تنوع گونه‌ای جنس Botrytis از میزبان‌های گیاهی مختلف در استان آذربایجان غربی
کد مقاله : 1165-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه
2مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ایران
چکیده
جنس Botrytis P.Micheli ex Pers. یکی از جنس‌های غنی با تعداد زیادی گونه است که به لحاظ زیسـت‌شناختی، بوم‌شناختی، دامنه‌ی میزبانی و ویژگی‌های ریخت‌شناختی با هم تفاوت دارند. بیماری‌های ایجاد شده توسط آنها به نام کپک خاکستری خوانده شده‌اند. به منظور شناسایی دقیق گونه‌های مرتبط با بیماری پوسیدگی خاکستری در میزبان‌های مختلف گیاهی، نمونه‌برداری از باغات و گلخانه‌ها در طی سال‌های 1397-1396 در شهرستان‌های ارومیه، میاندوآب، سردشت و پیرانشهر (استان آذربایجان غربی) به عمل آمد و نمونه‌های مشکوک جهت کشت و جداسازی قارچ به آزمایشگاه انتقال یافتند. برای جداسازی قارچ‌ها از روش کاغذ صافی مرطوب استفاده شد و نمونه‌ها پس از ضد عفونی سطحی، روی کاغذ صافی مرطوب سترون نگهداری شدند. قارچ‌های رشد کرده و با ویژگی‌های معمول جنس Botrytis، با استفاده از سوزن ظریف سترون جدا شدند و به محیط کشت جدید سیب‌زمینی-دکستروز-آگار (PDA) منتقل و به روش تک هاگ کردن خالص‌سازی گردیدند. شناسایی ریخت‌شناختی جدایه‌ها با کشت آنها روی محیط کشت PDA و نگهداری در دمای °C 2±23 و بر اساس ویژگی‌هایی شامل رنگ پرگنه، آرایش، شکل و ابعاد سختینه‌ها، هاگ‌برها و هاگ‌ها انجام گرفت. تعداد 242 جدایه از جنس Botrytis از میزبان‌های مختلف شامل انگور (145 جدایه)، توت فرنگی (44 جدایه)، سیب (16 جدایه)، گیاهان زینتی (شمعدانی، آلوئه‌ورا و کاکتوس) (37 جدایه) جداسازی گردید. بر اساس داده‌های ریخت‌شناختی، الگوی باندی نشانگر ISSR و توالی قسمتی از ژن زیر‌واحد بزرگ RNA پلیمراز 2 (rpb2) در 20 جدایه منتخب، چهار گونه از جنس Botrytis شامل B. cinerea (105 جدایه)، B. prunorum (108 جدایه)، B. sinovticola (27 جدایه) و Botrytis sp. 1 (دو جدایه) شناسایی شدند. گونه B. prunorum از فراوانی بیشتری در میزبان‌های مختلف گیاهی به ویژه انگور (84 جدایه از 145 جدایه) برخوردار بود و به عنوان گونه غالب شناسایی گردید. همچنین B. prunorum گونه جدیدی برای بیوتای قارچی ایران می‌باشد و گیاهان انگور، توت‌فرنگی، سیب و شمعدانی میزبان‌های جدید برای این گونه معرفی می‌شوند. علاوه بر آن، گیاهان انگور، توت‌فرنگی، سیب و شمعدانی به عنوان میزبان‌های جدید برای گونه B. sinovticola گزارش می‌شوند. ویژگی‌های ریخت‌شناخنی دو جدایه با توصیف‌های موجود برای گونه‌های این جنس همخوانی نداشت و احتمالاً برای مایکوبیوتای دنیا جدید می‌باشند.
کلیدواژه ها