مدیریت کنترل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه‌ی خیار ناشی از قارچ فوزاریوم بوسیله پیوند‌زنی روی پایه‌های کدوئیان
کد مقاله : 1629-24IPPC (R2)
نویسندگان
1بخش تحقیقات بیماریهای گیاهی، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، سازمان تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2بخش باغبانی، سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان
چکیده
بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه‌ی خیار ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum یکی از مهم‌ترین بیماریهای خیار گلخانه‌ای است. در این تحقیق مقاومت نسبی پایه‌های ارقام مختلف کدو شامل کدوتنبل (Cucurbita maxima)، کدو هیبرید (C. maxima × C. moschata)، کدو برگ‌انجیری (Cucurbita ficifolia)، کدو کبابی (Cucurbita pepo)، لوفا (Luffa aegyptiaca)، ارقام کدوی آجیلی کاغذی بومی خوی (Cucurbita pepo) و کدو زرد آجیلی در برابر قارچ عامل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه‌ی خیار در شرایط گلدان ارزیابی و با خیار رقم رویال مقایسه شدند. ارزیابی مقاومت نسبی پایه‌ها با مایه‌زنی مصنوعی به روش غوطه‌ورسازی ریشه گیاه‌چه 10 تا 12 روزه در سوسپانسیون اسپور به غلظت 106 اسپور در میلی‌لیتر به مدت دو دقیقه و کاشت در گلدان‌های حاوی خاک استریل انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گردید. هر کرت آزمایشی شامل 6 گلدان و هر گلدان حاوی 5 بوته و جمعاً 30 گیاه‌چه برای هر تیمار و خیار رقم رویال به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد از میان هشت پایه‌ی بررسی‌شده، پایه‌های کدو برگ‌انجیری، کدوتنبل، کدو هیبرید، کدو کاغذی خوی 1 و 2 در گروه مقاوم، پایه‌های لوفا، کدو زرد آجیلی و کدو خطی کبابی در گروه مقاومت متوسط و خیار رویال در گروه حساس به بیمارگر قرار گرفتند. میانگین درصد شدت بیماری در خیار رقم رویال (شاهد) 80 درصد گزارش شد. کمترین درصد شدت بیماری در کدو هیبرید (16/24 درصد)، کدوتنبل (25 درصد) و کدو برگ‌انجیری (83/25 درصد) مشاهده شد. پایه‌های با طبقه واکنش مقاوم و مقاومت متوسط، به‌عنوان پایه جهت استفاده در آزمایش‌ها پیوند‌زنی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد ازنظر تأثیر پایه بر میانگین شدت بیماری در خیار پیوندی، کدو هیبرید با میانگین شدت بیماری 6/18 درصد کمترین و خیار غیر پیوندی رویال با میانگین 82 درصد بیشترین است. ازنظر تأثیر پایه بر تعداد برگ در خیار پیوند شده، پایه کدوتنبل با میانگین 51/11 برگ در بوته بیشترین تعداد برگ و خیار غیر پیوندی با میانگین 5/7 برگ کمترین تعداد برگ را نشان دادند. ازنظر تأثیر پایه بر صفت وزن خشک ریشه، کدوتنبل با 3/5 گرم وزن خشک ریشه بیشترین وزن، خیار غیر پیوندی با 73/0 گرم، کمترین وزن ریشه و سایر ارقام در بین این دو رنج قرار گرفتند. ازنظر عملکرد، خیار غیر پیوندی با 73/1 کیلوگرم برای هر بوته کمترین و خیار پیوند شده روی پایه‌های کدو هیبرید (7/5 کیلوگرم)، کدوتنبل (1/5 کیلوگرم) و کدو برگ‌انجیری (03/5 کیلوگرم) بیشترین عملکرد و ارقام خوی 1 و 2 به ترتیب 93/3 و 96/3 کیلوگرم در بوته را نشان دادند. نتایج این تحقیق نشان داد پیوند خیار روی پایه ارقام کدو سبب کاهش درصد شدت بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار گلخانه‌ای ناشی از قارچ Forc در مقایسه با خیار غیر پیوندی گردید.
کلیدواژه ها
Title
Control management of root and stem rot disease of cucumber caused by Fusarium using grafting on cucurbits rootstocks
Authors
Mousa Najafiniya
Abstract
The partial resistance of pumpkin (Cucurbita maxima), hybrid squash (C. maxima * C. moschata), fig leaf gourd (C. ficifolia), grilled linear pumpkin, Luffa (Luffa aegyptiaca), two cucurbits nuts Khoy (C. pepo) and yellow cucurbit nuts against Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum (Forc) causal agent of fungal root and stem rot disease of cucumber xnm -8*10*7evaluated and compared with royal cucumber. The results showed that, fig leaf gourd, pumpkin, hybrid pumpkin, two cucurbits nuts Khoy 1 and 2 are resistant, Luffa, yellow nut pumpkin and grilled linear pumpkin were moderately resistant and royal cucumber was sensitive. The mean percentage of disease severity in cucumber royal (control) was 80%. The lowest disease severity was observed in hybrid pumpkin 24.16%, pumpkin 25% and fig leaf 25.83%. The results showed that graftted hybrid pumpkin with disease severity of 18.6% was the lowest and non-grafted cucumber with 82% was the highest. In terms of rootstock effect on dry root weight, pumpkin with 5.3 g had the maximum and non-grafted cucumber with 0.73 g show the lowest root weight. non-grafted cucumbers with 1.73 kg per plant were the least and cucumbers grafted on hybrid pumpkin 5.7 kg, pumpkin 1.5 kg and fig leaf gourd 5.03 kg showed the highest yield per plant. The results showed that grafting of cucumber on the cucurbit rootstocks reduced the percentage of disease severity caused by Forc.
Keywords
Cucurbits, Disease management, Soil bore, greenhouse