تاثیر ارقام مختلف گوجه‌فرنگی بر رشد و نمو و تخم‌ریزی شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta (Meyrick)
کد مقاله : 1110-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشگاه خلیج فارس، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
2گروه گیاهپزشکی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه خلیج فارس بوشهر،بوشهر،ایران
3گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
چکیده
شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی با نام علمی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) گیاهانی نظیر گوجه‌فرنگی، تنباکو، بادمجان، سیب زمینی و تعداد زیادی از علف‌های هرز خانواده سولاناسه را آلوده می‌کند. این آفت یکی از آفات خطرناک گوجه‌فرنگی بوده که به طور چشمگیری تولید گوجه‌فرنگی را در بسیاری از نقاط جهان کاهش می‌دهد. با توجه به مخاطرات باقیمانده آفتکش‌ها و مقاومت آفت به این ترکیبات شیمیایی، استفاده از سایر روش‌های کنترل نظیر معرفی ارقام مقاوم ناگریز می‌باشد. در پژوهش حاضر تاثیر پنج رقم رایج گوجه‌فرنگی در استان بوشهر شامل تی‌دی، کارون، پتوپراید، متین و 8320 بر رشد و نمو، مرگ و میر و باروری این آفت در شرایط آزمایشگاه با دمای 1 ± 5/27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و روشنایی 16 ساعت در شبانه روز با اجرای طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. پیش از شروع آزمایش، حشرات جمع‌آوری شده دو نسل بر روی هر کدام از ارقام پرورش داده شدند و آنالیز داده‌ها با استفاده از روش آنووای یک طرفه و نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که دوره رشد و نمو تمامی مراحل نابالغ آفت به طور معنی‌داری تحت تاثیر این ارقام قرار گرفت به طوری که کوتاه‌ترین و بلندترین طول دوره رشد و نمو کل با 28/0± 88/18 و 31/0± 63/21 روز به ترتیب متعلق به ارقام کارون و متین بود. پایین‌ترین و بالاترین درصد مرگ میر نابالغ نیز به ترتیب مربوط به ارقام کارون (10 درصد) و متین (41 درصد) بود. بیشترین و کمترین طول عمر بالغین با 75/0±78/13 و 51/0± 75/9 روز به ترتیب متعلق به ارقام کارون و تی‌دی بود. حشرات پرورش یافته روی رقم متین دارای بلندترین طول کل دوره قبل از تخم‌ریزی (93/0± 82/22 روز) بودند. اگرچه اختلاف طول دوره تخم‌ریزی بین حشرات تغذیه کننده از ارقام معنی‌دار بود (P = 0.039)، ولی آزمون توکی همه میانگین‌ها را در یک گروه قرار داد. میانگین بیشترین تعداد تخم‌ریزی به ازای هر ماده با استفاده از ارقام 8320 (48/12± 88/136)، کارون (76/12± 50/131) و پتوپراید (72/10± 00/100) حاصل شد که به طور معنی داری از ارقام دیگر بیشتر بود. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد که از بین این ارقام، ارقام کارون و متین به ترتیب حساس‌ترین و مقاوم‌ترین رقم به مینوز گوجه‌فرنگی هستند. با استفاده از ارقام مقاوم به آفت و تلفیق آن با سایر روش‌ها نظیر کنترل بیولوژیک می‌توان گام بلندی در راستای مدیریت صحیح آفت و کاهش استفاده از سموم زیانبار شیمیایی برداشت.
کلیدواژه ها
Title
Effect of different tomato cultivars on development and oviposition of tomato leaf miner Tuta absoluta (Meyrick)
Authors
Abstract
Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) attacks tomato, tobacco, eggplant, potato and many solanaceous weeds. This pest is one of the noxious pests which dramatically decreases tomato yield in many parts of the world. Using different control approaches such as introduction of resistant cultivars for this pest is inevitable due to its insecticide resistance and risk of pesticides residues. In the current study, effect of five common tomato cultivars including TD, Karon, Petoprid, Matin and 8320 on development, mortality and fecundity of this pest investigated under laboratory conditions (27.5 ± 1 ° C, 65 ± 5 RH%, 16:8 L:D). Results revealed that development period of immature stages was significantly affected with these cultivars as shortest and longest total development period were 18.88 and 21.63 days on Karon and Matin, respectively. The lowest and highest mortality percentage were related to Karon (10%) and Matin (41%), respectively. The longest and shortest adult longivity with 13.78 and 9.75 days obtained on Karon and TD cultivars, respectively. Insects reared on Matin had the longest total preoviposition period (22.82 days). Although there was significant difference among cultivars in oviposition period factor (P = 0.039), all treatments belonged to the same group based on Tukey test. The highest oviposition per female obtained on 8320 (136.88), Karon (131.5) and Petoprid (100.00) which were statistically different with other cultivars. Based on the results, it seems that among these cultivars, Karon and Matin are the most sensitive and resistant cultivars to tomato leaf miner, respectively. Using resistant cultivars and integration with other approaches such as biological control can lead to more accurate pest management and reduce application of harmful chemical pesticides.
Keywords
antixenosis, Biology, Fecundity, resistant cultivars, tomato leaf miner