اولین گزارش از گونه‌های Plectosphaerella cucumerina، Neoscytalidium novaehollandiae و Volutella citrinella به عنوان قارچ اندوفیت گیاه سیب‌زمینی در دنیا
کد مقاله : 1022-24IPPC (R2)
نویسندگان
1گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
2گروه گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
3استاد و مدیر گروه/ گروه گیاهپزشکی دانشگاه تهران
چکیده
اندوفیت‌ها به عنوان میکروارگانیسم‌هایی که درون بافت‌های گیاهان زندگی می‌کنند، بسیار متنوع بوده و از پراکنش بسیار گسترده‌ای برخوردار هستند. میکروارگانیسم‌های اندوفیت در فرایندهای اکولوژیکی گیاهان نقش کلیدی به عهده داشته و در تنوع بیولوژیکی و اکولوژیکی اجتماعات گیاهی در سراسر جهان تاثیر بسزایی دارند. به منظور جداسازی و شناسایی قارچ‌های اندوفیت گیاه سیب‌زمینی، در طی تابستان و زمستان 1397 تعداد 84 بوته از گیاه سیب‌زمینی بالغ، سالم و فاقد هر گونه نشانه بیماری از مزارع سیب‌زمینی استان اردبیل و جنوب استان کرمان جمع‌آوری گردید. نمونه‌های گیاهی پس از انتقال به آزمایشگاه به قطعات کوچک بریده و مورد ضدعفونی سطحی قرار گرفتند. بدین منظور ابتدا نمونه‌ها به مدت دو دقیقه در اتانول 70%، به مدت پنج دقیقه در هیپوکلریت سدیم پنج درصد و سپس سه مرتبه و هر مرتبه حداقل پنج دقیقه در آب مقطر سترون غوطه‌ور گردیدند و نهایتا بین کاغذ صافی سترون قرار گرفتند تا رطوبت اضافی آنها گرفته شود. نمونه‌های ضدعفونی شده بر روی محیط کشت سیب‌زمینی، دکستروز و آگار، حاوی آنتی بیوتیک‌های پنی سیلین جی، سولفات استرپتومایسین و تتراسایکلین- HCL، کشت شدند و به مدت یک ماه در انکوباتور با دمای 25 درجه سیلسیوس قرار گرفتند. جدایه‌های رشد یافته به تدریج جداسازی و به روش نوک هیف و تک اسپور خالص گردیدند. ذخیره‌سازی جدایه‌ها به روش کاغذ صافی سترون انجام گرفت. درنهایت تعداد 955 جدایه متعلق به 24 جنس قارچی حاصل گردید. جدایه‌های مربوط به هر جنس قارچی با توجه به منابع معتبر و بر اساس خصوصیات ریخت‌شناسی در سطح گونه شناسایی شدند. جهت شناسایی مولکولی، یک یا دو جدایه از هر گونه انتخاب شد و مورد مطالعه قرار گرفتند. شناسایی مولکولی جدایه‌ها بر اساس تکثیر و توالی‌یابی ناحیه ژنومی ITS rDNA با استفاده از آغازگزهای ITS1 و ITS4 انجام شد. توالی‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار Editseq و Chromas ویرایش و اصلاح شد و میزان شباهت توالی‌های تکثیر شده با توالی‌های موجود در بانک ژن با استفاده از نرم افزار BLASTn مقایسه و در نهایت آنالیزهای فیلوژنتیکی با استفاده از نرم‌افزار MEGA6 انجام گردید. در این مطالعه گونه‌های Plectosphaerella cucumerina، Neoscytalidium novaehollandiae و Volutella citrinella برای اولین بار به عنوان قارچ اندوفیت گیاه سیب‌زمینی در دنیا گزارش می‌شوند. این تحقیق اولین مطالعه در زمینه قارچ‌های اندوفیت گیاه سیب‌زمینی در ایران است. تکثیر و توالی‌یابی نواحی دیگر ژنومی جهت تکمیل مطالعات مولکولی در حال انجام است. همچنین مطالعات مولکولی و ریخت‌شناسی جهت شناسایی سایر گونه‌های حاصل در حال بررسی است.
کلیدواژه ها