اولین گزارش Compsothrips uzeli (Hood, 1952) (Thysanoptera: Phlaeothripidae) از ایران

کد مقاله : 1651-24IPPC (R2)
نویسندگان
1بخش گیاه‌پزشکی/ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی
2بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی/مشهد
چکیده
خانواده Phlaeothripidae به‌عنوان تنها عضو زیرراسته Tubulifera از بال‌ریشکداران شناخته می‌شود این خانواده با بیش از 450 جنس در دو زیر خانواده Idolothripinae و Phlaeothripinae بزرگترین خانواده راسته بال‌ریشکداران است. اعضای زیر خانواده Idolothripinae تماماً از اسپور قارچ‌ها تغذیه می‌کنند. در این گروه، جنس Compsothrips به‌عنوان گونه‌های مقلد مورچه‌ها شناخته می‌شوند. این جنس با 27 گونه در مناطق مختلف دنیا عمدتاً نواحی پانتروپیک انتشار دارند. گونه‌های Compsothrips در چند صفت با یکدیگر مشترک می‌باشند: چشم‌های مرکب در سطح زیرین بطور مشخص به‌سمت عقب کشیده شده‌اند، بند سوم شاخک با 1 یا 2 و بند چهارم با 2 خار حسی، درز notopleural کامل، basantra وجود دارد، درز metathoracic sternopleural کامل، خار پنجه پاهای جلو در هر دو جنس وجود دارد، ترگوم بندهای شکم معمولاً فاقد موهای نگهدارنده بال، سطح لوله انتهایی صاف، موهای انتهای شکم کوتاه‌تر یا مختصری بلندتر از لوله انتهایی. در اینجا Compsothrips uzeli (Hood) برای اولین بار از ایران گزارش میشود. براساس تک نمونه ماده جمعآوری شده از استان خراسان شمالی، راز، منطقه جنگلی گوینیک، روی Artemisia sp.، پاییز 1396. تا کنون تنها یک گونه دیگر یعنی C. albosignatus (Reuter) از ایران گزارش شده است.

تشخیص: بی بال؛ قهوه ای تیره تا سیاه، با یک لکه سفید در طرفین ترگوم اول و دوم شکم و یک لکه سفید گرد در هر یک از طرفین ترگوم پنجم شکم، بقیه ترگوم یک و حاشیه عقبی متانوتوم با یک لکه قرمز روشن، لکه‌های سفید ترگوم‌های یک و دو به سمت عقب توسعه یافته اند؛ تمام پنجه ها زرد، پنجه جلو اغلب تیره‌تر و قدری متمایل به قهوه‌ای؛ شاخک‌ها سیاه، به غیر از ناحیه روشن‌تر در یک سوم انتهایی بند دوم و بند سوم که زرد می باشد، بند سوم در دو پنجم قاعده‌ای و همچنین در یک سوم انتهایی تیره‌تر از سایر نقاط.
کلیدواژه ها
 
Title
First record of Compsothrips uzeli (Hood, 1952) (Thysanoptera: Phlaeothripidae) from Iran
Authors
Abstract
The Phlaeothripidae is regarded as the sole member of the Thysanoptera suborder Tubulifera, which is the largest family of Thysanoptera, with more than 450 genera in two subfamilies Idolothripinae and Phlaeothripinae. Members of Idolothripinae are all considered to feed on fungal spores. In this group, the genus Compsothrips is known a genus of ant mimics living at ground level with 27 species from various parts of the world, mainly pantropical. Compsothrips species share a combination of following characters: eyes distinctly prolonged ventrally; antennae segment III with 1 or 2 sense cones, IV with 2; notopleural sutures complete; basantra present; metathoracic sternopleural sutures complete; fore tarsal tooth present in both sexes; abdominal tergites usually without sigmoid wing-retaining setae; tube surface smooth, anal setae shorter or a little longer than tube.
Compsothrips uzeli (Hood) is reported here for the first time from Iran, based on a single female collected from Khorasan-e shomali province, Raz, Goinik, on Artemisia sp., autumn 2017. Only one other species C. albosignatus (Reuter) has already been reported from Iran.

Diagnosis: apterous; color dark brown to black, with a conspicuous white dash along each side of abdominal tergites I and II and a rounded white spot at sides of tergire V, the reminder of tergum I and the extreme posterior part of metanotum occupied by a transverse bright red spot, the white markings of tergites I and II extending downward onto the sides of the segments; all tarsi yellow, fore tarsi often darker and somewhat brownish; antenna black, excepting the brownish distal third of the segment II and the yellow segment III, the latter segment clouded with gray across basal second fifth and again in apical third.
Keywords
new report, Thysanoptera, North Khorasan