بررسی اثر شخم و تراکم‌های مختلف بذر بر مدیریت علف‌های هرز یونجه
کد مقاله : 1573-24IPPC (R3)
نویسندگان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
چکیده
کشت بدون شخم ازجمله استراتژی‌های اصلی و قابل‌قبول در کشاورزی پایدار است که علاوه بر تأمین خیلی از اهداف کشاورزی پایدار می‌تواند هزینه آماده‌سازی زمین برای کشت یونجه را کاهش دهد. به‌منظور بررسی اثر کشت یونجه در شرایط بدون شخم و مقایسه آن با روش معمول و تراکم‌های مختلف بذر بر علف‌های هرز یونجه آزمایشی طی سال‌های 1393 تا 1395 به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی در قالب طرح کرت‌های خردشده نواری با سه تکرار در استان اصفهان، شهرستان سمیرم انجام شد. در این آزمایش عامل روش کشت در دو سطح بدون شخم و شخم معمول به‌عنوان نوارهای اصلی و تراکم بذر در چهار سطح 10، 20، 30و 40 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان نوارهای فرعی و چین برداری برای تجزیه آماری برخی از صفات (عملکرد تر، خشک و تراکم ساقه) به‌عنوان عامل زمان لحاظ شد. عملیات کشت پس از برداشت محصول جو و جمع‌آوری کلش باقی‌مانده آن تا سطح 30% با استفاده از دستگاه مخصوص کشت بدون شخم، و در روش کشت معمول خاک‌ورزی به‌طور کامل شامل شخم، دیسک و ... صورت گرفت و با استفاده از بذرکار دانه‌ریز کشت صورت گرفت. پارامترهای قابل‌اندازه‌گیری در تیمارهای مختلف شامل تعداد بوته پس از استقرار در سال اول (شمارش شده در اوایل بهار پس از طی سرما)، تراکم، وزن‌تر و وزن خشک علف‌های هرز، محصول تر و خشک در هر چین و تراکم ساقه در چین‌های مختلف بود. مقایسه وزن‌تر، وزن خشک و تعداد علف‌های هرز در سامانه‌های کاشت بدون شخم و شخم متداول نشان داد که وزن‌تر و خشک علف‌های هرز در سیستم بدون شخم بیشتر از سیستم متداول است، بطوریکه کاشت در سیستم با شخم متداول تأثیر خوبی را در کنترل علف‌های هرز داشته است. البته این نکته قابل‌ذکر است که وجود علف‌های هرز در مزرعه فقط مربوط به چین اول بوده و فقط بر کیفیت علوفه چین اول تأثیر منفی می‌گذارد. میزان علوفه تر و خشک تولیدی در سیستم کشت بدون شخم به ترتیب برابر با 52/50 و 45/9 تن در هکتار بود که با سیستم خاک‌ورزی متداول ازنظر آماری تفاوت معنی‌داری را نداشت. توصیه می‌شود زمانی که از سیستم شخم حفاظتی یا بدون شخم برای کشت یونجه استفاده می‌شود در پاییز سال قبل علیه علف‌های هرز دائمی مبارزه جدی با استفاده از علف‌کش‌ها صورت گیرد.
کلیدواژه ها