree age (+ 0.45), irrigation system (+ 0.36), weed management (+ 0.31) and planting distance (+ 0.19). Despite the direct impact of topography on the disease, the correlation between sea level elevation parameter and the disease incidence was poor (+ 0.04). The results showed that the lowest rate of infection was in orchards where the ratio of tree height to planting distance was 0.51 and this ratio was 1.19 in orchards that had the highest percentage of infection. The results of this study showed that two important principles of basic principles of gardening: pruning and considering the ratio of tree height to planting distance, have the greatest role in reducing the infection of olive gardens to OLS.
Keywords
olive leaf spot disease, Venturia oleaginea