مقایسه سمیت تنفسی اسانس دو گونه آنغوزه و یک گونه گلدر در کاربرد جداگانه و مخلوط علیه کنه تارتن دولکه‌ای

کد مقاله : 1109-24IPPC (R3)
نویسندگان
1بخش گیاهپزشکی دانشگاه شیراز
2دانشگاه شیراز-دانشکده کشاورزی- بخش گیاهپزشکی
3دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش گیاهپزشکی
4دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش علوم باغبانی
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای، Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) یکی از خسارت‌بارترین آفات کشاورزی در سراسر جهان است. این آفت علاوه ‌بر تغذیه از محتویات سلول‌های گیاهی و ایجاد ضعف در گیاه، با تنیدن تار باعث اختلال در تعرق و فتوسنتز می‌شود. با توجه به محدودیت تعداد آفت‌کش‌ها برای کنترل آفت، بروز مقاومت به آفت‌کش‌های موجود و خطرات استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی برای جانداران غیرهدف و محیط زیست، نیاز به معرفی جایگزین‌هایی با منشأ طبیعی و کم‌خطر به جای آفت‌کش‌های مصنوعی رایج می‌باشد که بقایای کم خطرتری در محیط باقی گذاشته و در عین حال دارای فعالیت قابل قبولی در مقایسه با آفت‌کش‌های شیمیایی باشند. در این راستا، پژوهش حاضر، به بررسی سمیت تدخینی اسانس‌های دو گونه آنغوزه (Ferula assafoetida و F. persica) و یک گونه گلدر (Otostegia persica) علیه کنه تارتن دولکه‌ای در دمای 1±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد و دوره روشنایی و تاریکی (8:16) ساعت به صورت کاربرد تکی، مخلوط‌های دوتایی دو گونه آنغوزه به نسبت مساوی و سه‌تایی دو گونه آنغوزه و یک گونه گلدر به نسبت مساوی پرداخته است. برای انجام آزمایش، تعدادی کنه بالغ هم‌سن روی دیسک‌های برگی گیاه لوبیا چیتی که روی محیط واترآگار گذاشته شده بودند، قرار داده شدند. هر کدام از آزمایش‌ها با شش غلظت و سه تکرار به ازای هر غلظت انجام شدند. در هر تکرار نیز از 20 عدد کنه بالغ هم‌سن استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در ظروف پتری دیش‌ با قطر 6 سانتی‌متر به شیوه تدخینی انجام شد. تلفات بعد از 24 ساعت شمارش شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که مقادیر LC50 برای اسانس‌های F. persica، F. assafotida، O.persica، مخلوط دوتایی دو گونه آنغوزه و مخلوط سه-تایی اسانس دو گونه آنغوزه و گلدر به ترتیب 11/01، 0/2، 0/054، 0/17 و 0/93 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. مقایسه غلظت‌های کشنده پنجاه درصد مربوط به اسانس‌ها و مخلوط آنها در سطح احتمال 95% نشان داد که اسانس F. persica به‌طور معنی‌داری خاصیت تدخینی بالاتری نسبت به بقیه اسانس‌ها و مخلوط آن‌ها دارد و سمیت مخلوط‌ها از سمیت هر کدام از اسانس‌ها به تنهایی بسیار کمتر بود و رابطه آنتاگونیستی بین آنها وجود داشت.
کلیدواژه ها
 
Title
Comparison of fumigant toxicity of two species of Fenneland one species of Golder essential oils in separate and mixed applications against the two-spotted spider mite
Authors
Abstract
The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) is one of the most harmful agricultural pests throughout the world. This pest in addition to feeding the plant cell contents and causing weakness in the plant, makes disorders in transpiration and photosynthesis by webs. Due to the limited number of available pesticides in pest control, pest resistance to existing pesticides and the danger of using chemical pesticides for non-target organisms and environment, there is a need to introduce natural and low-risk alternatives to conventional synthetic pesticides that leave less hazardous residues in the environment while being more acceptable than chemical pesticides. In this regard, the present study investigated the fumigant toxicity of the essential oils of two species of Fennel (Ferula assafoetida and F. persica) and one species of Golder (Otostegia persica) against two spotted spider mite at 30±1oC, 50±5% relative humidity and 16:8 hlight-dark photoperiods as single application, double mixtures of two species of fennel and three sets of two fennel species and one Golder species. A number of adult mites were placed on the leaf disks of the wax bean plant on the water agar medium. Each experiment was carried out with six concentrations and three replications. In each replicate, 20 adult mites of the same age were used. The experiment was performed using factorial in completely randomized design on 6 cm diameter petri dishes in the fumigant manner. The mortality value was counted after 24 hours. The results of this study showed that LC50 values for essential oils of F. persica, F. assafotida, O. persica, double mixtures of two species of fennel and a triple mixture of essential oils of two species of fennel and Golder, were 0.054, 0.2, 11.01, 0.17 and 0.93 µl/lair, respectively. Comparison of lethal concentrations of 50% of essential oils and their mixtures at 95% probability level showed that F. persica essential oil has a significantly higher fumigant properties than other essential oils and their mixtures, and also the toxicity of the mixtures was much lower than the toxicity of each essential oil alone, which an antagonistic relationship between them was found.
Keywords
Bioassay, Fumigant toxicity, Application of the mixture, Essential oil