رشد و نموی وابسته به دمای کرم ساقه خوار ذرت Sesamia cretica (Lepidoptera: Noctuidae)

کد مقاله : 1852-24IPPC (R3)
نویسندگان
1عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
2دانشگاه تربیت مدرس
3بخش تحقیقات حشره شناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران
چکیده
کرم ساقه خوار ذرت، Sesamia cretica Lederer، یکی از آفات مهم ذرت و نیشکر در سراسر دنیا است. نرخ رشد و نمو و نیاز گرمایی در ده دمای ثابت در دامنه 12 تا 36 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی10 ± 50 و دوره نوری 16:8 ساعت تاریکی: روشنایی برای دو جمعیت ورامین و ری در شرایط آزمایشگاه تعیین شد. دو مدل خطی (معمولی و ایکیموتو) برای تعیین دمای آستانه پایین (T0) و نیاز گرمایی (K) مراحل مختلف زیستی آفت مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر این نرخ رشد و نمو در دماهای مختلف با 26 مدل غیرخطی برازش داده شد. هیچ تخمی در دمای 12 درجه سلسیوس تفریخ نشد و در دماهای 15، 35 و 36 درجه سلسیوس تنها دوره جنینی کامل شد که بین دو جمعیت مورد بررسی تفاوت معنی‌داری از نظر آماری بین طول دورة رشد و نمو جنینی مشاهده شد. مدل خطی ایکیموتو برازش بهتری با داده‌های هر دو جمعیت داشت که T0 برای کل دوره نابالغ 14/11 و 13/57 درجه سلسیوس به ترتیب برای جمعیت های ورامین و ری تخمین زده شد. نیاز گرمایی مراحل زیستی تخم، لارو، شفیره و کل دورۀ نابالغ در شرایط آزمایشگاه به ترتیب برای جمعیت ورامین 72/74، 586/88، 141/33 و 895/36 روز-درجه و برای جمعیت ری 79/05، 804/36، 145/28 و 945/10 روز-درجه برآورد شد. اعتبارسنجی مدل‌های خطی و غیرخطی قابل پذیرش بر اساس معیار آماری AIC برای کل مرحله نابالغ در دماهای مورد بررسی در آزمایشگاه نشان داد که طول دوره رشد و نمو برآورد شده با بهترین مدل خطی (Ikemoto) و غیر خطی (Briere-1)، و مقادیر مشاهده شده به ترتیب برای جمعیت ورامین و ری در دمای نمو سریع به هم نزدیک بودند. این نتایج می تواند در تهیه مدل پیش آگاهی برای کنترل موثر S. cretica مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه ها
 
Title
Temperatures Dependent Development of Sesamia cretica (Lepidoptera: Noctuidae)
Authors
Roya Arbabtafti, Yaghoub Fathipour, Hossein Ranjbar‌Aghdam
Abstract
Corn stem borer, Sesamia cretica Lederer is an important pest of corn and sugarcane across the globe. The development rate and thermal constant were determined at ten constant temperatures ranging from 12 to 36 (±1)°C, 50±10% RH and a photoperiod of 16:8 (L:D) h for the Varamin and Rey populations of the pest in laboratory conditions. Two linear models (ordinary and Ikemoto) were used to determine the lower temperature threshold (T0) and thermal constant (K) of different stages of the pest. Furthermore, the development rate at different temperatures fitted to 26 nonlinear models. No eggs were hatched at 12°C and only the incubation period was completed at 15, 35, and 36°C with a significant difference between the two populations. The data of both populations better fitted to the Ikemoto linear model and it estimated T0 of the total immature stages to be 14.11°C and 13.57°C for the Varamin and Ray populations, respectively. The K value for the egg, larvae, pupa, and the total immature stages were estimated to be 72.74, 586.88, 141.33, and 895.36 degree-day in the Varamin population and 79.05, 804.36, 145.28, and 945.10 in the Ray population, respectively. Validation assessment of the linear and acceptable nonlinear models based on Akaike information criterion (AIC) of the total immature stages showed that development time estimation of the best linear (Ikemoto) and nonlinear (Briere-1) models in comparison with observed values were close to each other for Varamin and Rey populations, respectively at fastest developmental temperatures in laboratory condition. These findings can be used to construct a forecasting model for appropriate control of S. cretica.
Keywords
corn stem borer, linear and nonlinear model, Maize, Iran