بررسی علل زوال درختان ارس در ارتفاعات طارم استان زنجان

کد مقاله : 1537-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه حشره شناسی و بیماری شناسی گیاهی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
2رئیس موسسه
3کارشناس بخش گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
4کارشناس بخش منابع طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
چکیده
مناطق کوهستانی شهرستان طارم دارای عرصه‌هایی کم و بیش پوشیده از گونه Juneperus excelsa درختان ارس است. بدنبال گزارشاتی مبنی بر مرگ و میر درختان ارس ارتفاعات طارم، در طی سال‌های 94 تا 98 از درختان در حال زوال بازدید بعمل آمد. بررسی‌های اولیه نشان‌دهنده حجم بالای خسارت گیاه نیمه انگلی دارواشک (Arceuthobium oxycedri) در درختان ارس بود. در عین حال سرخشکیدگی‌های مشکوک و وجود علائم شانکر در سرشاخه‌ها و تغییر رنگ برگ‌ها، نقش احتمالی عوامل بیماریزای قارچی در این مرگ و میر را پر رنگ‌ می‌ساخت. لذا ضمن بررسی میدانی و ثبت علائم درختان در حال زوال، از شاخ و برگ و ریشه درختان در حال زوال نمونه برداری و به آزمایشگاه منتقل شد و با استفاده از روش‌های مرسوم کشت، جداسازی و شناسائی عوامل بیماریزای قارچی مرتبط اقدام شد. نمونه‌های آفات و حشرات زیان‌آور فعال بر روی درختان ارس نیز جمع آوری و برای شناسایی آنها اقدام شد. شناسایی ریخت شناسی قارچ‌های جداسازی شده با استفاده از کلیدهای معتبر قارچ‌شناسی انجام شد و برای تایید شناسایی جدایه‌های قارچی به دست آمده، از روش‌ مولکولی با تکثیر و مقایسه ناحیه ژنی حفاظت شده رایبوزومی با کمک پرایمرهای عمومی (ITS-1 و ITS-4) استفاده شد. در این مطالعه، بیش از 200 جدایه قارچی مختلف بدست آمد که قارچ‌های Nigrospora oryzae (31 جدایه)، Penicillium spp. (9 جدایه)، Aspergillus spp. (4 جدایه)، Trichoderma spp. (5 جدایه)، Aureobasidium pullulans (33 جدایه) و قارچ‌های Polyporus sp. (3 جدایه)، Phoma sp. (14 جدایه)، Phoma medicaginesis (3 جدایه)، Alternaria alternata (5 جدایه)، Alternaria sp. (9 جدایه)، Alternaria consortialis (6 جدایه)، Hormonema carpetanum (5 جدایه)، Hormonema sp. (9 جدایه)، Peyronellaea pinodella (4 جدایه)، Kabatiella microsticta (3 جدایه)، Microsphaeropsis spp. (8 جدایه) بیشترین فراوانی را در میان جدایه‌های بدست آمده داشتند. قارچ‌های جداسازی شده عمدتا از قارچ‌های بیماریزای فرصت طلب بودند که غالبا در میزبان‌های دچار تنش بیماریزا می‌شوند. نتایج بررسی‌های میدانی نشان داد که 100% درختان ارس دارای علائم زوال و سرخشکیدگی، به گیاه نیمه انگلی دارواشک مبتلا بودند. در بررسی سرشاخه‌های خشک شده مشخص شد که در 27% از موارد، خسارت سوسک چوبخواری با نام علمی ((Coleoptera, Scolytinae) (Peris, 1855) Phloeosinus nr. Aubei)) وجود داشت و تنها 3 مورد خسارت مربوط به آفت سوسک شاخک بلند رزاسه با نام علمی (Osphranteria coerulescens (Coleoptera: Cerambycidae)) بود. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر می‌رسد که عامل اصلی زوال و سرخشکیدگی درختان ارس ارتفاعات طارم گیاه نیمه انگلی دارواشک (Arceuthobium oxycedri) باشد و قارچ‌های بیماریزای جداسازی شده، خسارت آفات و تنش‌های محیطی نقش ثانویه و تکمیلی را در زوال و مرگ و میر این درختان دارند.
کلیدواژه ها
 
Title
Investigating the causes of the deterioration of juniper trees in Tarom heights of Zanjan province
Authors
Abstract
The mountainous region of Tarom has some areas covered with Juneperus excelsa. Declining trees were visited between 2016 and 2020, following reports of the death of juniper trees in Tarom heights. Preliminary studies have shown a high sever infection of juniper trees by semi-parasitic plant called juniper dwarf mistletoe (Arceuthobium oxycedri (DC.) M. Bieb). At the same time, the suspicious diebacks and the canker symptoms on the branches and discoloration of the leaves highlighted the possible role of fungal pathogens in this mortality. Therefore, while surveying in the field and recording the symptoms of decaying trees, samples were taken from the foliage and roots of declining trees and transferred to the laboratory. Isolation and identification of the fungal pathogens were performed using common laboratory methods. Specimens of pests and harmful insects active on juniper trees were also collected and identified. Morphological identification of isolated fungi was performed using valid mycological keys and to confirm the identification of obtained fungal isolates, molecular methods were used by proliferation and comparison of nuclear ribosomal Internal Transcribed Spacer (ITS) region using general primers (ITS- 1 and ITS-4). In this study, more than 200 different fungal isolates were obtained, including Nigrospora oryzae fungi (31 isolates), Penicillium spp. (9 Separation), Aspergillus spp. (4 isolates), Trichoderma spp. (5 isolates), Aureobasidium pullulans (33 isolates) and Polyporus sp. (3 isolates), Phoma sp. (14 isolates), Phoma medicaginesis (3 isolates), Alternaria alternata (5 isolates), Alternaria sp. (9 isolates), Alternaria consortialis (6 isolates), Hormonema carpetanum (5 isolates), Hormonema sp. (9 isolates), Peyronellaea pinodella (4 isolates), Kabatiella microsticta (3 isolates), Microsphaeropsis spp. (8 isolates) had the highest frequency among the obtained isolates. The isolated fungi mainly belonged to opportunistic fungal pathogens which are often active on stressed hosts. Field observations showed that 100% of declined juniper trees infected with juniper dwarf mistletoe (Arceuthobium oxycedri (DC.) M. Bieb). During the survey of diebacks, it was disclosed that 27% of cases were damage from woodboring beetle pest called ((Phloeosinus nr. Aubei (Peris, 1855) (Coleoptera, Scolytinae)) and only 3 cases of damage were related to Osphranteria coerulescens (Coleoptera: Cerambycidae). Based on the results of this research it seems that the main cause of juniper trees decline in Tarom heights is juniper dwarf mistletoe (Arceuthobium oxycedri) and isolated pathogenic fungi, pest damages and environmental stresses have been the secondary and complementary role in decline and mortality of these trees.
Keywords
juniper trees, Decline, juniper dwarf mistletoe