پاسخ بوسنجی کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae به برخی ترکیبات اسانس صمغ آنغوزه Ferula assafoetida، در شرایط آزمایشگاهی
کد مقاله : 1293-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران
2گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
دستکاری ویژگی های رفتاری حشرات یکی از راهکارهای موثر در راستای کنترل آنها محسوب می‌شود. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به واکنش جلب یا دور شدن نسبت به مواد فرار بویایی اشاره کرد. در این پژوهش، نظر به اهمیت شناسایی روش‌های نوین در کنترل کرم گلوگاه انار به عنوان مهم‌ترین آفت محصول انار، به تاثیر برخی از ترکیب‌های اسانس آنغوزه بر رفتار بوسنجی این آفت و شناسایی موثرترین ترکیب تشکیل دهنده آن در شرایط آزمایشگاهی، پرداخته شد. پس از جمع آوری صمغ گیاه آنغوزه از استان یزد، اسانس گیری با دستگاه کلونجر و روش تقطیربا آب انجام گرفت. جداسازی و فرکشنه کردن ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به روش کروماتوگرافی ستونی با استفاده از ستون سیلیکاژل انجام شد. پس از جدا سازی و فرکشنه کردن ترکیبات اسانس با استفاده از شویش گرادیانی حلال هگزان و استون 64 فراکسیون حاصل و در نهایت پس از مخلوط کردن نمونه های مشابه 17 فراکسیون کلی بدست آمد. تمامی فراکسون ها با دستگاه کروماتوگرافی گازی مورد آنالیز قرار گرفت و سه فراکسیون اصلی (حجمی) از ترکیب اسانس انتخاب گردید. هر آزمون بوسنجی با استفاده از دستگاه الفکتومتر هاتوایر به نحوی طراحی شد که حشره ماده جفت گیری کرده دو تا سه روزه از یک سمت، مواد فرار ناشی از ترکیب به صورت انفرادی(50 میکرولیتر) و از سمت دیگر، هوای پاک را دریافت می‌کرد. در آزمون مشابهی، هر یک از ترکیبات به صورت انفرادی به همراه میوه انار و در مقابل هوای پاک بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب آزمون نکویی برازش نشان داد که در هر دو آزمون، بین تعداد شب پره هایی که یکی از بازوها را انتخاب کردند با آنهایی که انتخاب مشخصی نداشتند تفاوت معنی داری وجود دارد ( (P<0.05و کرم گلوگاه انار در همه آزمون ها به طور معنی داری (P<0.01) به سمت بازوی منتهی به هوای پاک حرکت می‌کند. با توجه به تاثیر مشخص دورکنندگی این سه فراکسون، آزمون‌های تکمیلی جهت تعیین هویت ترکیبات طراحی شد.
کلیدواژه ها