مقایسه کارایی جدایه بومی سه گونه از نماتدهای بیمارگر حشرات در کنترل لارو مینوز گوجه فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی

کد مقاله : 1038-24IPPC (R4)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده
شب‌پره مینوز برگ گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه‌فرنگی است، که دارای سرعت انتشار و پتانسیل خسارت‌زایی بالایی می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی و مقایسه کارآیی جدایه بومی سه گونه از نماتدهای بیمارگر حشرات (Steinernema feltiae، S. carpocapsae و Heterorhabditis bacteriophora) بر علیه لارو مینوز گوجه‌فرنگی در غلظت‌ها و زمان‌های مختلف، تحت شرایط آزمایشگاهی بود. آزمایش‌ها در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. هر سه گونه نماتد روی لارو سن آخر شب‌پره موم‌‌خوار، Galleria mellonella L. کشت شدند. طی این بررسی، غلظت‌های صفر (شاهد)، 25، 50، 100، 200 و 400 لارو سن سوم نماتد (مرحله آلوده کننده) در هر میلی‌لیتر آب مقطر(IJ/ml) تهیه گردید و سپس دیسک‌های برگی گوجه فرنگی آلوده به لارو سن دوم مینوز به قطر 3 سانتی‌متر تهیه و داخل پتری دیش‌های 9 سانتی‌متری حاوی کاغذ صافی مرطوب قرار گرفت و هر دیسک برگی آغشته به 1 میلی‌لیتر سوسپانسیون از هر گونه نماتد گردید. شمارش مرگ و میر لاروی در زمان‌های 24، 48، 72 و 96 ساعت (ET) بعد از تیماردهی انجام گرفت. حداکثر مرگ و میر ایجاد شده توسط S. feltiae، S. carpocapsae و H. bacteriophora روی آفت مذکور در غلظت 400 (IJ/ml) و بعد از 96 ساعت، 100% بود. این درحالی بود که در غلظت 200 (IJ/ml) و بعد از 96 ساعت تفاوت معنی‌داری در مرگ ومیر لاروی بین سه نماتود مذکور دیده شد و گونه S. feltiae با مرگ ومیر 67/86 بیشترین تلفات لاروی را ایجاد کرد. نتایج تجزیه واریانس اثر سطوح غلظت (IJ) و زمان در معرض گذاری (ET) بر درصد مرگ و میر لاروهای آفت در تیمارهای مختلف نشان داد که غلظت نماتد و مدت زمان در معرض‌بودن و اثر متقابل IJ در ET، تأثیر معنی‌داری بر مرگ و میر داشتند، بطوریکه با افزایش غلظت نماتد و زمان در معرض‌بودن تلفات لاروهای آفت نیز افزایش یافت. بر اساس تجزیه پروبیت، میزان LC50 برای سه گونه نماتد S. feltiae، S. carpocapsae و H. bacteriophora به ترتیب IJ/ml 30/296، 23/305 و 66/320 برای لارو سن دوم آفت داخل تونل لاروی بود. بنابراین گونه S. feltiae در مقایسه با دو گونه دیگر تأثیر بیشتری در کنترل آفت مورد نظر داشته و جهت بررسی‌های تکمیلی بعدی در کاربرد عوامل مؤثر کنترل زیستی آفت پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه ها