بررسی مقایسه‌ای ‌تاریخچه‌ی زیستی زنبورهای پارازیتویید تخم سن گندم Ooencyrtus telenomicida و Ooencyrtus fecundus

کد مقاله : 1890-24IPPC (R3)
نویسندگان
1تبریز، دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
2دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی گروه گیاهپزشکی
3تبریز، دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی گروه گیاهپزشکی
4مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
5گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
چکیده
دو گونه‌ی زنبور پارازیتویید تخم سن گندم Ooencyrtus telenomicida و Ooencyrtus fecundus (Hym., Encyrtidae) گونه‌هایی با نیازهای زیستی مشابه هستند که همزمانی و همپوشانی فصلی زیادی با هم دارند. جدول زندگی و زادآوری آن‌ها تا کنون در کنار یکدیگر به حالت مقایسه ای بررسی نشده است و از طرفی در بررسی‌های جداگانه تفاوت‌های زیادی در پارامترهای زیستی حتی یک گونه مشاهده می‌شود که مقایسه‌ی آن‌ها را غیرممکن می‌سازد. لذا در این پژوهش، جدول زندگی زادآوری دو گونه در کنار یکدیگر بررسی گردید. همزادگانی متشکل از 25 ماده با 25 نر همسن جفت شدند و کلیه‌ی رویدادهای زیستی آن‌ها از تولد (زمان پارازیتیسم نسل مادری) تا مرگ آخرین فرد ثبت شد. جنسیت نتاج خارج شده تعیین و نسبت جنسی ویژه‌ی سنی به دست آمد. معلوم شد که گونه‌ی fecundus یک جمعیت ماده زبوده که بدون حضور نر فقط نتاج ماده به دنیا آوردند. با این حال گونه‌ی telenomicida یک گونه‌ی دو جنسی با نسبت جنسی مساوی بود که در ماده‌های جوان 65% نتاج دختر و با افزایش سن ماده‌ها روزانه یک درصد کاهش یافت (S=0.648x-0.0116, R2=0.6975, F=76.10, df=1, 33, P<0.0001). دوره‌ی نشو و نمای دو گونه مشابه و کمتر از یک روز در telenomicida سریع‌تر بود (به‌ترتیب 84/0±35/21 و 90/0±23/22 روز) و هیچ تقدم و تاخری بین نر و ماده‌ی telenomicida نیز وجود نداشت. دوره‌ی پس از تخمریزی هر دو گونه خیلی طولانی بود و تا 74 روز پس از آخرین تخمریزی هنوز ماده‌های زنده مشاهده شدند. کل دوره‌ی زندگی تا 110 روز بالغ شد. طول عمر نرهای telenomicida کوتاه‌تر از ماده‌ها و به‌ترتیب 5/6±0/52 و 32/5±6/74 روز بود. تفاوت تمام پارامترهای جدول زندگی بین دو گونه به‌جز زمان نسل و نرخ مرگ در سطح اطینان 99% معنی‌دار بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت در دو گونه‌ی telenomicida و fecundus به‌ترتیب 0042/0±1645/0 و 0024/0± 1475/0 بر روز، نرخ جایگزینی خالص 7/15±6/127 و 8/5± 6/79 در هر نسل و زمان یک نسل 35/0±4/29 و 37/7±0/29 روز بود. یافته‌های این تحقیق حاکی از مزیت 60 درصدی telenomicida به-ازای هر نسل پرورش در تخم سن گندم به شرط تامین منابع نامحدود می‌باشد.
کلیدواژه ها
 
Title
Comparative study on life history of Ooencyrtus telenomicida and Ooencyrtus fecundus, egg parasitoids of sunn pest Eurygaster integriceps
Authors
Shahzad Iranipour, Ehsan Jalal Kor, Niloofar Hatami Sadr, Shahriar Asgari, Roghayeh Karimzadeh
Abstract
Two species of egg parasitoids of sunn-pest (SP), Eurygaster integriceps Puton (Hem., Scutelleridae), are Ooencyrtus telenomicida and Ooencyrtus fecundus (Hym., Encyrtidae), that have similar ecological range, and overlapping time of seasonal activity. Their fecundity-life tables has not studied together. On the other hand, high variation in parameter estimates is observed even on a single species in different studies. As a result, an intact comparison between species is impossible. Therefore, in this study a comparative study of the two species was carried out. A cohort including 25 females were coupled individually by the same number of males. All events were recorded from birth to death for all individuals. The emerged progeny was sexed to determine age-specific sex ratio. It was known that fecundus was a thelytokous population, that just produce female progeny without insemination. The telenomicida however was a arrhenotokous population with a 1:1 sex ratio, that decreased by a rate of 1% per day from an initial rate of 65% (S=0.648x-0.0116, R2=0.6975, F=76.10, df=1, 33, P<0.0001). Developmental time of telenomicida was slightly shorter (21.35±0.84 and 22.23±0.90 d respectively) and no protandry or protogyny was observed. Post-oviposition period of both species was very long and up to 74 d was recorded among the cohort. A few females lived up to 110th day. Longevity was shorter for males in telenomicida (52.0±6.5 and 74.6±5.32 for male and female respectively). All life table parameters except generation time and death rate was significantly different between the two species (P<0.01). Intrinsic rate of increase, net replacement rate and generation time was 0.1645±0.0042, and 0.1475±0.0024 d-1, 127.6±15.7 and 79.6±5.8 per generation, and 29.4±0.35 and 29.7±0.37 d for telenomicida and fecundus respectively. This data suggests a 60% advantage of arrhenotokous telenomicida over telytokous fecundus per generation, providing that unlimited resources be available.
Keywords
telytoky, life table, Population growth, Intrinsic Rate of Population Increase, net replacement rate