تنوع گونه‌ای تریپس‌ها (Insecta : Thysanoptera) در دو اکوسیستم مختلف شهرستان ایوان (استان ایلام)

کد مقاله : 1017-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی- دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه رازی
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران
3گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
4گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ص.پ. 516-69315
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی تنوع گونه‌ای تریپس‌ها‌ در دو اکوسیستم مختلف شهرستان ایوان (استان ایلام) در سال 1397 انجام گرفت. نمونه-برداری به‌صورت هفتگی انجام و برای جداسازی تریپس‌ها از روش تکاندن بوته‌های نخود، عدس و گیاهان مرتعی روی سینی فلزی سفید‌رنگ استفاده شد. از آن‌ها اسلایدهای میکروسکوپی تهیه شده و تمامی نمونه‌ها شمارش شدند. با کمک داده‌های به‌دست آمده فراوانی گونه‌ها محاسبه شد و با در نظر گرفتن تعداد گونه‌ها و فراوانی نسبی آن‌ها نسبت به بررسی شاخص‌های تنوع گونه‌ای و با نرم افزار PAST var 3.04 اقدام گردید. در مجموع 11135 نمونه متعلق به 14 گونه و 9 جنس جمع‌آوری گردید. گونه‌ها شامل Thrips meridionalis (Priesner) ، Frankliniella occidentalis (Pergande) ، Aeolothrips intermedius Bagnall، Haplothrips ganglbaueri Schmutz، Thrips tabaci Lindeman ، Aeolothrips collaris Prienser، Frankliniella intonsa (Trybom)، Frankliniella tenuicornis (Uzel)، Anaphothrips sudanensis Trybom ، Scolothrips longicornis Priesner، Sitothrips arabicus Priesner، Kakothrips pisivorus (Westwood) ، Thrips vulgatissimus Halidayو Melanthrips fuscus (Sulzer) می‌باشند. بر اساس نتایج به دست آمده در مزارع نخود و عدس گونه Thrips tabaci به ترتیب با فراوانی 13/56 و 59/58 و در مراتع گونه Aeolothrips intermedius با فراوانی 89/27 درصد بیش‌ترین فراوانی را داشتند. تنوع گونه‌ای آلفا برای مزارع نخود، عدس و مراتع به ترتیب برابر با 4، 8 و 11 و هم‌چنین تنوع گونه‌ای بتا بین مزارع نخود - عدس، نخود - مراتع و عدس - مراتع به ترتیب برابر با 4، 6 و 7 بود. شاخص تنوع گاما برابر با 14 به‌دست آمد. هم‌چنین مقدار شاخص‌های تنوع گونه‌ای محاسبه شده بین حبوبات و مراتع نشان داد که مقدار این شاخص‌ها از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی‌داری بودند (05/0P≤). مقدار شاخص شانون- وینر، شاخص سیمپسون، یکنواختی پیلو و غنای گونه‌ای مارگالف در مزارع نخود به ترتیب برابر با 40/1، 63/0، 67/0 و 82/0، مزارع عدس برابر با 18/1، 59/0، 38/0 و 80/0 و در مراتع مقدار این شاخص‌ها به ترتیب برابر با 84/1، 81/0، 77/0 و 21/1 به دست آمد. هم‌چنین میزان شباهت غنای گونه‌ای، بر اساس شاخص‌های سورنسون و جاکارد به ترتیب بین مزارع نخود - عدس، نخود - مراتع و عدس - مراتع به ترتیب برابر با 66/0–50/0، 53/0–36/0 و 52/0–34/0 به‌دست آمد که نشان‌دهنده شباهت بیش‌تر گونه‌ها بین مزارع نخود و عدس و هم‌چنین شباهت کم‌تر گونه‌ها میان مزارع نخود و عدس با مراتع بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان دهنده میزان بالاتر بودن تنوع گونه‌ای مراتع نسبت به مزارع نخود و عدس بود.
کلیدواژه ها
 
Title
Diversity of Thrips species (Insecta: Thysanoptera) in two different ecosystems in Eyvan county (Ilam province)
Authors
Abstract
In this study the diversity of thrips species in two different ecosystems were investigated in Eyvan (Ilam province) during 2018. Sampling was performed weekly and by beating chickpea, lentil and rangeland plants onto a white dish tray. Microscopic slides were prepared and all samples counted. Species abundance was calculated using the obtained data and considering species diversity and their relative abundance, species diversity index were evaluated using PAST var 3.04 software. A total of 11135 samples belonging to 14 species and 9 genera were collected. Species include Thrips meridionalis (Priesner), Frankliniella occidentalis (Pergande), Aeolothrips intermedius Bagnall, Haplothrips ganglbaueri Schmutz, Thrips tabaci Lindeman, Aeolothrips collaris Prienser, Frankliniella intonsa (Trybom), Frankliniella tenuicornis (Uzel), Anaphothrips sudanensis Trybom, Scolothrips longicornis Priesner, Sitothrips arabicus Priesner, Kakothrips pisivorus (Westwood), Thrips vulgatissimus Haliday and Melanthrips fuscus (Sulzer). Results showed that in chickpea and lentil fields, Thrips tabaci were 56.13% and 58.59%, respectively, and in rangeland Aeolothrips intermedius were 27.89%, respectively had the highest abundance. The diversity of alpha species for chickpea, lentil fields and rangeland was 4, 8 and 11, respectively, and also the diversity of beta species between chickpea - lentil, chickpea - rangeland and lentil - rangeland were 4, 6, and 7, respectively. The diversity of gamma species was 14. Also, the values of species diversity indices calculated between legumes and rangelands showed that these values were statistically significant (P≤0.05). Shannon-Wiener index, Simpson index, Pielou evenness and Margalef species richness in chickpea fields were 1.40, 0.63, 0.67 and 0.82, respectively, in lentil fields were 1.18, 0.59, 0.38, and 0.80, respectively and in rangeland values of indices were 1.84, 0.81, 0.77 and 1.21 respectively. Also, species richness similarity based on Sorensen and Jaccard indices between chickpea - lentil fields, chickpea – rangeland and lentil - rangeland were 0.66–0.50, 0.53–0.36 and 0.52–0.34 respectively, indicating higher species similarity between chickpea and lentil fields and also lower species similarity between chickpea and lentil fields with rangeland. In general, the results of this study showed that the species diversity of rangeland was higher than that of chickpea and lentil fields.
Keywords
Thrips, Biodiversity, Rangeland, Legumes, Ilam