جداسازی و بیماری‌زایی Paraphaeosphaeria neglecta از ازگیل ژاپنی
کد مقاله : 1103-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشگاه شیراز- دانشکده کشاورزی- بخش گیاه پزشکی
2دانشگاه شیراز- دانشکده کشاورزی- بخش گیاهپزشکی
چکیده
به منظور بررسی عوامل ایجاد کننده شانکر شاخه درختان ازگیل ژاپنی (Eriobotrya japonica L.)، نمونه‌برداری از شاخه و تنه درختان باغ‌های استان فارس (شیراز و خفر) انجام شد. نمونه‌های چوب از تنه و شاخه‌های دارای علائم زوال، شاخه‌های مرده، شانکر و بافت‌مردگی چوب داخلی جمع‌آوری و برای بررسی به آزمایشگاه منتقل شد. جداسازی روی محیط‌کشت عصاره‌ی سیب‌زمینی-دکستروز-آگار (PDA) صورت گرفت و پرگنه‌های به دست آمده به روش نوک‌ریسه خالص شدند. شناسایی ریخت‌شناختی تعداد 50 جدایه به دست آمده در این پژوهش، تعلق آن‌ها را به گونه Paraphaeosphaeria neglecta Stielow & Riccioni Verkley مورد تأیید قرار داد. آزمون‌های بیماری‌زایی با مایه‌زنی بلوک قارچی در زیرپوست شاخه بریده و تنه نهال یک‌ساله ازگیل‌ژاپنی انجام گرفت. جدایه‌ها در محیط‌کشت PDA پرگنه‌هایی به رنگ سفید با حاشیه‌ی زیتونی تشکیل دادند که دارای سکتور بوده، با گذشت زمان پیکنیدیوم‌های ریز و سیاه‌رنگ روی آن‌ها ظاهر می‌شد. کنیدیوما از نوع پیکنیدیوم، گرد، صاف، با دهانه منفرد و به قطر 20 تا 30 میکرومتر بود. سلول‌های کنیدیوم‌زا گرد، بشکه‌ای شکل، فیالیدی و دارای ابعاد 5-3 × 6-4 میکرومتر بودند. کنیدیوم‌ها دارای اشکال متنوع از جمله نیمه‌کروی، بیضوی تا تخم‌مرغی وارونه-گلابی‌شکل یا اکثراً استوانه‌ای، دارای دیواره صاف یا اندکی زبر، در ابتدا بی‌رنگ اما مدت کوتاهی پس از جدا شدن به رنگ زیتونی تا قهوهای، تک‌سلولی، با اندازه 3-2 × 6-5/3 میکرومتر و میانگین نسبت طول به عرض 4/0 ± 7/1 بودند. تمامی جدایه‌های مورد آزمون، روی ازگیل‌ژاپنی به شدت بیماری‌زا بودند. علائم جدایه‌های مایه‌زنی شده روی شاخه‌های بریده به صورت لکه‌های قهوهای در اطراف بلوک قارچی ظاهر می‌شد که با گذشت زمان کل شاخه را فرا گرفته و شاخه را خشک می‌کرد. در نهال‌های مایه‌زنی شده نیز علائم به صورت خشک شدن برگ‌ها از حاشیه و در نهایت خشک شدن کلیه برگ‌ها و شاخساره ظاهر می‌شد. در محل مایه‌زنی بلوک قارچ روی تنه اصلی نهال، پس از 20 روز پیکنیدیوم‌های سیاه رنگ مشاهده شد. این نخستین گزارش از بیماری‌زایی این گونه روی ازگیل‌ژاپنی است.
کلیدواژه ها