مدل‌سازی نقش متغیرهای اقلیمی بر پراکنش کنه‌ تارتن دولکه‌ای در استان آذربایجان غربی

کد مقاله : 1563-24IPPC (R3)
نویسندگان
1موسسه تحقیقات گیاه پزشکی، بخش جانور شناسی
2دانش آموخته دکتری هواشناسی
3مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آ.غ و عضو هیات علمی بخش گیاه‍زشکی
چکیده
شناخت پراکنش گونه‌های زیان‌آور کنه با استفاده از داده‌های اقلیمی، تنوع جغرافیایی و تعیین زیستگاه مناسب از منظر جغرافیای جانوری می‌تواند کمک شایانی در جهت مدیریت بهتر آفات انجام دهد. مدل‌سازی پراکنش گونه‌ای از متداول‌ترین روش‌ها برای تعیین دامنه و قلمرو بالقوه پراکنش جغرافیایی گونه‌های گیاهی و جانوری بشمار رفته و معمولاً تعیین این پراکنش به منظور مشخص کردن شرایط محیطی مناسب و همچنین عکس‌العمل گونه‌ها به این شرایط استفاده می‌شود. روش‌های مختلفی برای مدل‌سازی پراکنش گونه‌‌ها وجود دارد که یکی از بهترین و پرکاربرد‌ترین این روش‌ها، استفاده از مدل مکسنت (MaxEnt) است. مدل مکسنت با استفاده از حداکثر – آنتروپی برای مدل‌سازی آشیان‌های اکولوژیکی و پراکندگی گونه‌ها بر اساس حضور گونه‌ها استفاده می‌شود. در این پژوهش با استفاده از مدل مکسنت، بررسی پراکنش کنه تارتن دو لکه‌ای در تعدادی ایستگاه (باغ‌های میوه) استان آذربایجان غربی انجام شده است. مدل‌سازی پراکنش کنه تارتن دو لکه‌ای با استفاده از 6 متغیر اقلیمی شامل حداکثر درجه حرارت گرم‌ترین ماه سال، حداقل درجه حرارت سردترین ماه سال، متوسط درجه حرارت گرم‌ترین فصل سال، متوسط درجه حرارت سردترین فصل سال، بارش گرم‌ترین فصل سال و بارش سردترین فصل سال از میان 19 متغیر اقلیمی و به همراه رکوردهای حضور گونه تهیه شده است. برای ارزیابی نتیجه مدل‌سازی از تحلیل منحنی ROC و مساحت زیر منحنی AUC که یک شاخص کمی از قدرت تشخیص نقاط حضور توسط مدل است، استفاده شده است. مقدار AUC برابر با یک به معنی پیش‌بینی کامل و بدون حذف هیچ یک از نقاط حضور، بالاتر از 9/0 نشان دهنده عملکرد بسیار خوب، بالاتر از 8/0 نشان دهنده عملکرد خوب، بالاتر از 7/0 نشان دهنده عملکرد قابل قبول و AUC با امتیاز 5/0 یک پیش‌بینی تصادفی برای مدل مورد انتظار است. در این پژوهش سطح زیر منحنی AUC برای داده‌های به کار رفته در تعیین مدل و داده‌های به کار رفته در تعیین اعتبار مدل حاکی از عملکرد قابل قبول مدل است. با بهره‌گیری از آزمون جک نایف نیز مشخص شد متغیرهای میانگین دمای سردترین فصل سال، میانگین دمای گرم‌ترین فصل سال و حداقل دمای سردترین ماه سال برای پراکنش کنه تارتن دو لکه‌ای در استان آذربایجان غربی نقش بسزایی دارند که از این بین میانگین دمای سردترین فصل سال نقش بیشتری در پراکنش کنه تارتن دولکه‌ای دارد.
کلیدواژه ها
 
Title
Modeling the Role of Climate Variables in the Distribution of two-spotted spider mite in West Azerbaijan Province
Authors
Maryam Rezaie, Reza Javannezhad
Abstract
Recognizing the distribution of harmful mite species using climate data, geographical diversity, and optimal habitat determination from an animal geographic perspective can be of great help in better pest management. Species distribution modeling is one of the most common methods for determining the range and potential territory of geographical distribution of plant and animal species and usually determining this distribution in order to determine the appropriate environmental conditions as well as the action of species to this condition is used. There are several methods for modeling species distribution, one of the best and most widely used of which is the MaxEnt model. The MaxEnt software is based on the maximum- entropy approach for modeling species niches and distributions for presence- only species records. The MaxEnt model was used to potential distribution in several stations (orchards) of West Azerbaijan provinces in this study. Modeling the distribution of two-spotted spider mites using 6 environmental predictors and presence records including maximum temperature of the hottest month of the year, minimum temperature of the coldest month of the year, average temperature of the hottest season of the year, average temperature of the coldest season of the year, precipitation the warmest season of the year and the coldest rainy season of the year are among the 19 climatic variables. We used ROC curve analysis and the area below the AUC curve, which is a numerical indicator of the recognizing of the model's presence to evaluate the modeling result. AUC value equal to one means complete forecasting and without removing any of the presence points, above 0.9 indicates very good performance, above 0.8 indicates good performance, above 0.7 indicates acceptable performance. AUC value equal to 0.5 , is a random prediction for the expected model. The accuracy models were also evaluated by the area receiver operating characteristic curve (AUC) value in this study. According to the Jacknife test, variables of the temperature of the coldest season of the year, average temperature of the warmest season of the year and minimum temperature of the coldest month of the year were the most contributing in two-spotted spider mite distribution modeling in West Azerbaijan province that average temperature of the coldest season of the year was more important.
Keywords
modeling, Distribution, Maxent, Two-spotted spider mite and Climate Variables