بررسی تراکم جمعیت کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch.) تحت تأثیر کشت مخلوط افزایشی لوبیا قرمز و برخی گیاهان آروماتیک و استفاده از آفت کش گیاهی دایابون
کد مقاله : 1720-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشگاه بوعلی سینا همدان- دانشکده کشاورزی، گروه گیاه پزشکی
2گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
چندکشتی به‌عنوان یکی از راه‌های تحقق کشاورزی پایدار که در تعریف عبارتست از رویاندن بیش از یک گیاه زراعی در یک قطعه زمین معین و در یک سال زراعی دارای فواید زیادی است که از آن‌جمله می‌توان به کاهش جمعیت آفات و در نتیجه افزایش عملکرد محصول اشاره کرد. در این مطالعه، به منظور ارزیابی تأثیر کشت مخلوط لوبیا قرمز: گیاهان آروماتیک و استفاده از آفت کش گیاهی دایابون بر جمعیت تخم، مراحل نابالغ و بالغ کنه تارتن دولکه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سال زراعی 99-1398 در روستای ملک آباد شهرستان الشتر استان لرستان انجام شد. تیمارها شامل تک کشتی لوبیا قرمز بدون مصرف کنه کش، تک کشتی لوبیا قرمز با استفاده از آفت کش گیاهی دایابون و چهار ترکیب کشت مخلوط افزایشی لوبیا قرمز با گیاهان گشنیز، زنیان، ریحان و شوید به نسبت 50:100 بودند. نمونه‌برداری در شش دوره بصورت هفتگی انجام شد. بدین صورت که از چهار جهت جغرافیایی برگ‌های میانی 6 بوته لوبیا (در مجموع 24 برگ) در هرکرت برداشته شد و مراحل مختلف زیستی کنه تارتن دولکه‌ای پس از جمع‌آوری برگ‌ها و انتقال به آزمایشگاه به‌وسیله لوپ شمارش و ثبت شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تمامی مراحل زیستی کنه تارتن دولکه‌ای متأثر از تیمارهای آزمایشی بودند. بر اساس مقایسات میانگین، بالاترین تعداد تخم، مراحل نابالغ و بالغ این کنه به تیمار خالص لوبیا قرمز بدون مصرف کنه کش (به ترتیب 783/7، 107/7 و 330/2 عدد) اختصاص یافت. بر همین اساس، کمترین تعداد تخم، مراحل نابالغ و بالغ کنه تارتن دولکه‌ای به تیمارهای خالص لوبیا قرمز با محلول‌پاشی آفت کش دایابون (به ترتیب 413/4، .08/4 و 313/1) و تیمار کشت مخلوط لوبیا قرمز: ریحان (به ترتیب 88/3، 103/4 و 113/1) تعلق داشت و بین دو تیمار مذکور تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. همچنین بالاترین عملکرد (2756 کیلوگرم در هکتار) و شاخص نسبت برابری زمین (433/1) به تیمار کشت مخلوط لوبیا قرمز: ریحان (50:100) اختصاص داشت. در پایان می‌توان بیان کرد که کشت مخلوط لوبیا قرمز: گیاهان آروماتیک و همچنین استفاده از کنه کش‌های گیاهی می‌توانند از جمله راهبرد‌های دوست‌دار محیط زیست در کاهش جمعیت کنه تارتن دولکه‌ای در مزارع لوبیا باشند.
کلیدواژه ها