کارآیی شاخص‌های پارامتری در تعیین تنوع زیستی تریپس‌ها (Insecta: Thysanoptera) در دو اکوسیستم مختلف

کد مقاله : 1085-24IPPC (R2)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی- دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه رازی
2گروه گیاهپزشکی- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه رازی-کرمانشاه-ایران
3گروه گیاهپزشکی- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه رازی- کرمانشاه- ایران
4گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ص.پ. 516-69315
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی کارآیی شاخص‌های پارامتری (مدل‌های توزیع رتبه – فراوانی) در ارزیابی تنوع تریپس‌ها در دو اکوسیستم زراعی (عدس و نخود) و مراتع شهرستان ایوان (استان ایلام) در سال 1397 انجام شد. نمونه‌برداری به‌صورت هفتگی و برای جداسازی تریپس‌ها از روش تکاندن بوته‌های نخود، عدس و گیاهان مرتعی روی سینی فلزی سفید‌رنگ استفاده شد. از آن‌ها اسلایدهای میکروسکوپی تهیه شده و تمامی نمونه‌ها شمارش شدند. سپس شاخص‌های پارامتری با استفاده از نرم افزار SDR (Species Diversity and Richness), Ver. 4 محاسبه شد. در مجموع 11135 نمونه متعلق به 14 گونه و 9 جنس جمع‌آوری گردید. گونه‌ها شامل Thrips meridionalis (Priesner) ، Frankliniella occidentalis (Pergande) ، Aeolothrips intermedius Bagnall، Haplothrips ganglbaueri Schmutz، Thrips tabaci Lindeman ، Aeolothrips collaris Prienser، Frankliniella intonsa (Trybom)، Frankliniella tenuicornis (Uzel)، Anaphothrips sudanensis Trybom ، Scolothrips longicornis Priesner، Sitothrips arabicus Priesner، Kakothrips pisivorus (Westwood) ، Thrips vulgatissimus Halidayو Melanthrips fuscus (Sulzer) می‌باشند. سپس بر اساس مدل‌های وفور – گونه شامل سری هندسی، سری لگاریتمی، لوگ نرمال و عصای شکسته تنوع تریپس‌ها برای هر اکوسیستم برازش شدند و بهترین مدل توزیع بر پایه P بزرگ‌تر از 05/0 (05/0P>) انتخاب شد. هم‌چنین تنوع تریپس‌های مزارع (نخود و عدس) و مراتع را با استفاده از منحنی‌های درجه‌بندی تنوع (Renyi) و غالبیت k مقایسه شدند. نتایج به دست آمده از آزمون برازش کای‌اسکور مدل‌ها نشان داد که در مراتع دو مدل لوگ نرمال (Chi-square= 0.026 , P= 0.872) و عصای شکسته (Chi-square = 0.0322 , P= 0.852) مناسب، و بهترین مدل برای مراتع مدل لوگ نرمال بود. هم‌چنین نتایج آزمون برازش کای‌اسکور مدل‌ها نشان داد که در مزرعه نخود، دو مدل لوگ نرمال (Chi-square = 0.981 , P= 0.321) و عصای شکسته (Chi-square = 1.324 , P= 0.244) مناسب، و بهترین مدل برای مزرعه نخود مدل لوگ نرمال بود. نتایج آزمون برازش کای‌اسکور مدل‌ها نشان داد که در مزرعه عدس مدل‌های سری هندسی (Chi-square =15.981 , P= 3.295) و لوگ نرمال (Chi-square = 5.635 , P= 1.751) مناسب، و بهترین مدل برای مزرعه عدس مدل سری هندسی بود. هم‌چنین منحنی‌های درجه‌بندی تنوع (Reyni) و غالبیت k نشان دادند که بیش‌ترین تنوع گونه‌ای تریپس‌ها مربوط به مراتع بود، و مزارع نخود و عدس در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
کلیدواژه ها
 
Title
Efficiency of parametrical indices to evaluate biodiversity of thrips (Insecta: Thysanoptera) in two different ecosystems
Authors
Abstract
This study aimed to determine the efficiency of parametrical indices (rank-frequency distribution models) to evaluate diversity of thrips in two ecosystem fields (Lentil and Chickpea) and rangeland of Eyvan (Ilam province) during 2018. Sampling was performed weekly and by beating chickpea, lentil and rangeland plants onto a white dish tray. Microscopic slides were prepared and all samples counted. Then, parametrical indices were evaluated using SDR (Species Diversity and Richness), Ver. 4 software. A total of 11135 samples belonging to 14 species and nine genera were collected. Species include Thrips meridionalis (Priesner), Frankliniella occidentalis (Pergande), Aeolothrips intermedius Bagnall, Haplothrips ganglbaueri Schmutz, Thrips tabaci Lindeman, Aeolothrips collaris Prienser, Frankliniella intonsa (Trybom), Frankliniella tenuicornis (Uzel), Anaphothrips sudanensis Trybom, Scolothrips longicornis Priesner, Sitothrips arabicus Priesner, Kakothrips pisivorus (Westwood), Thrips vulgatissimus Haliday and Melanthrips fuscus (Sulzer). based on species - abundance models including geometric series, logarithmic series, lognormal and broken stick, thrips diversity were fitted for each ecosystem and the best distribution model based on the p˃0.5 was selected. Also, diversity of thrips in chickpea and lentil and rangeland using diversity ordering curves (Renyi), and k-dominance were compared. The results of chi-square test showed that in rangeland two models lognormal (Chi-square= 0.026, P= 0.872) and broken stick (Chi-square = 0.0322, P= 0.852) suitable and the best model for diversity of thrips in rangeland was the lognormal model. Also the results of chi-square test showed that in chickpea field two models lognormal (Chi-square = 0.981, P= 0.321) and broken stick (Chi-square = 1.324, P= 0.244) suitable and the best model for diversity of thrips in chickpea was the lognormal model. The results of chi-square test showed that in lentil models geometric series (Chi-square =15.981, P= 3.295) and lognormal (Chi-square = 5.635, P= 1.751) suitable and the best model for diversity of thrips in lentil was the geometric series model. Also, diversity ordering curves (Reyni) and k dominance showed that the highest diversity of thrips species belonged to rangeland and chickpea and lentil fields were ranked next.
Keywords
Thysanoptera, Parametrical indices, Agricultural systems, Western region