تأثیر رژیم غذایی‌ مصنوعی بر پایه ارقام مختلف بقولات روی فراسنجه‌های زیستی و رشد جمعیت کرم غوزه پنبه، Helicoverpa armigera

کد مقاله : 1907-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاه پزشکی، دانشکده‌ کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده
کرم غوزه پنبه، Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)، آفتی کلیدی، چندین‌خوار و با پراکنش جهانی است که محصولات مختلف کشاورزی را مورد حمله قرار می‌دهد. در این تحقیق، تأثیر رژیم‌ غذایی مصنوعی بر پایه ارقام مختلف بقولات شامل باقلا (ارقام برکت، مهتا، سرازیری، فیض و شادان)، لوبیا سفید (رقم دهقان)، لوبیا چیتی (رقم خمین)، لوبیا قرمز (رقم گلی)، لوبیا چشم‌بلبلی (ارقام عربی و مشهد) بر فراسنجه‌های جدول زندگی H. armigera در اتاقک رشد با شرایط دمایی 1±25 درجه‏ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره‏ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. لاروهای سنین اول و دوم به‌صورت گروهی و سنین سوم به بعد به‌صورت انفرادی تغذیه و نگهداری شدند. حشرات بالغ نر و ماده درون قفس تخم‌ریزی با آب و عسل 10 درصد تغذیه و تا زمان مرگ نگهداری شدند. فراسنجه‌های جدول زندگی به روش جدول زندگی تک جنسی کری (Carry) محاسبه شدند. داده‌ها با استفاده از روش آنالیز واریانس یک‌طرفه و نرم‌افزار SPSS26 تجزیه گردید. نتایج طول دوره‌ رشد پیش از بلوغ آفت نشان داد که کمینه و بیشینه ی طول دوره‌ شفیرگی و کل دوره‌ی پیش از بلوغ کرم غوزه پنبه به ترتیب در میزبان لوبیا سفید (به ‌ترتیب 31/14 و 76/35 روز) و باقلا رقم مهتا (به ترتیب 41/16 و 82/44 روز) بود. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) مربوط به حشرات پرورش یافته روی میزبان‌های لوبیا سفید و لوبیا چشم‌بلبلی رقم عربی (به ترتیب 1241/0 و 1225/0 بر روز) و کمترین آن مربوط به حشرات پرورش یافته روی باقلا رقم مهتا و لوبیا چیتی (به ترتیب 0662/0 و 0686/0 بر روز) بود. بیشینه و کمینه مقدار نرخ خالص تولید مثل (R0) روی لوبیا سفید (33/310 ماده/ماده/نسل) و لوبیا چیتی (16/26 ماده/ماده/نسل) بود. هم‌چنین، طولانی‌ترین طول دوره یک نسل (T) و زمان دو برابر شدن (DT) آفت در میزبان باقلا رقم مهتا (به ترتیب 42/56 و 47/10 روز) به‌دست آمد. نتایج تجزیه کلاستر نشان داد که میزبان‌های لوبیا سفید رقم دهقان و لوبیا قرمز رقم گلی به عنوان میزبان-های نسبتا حساس (مناسب) و برعکس، لوبیا چیتی رقم خمین و باقلا رقم مهتا به عنوان میزبان‌های نسبتا مقاوم (نامناسب) برای رشد جمعیت H. armigera بودند. بر اساس نتایج این پژوهش، ارقام دهقان و گلی می توانند به‌عنوان مطلوب‌ترین ارقام در برهمکنش گیاه-گیاه‌خوار و به-عنوان مناسب‌ترین رژیم غذایی در بین ارقام مختلف بقولات جهت پرورش انبوه کرم غوزه‌ پنبه در راستای انجام کارآمد طرح‌های کنترل زیستی معرفی شوند.
کلیدواژه ها
 
Title
Effect of artificial diet based on different legume hosts on the biological and population growth parameters of cotton bollworm, Helicoverpa armigera
Authors
Hasan Jafari, Seyed Ali Hemmati, Behzad Habibpour
Abstract
The cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae), is the key pest, polyphagous and with global spread that causes considerable damage to various crops. In this study, the effects of various legume seeds, including broad bean cultivars (Barekat, Mahta, Saraziri, Feyz and Shadan), white kidney bean (Dehghan cultivar), common bean (Khomein cultivar), red kidney bean (Goli cultivar), cowpea (Arabi and Mashhad cultivars) based on an artificial diet were assessed on life table parameters of H. armigera in a growth chamber at 25 ± 1°C, 60 ± 5% RH, and a photoperiod of 16:8 (L:D) hours. The first and second instar larvae of H. armigera were reared together in plastic dishes until the emergence of third instar larvae, afterwards which they were separately reared in Petri dishes to prevent any cannibalistic behavior. The adults of cotton bollworm were fed a honey solution (10 %). Life table parameters were calculated using Carry’s single sex life table method. Data was analyzed by one-way analysis of variance (ANOVA). The results showed that significant differences were observed in the duration of egg, larval, pupal, pre-pupal, immature development time, fecundity and male and female adult longevity of H. armigera between the tested various legumes. Regarding the results, H. armigera showed the shortest pupal incubation period and development time on white kidney bean (14.31 and 35.76 day, respectively), while the longest period was on broad bean Mahta (16.41 and 44.82 day, respectively). The intrinsic rate of increase (r) was highest when H. armigera was reared on white kidney bean and cowpea Arabi cultivar (0.1241 and 0.1225 per day, respectively), and the lowest r value resulted from rearing the H. armigera on broad bean Mahta and common bean (0.0662 and 0.0686 per day, respectively). The highest net reproductive rate value (R0) was observed on white kidney bean (310.33 female/female/generation) and the lowest was on common bean host (26.16 female/female/generation). Furthermore, the longest mean generation time (T) and doubling time (DT) of H. armigera was detected on the broad bean Mahta host (56.42 and 10.47 day). The cluster results indicated that white kidney bean and red kidney bean hosts were relatively susceptible hosts, in contrast common bean Khomein and broad bean Mahta were the relatively resistant (least appropriate) hosts for population growth of H. armigera. In addition, Dehghan and Goli cultivars were found to be the most suitable cultivar in comparison with other legumes in the plant-herbivore interactions and mass rearing of H. armigera to carry out biological control projects of insects efficiently.
Keywords
cotton bollworm, Legumes, life table, plant resistance, biological control