اثرات هورمتیک ایمیداکلوپرید بر کنه (Acari: Acaridae) Rhizoglyphus robini
کد مقاله : 1255-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاه پزشکی-دانشکده کشاورزی- دانشگاه صنعتی اصفهان-اصفهان-ایران
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
چکیده
قرار گرفتن حشرات مختلف در معرض برخی حشره‌کش‌ها می‌تواند اثرات تحریکی، یعنی هورمزیس بر باروری حشرات داشته باشد. این پدیده می‌تواند از دلایل احتمالی ظهور آفات ثانویه و طغیان مجدد آفت هدف باشد. باتوجه به اینکه کنه Rhizoglyphus robiniاز آفات مهمی است که در مزرعه و همچنین انبار خسارت قابل توجهی به محصولات مختف از جمله محصول استراتژیک زعفران وارد می‌کند و تاکنون بررسی این پدیده بر کنه R. robini صورت نگرفته است، لذا هدف این مطالعه بررسی اثرات هورمتیک حشره‌کش ایمیداکلوپرید بر تولید‌مثل کنه R. robini می‌باشد. به این منظور چهار غلظت مختلف ایمیداکلوپرید شامل 0، 35، 70 و140 میلی‌گرم ماده موثر بر لیتر (mg a.i./l) و در هر غلظت از بیش از ده فرد ماده با حداکثر اخلاف سنی 48 ساعت استفاده شد. هر گروه از ماده‌ها به مدت 48 ساعت با غلظت مورد نظر تیمار شدند و پس از آن هر فرد به ظرف جداگانه منتقل گردید. پس از 24 ساعت تعداد تخم گذاشته شده به ازای هر فرد به مدت چهار روز متوالی ثبت شد. در بررسی روزانه، میانگین تعداد تخم گذاشته شده به ازای هر فرد در غلظت‌های 0، 35، 70 و 140 میلی‌گرم ماده موثر برلیتر به ترتیب 7.8، 10.3، 13 و 8.6 عدد در روز اول و همچنین 6.4، 7.4، 8.2 و 6 عدد تخم به ازای هر ماده در روز دوم بودند. این در حالی بود که میانگین تعداد تخم در روز سوم و چهارم نیز تقریبا همین روند را نشان داد. در مجموع آنالیز‌های آماری نشان داد غلظت‌های 35 و 70 میلی‌گرم ماده موثر بر لیتر ایمیداکلوپرید باعث افزایش معنی‌دار تخم‌ریزی نسبت به شاهد در کنه R. robini شدند. در نهایت روند کلی تعداد تخم بعد از 4 روز برای هر 4 غلظت کاهشی بوده و مجموع تعداد تخم در روز چهارم نسبت به روز اول در هر غلظت کاهش داشته است. با توجه به اینکه دوز توصیه شده مزرعه‌ای برای ایمیداکلوپرید 140 میلی‌گرم ماده موثر بر لیتر می‌باشد، لذا جهت تعیین LC50 مرگ و میر در غلظت‌های مختلف این حشره‌کش بررسی گردید و تا حدود هفتاد برابر دوز توصیه شده یعنی 10000 میلی‌گرم ماده موثر بر لیتر تنها 3 درصد مرگ و میر مشاهده شد که نشان می‌دهد ایمیداکلوپرید نه تنها باعث کنترل این آفت نمی‌شود بلکه با تحریک تخم‌ریزی می‌تواند منجر به افزایش جمعیت این آفت شود.
کلیدواژه ها