اثر کنه‌کشی عصاره‌های دو گیاه فرفیون،Euphorbia seguieriana و E. helioscopia بر کنه تارتن دو لکه‌ای، Tetranychus urticae
کد مقاله : 1299-24IPPC (R4)
نویسندگان
1گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2گروه گیاهپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای، Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) از آفات مهمی است که خسارت اقتصادی قابل توجهی به بسیاری از محصولات زراعی و گلخانه‌ای وارد می‌کند. به دلیل ظرفیت بالای مقاومت کنه به بیشتر ترکیبات شیمیایی، در این بررسی، با هدف یافتن منبعی جایگزین این ترکیبات برای کنترل، اثر کنه‌کشی عصاره‌های دو گیاه تیره فرفیون (Euphorbiaceae) مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور، اندام‌های هواییNeck. Euphorbia seguieriana وL. E. helioscopia در مرحله فنولوژی گلدهی، به ترتیب از گیسوم گیلان و سرعین اردبیل در فروردین و اردیبهشت سال 1397 جمع‌آوری و سایه‌خشک شدند. مقدار 50 گرم از پودر آسیاب شده این گیاهان در 200 میلی‌لیتر از حلال (متانول یا استون مرک 95٪) مخلوط و به مدت 72 ساعت روی دستگاه شیکر در 120 دور در دقیقه قرار داده شد. سپس، مخلوط صاف شده توسط دستگاه تبخیر در خلأ در دمای 35-40 درجه سلسیوس، در60 دور در دقیقه تغلیظ شد. در زیست‌سنجی، دیسک‌های برگ لوبیا چشم بلبلی، Vigna sinensis L.، در پتری دیش‌هایی با قطر شش سانتی‌متر، روی برشی از اسفنج خیس قرار داده شدند و 20 کنه ماده بالغ همسن روی هر کدام از دیسک‌های برگی مستقر شدند. سپس، پنج غلظت از هر عصاره که در تست‌های مقدماتی بین 20 تا 80 درصد مرگ و میر ایجاد می‌کردند، با استفاده از برج پاشش با فشار یک آتمسفر روی برگ‌ها بکار رفتند. غلظت‌های اصلی عصاره متانولی E. helioscopia 1000، 1682، 2831، 4764 و 8000 میلی‌گرم در لیتر و متانولی E. seguieriana 2000، 3054، 4688، 7177 و 11000 میلی‌گرم در لیتر بودند. غلظت‌های عصاره استونی E. helioscopia برابر با 2000، 2791، 4456، 6683 و 11000 میلی‌گرم در لیتر و استونی E. seguieriana برابر با 4000، 5375، 7211، 9682 و 13000 میلی‌گرم در لیتر بودند. آزمایش در دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری (L: D) 16:8 در سه تکرار انجام شد. حلال (استون یا متانول) به عنوان شاهد استفاده شد. پس از 24 ساعت، تعداد کنه‌های مرده محاسبه شد. در زیست‌سنجی برای تعیین میزان سمیت حاد، رگرسیون غلظت- تلفات کنه‌ها از طریق آنالیز پروبیت و با استفاده از نرم‌افزار Polo-plus انجام شد. نتایج حاصل از زیست‌سنجی نشان داد مقادیر LC50 عصاره‌های متانولی و استونی E. helioscopia به ترتیب 4543 (3302- 6644) و 6377 (4206- 10612) میلی‌گرم در لیتر بودند. همچنین مقادیر LC50 مربوط به عصاره‌های متانولی و استونی E. seguieriana به ترتیب 11666 (4898- 21043) و 9067 (7299- 11247) میلی‌گرم در لیتر تعیین گردیدند. بدین ترتیب، عصاره متانولی E. helioscopia سمیت بیشتری نسبت به سایر عصاره‌ها داشت و سمیت آن 5/2 برابر عصاره متانولی E. seguieriana با کمترین کشندگی علیه کنه‌های ماده بالغ T. urticae برآورد شد. بنابراین، لازم است روی مواد مؤثره عصاره متانولی E. helioscopia مطالعات کاملی صورت گیرد.
کلیدواژه ها
Title
Acaricidal efficacy of two Euphorbiaceae, Euphorbia seguieriana and E. helioscopia extracts against the two-spotted spider mite, Tetranychus urticae
Authors
Abstract
The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) damages wide ranges of plants in greenhouse and field crops. Due to the high resistant potential to most pesticides, it is necessary to find alternatives to chemical pesticides. In this study, the acaricidal activity of two spurge plants (Euphorbiaceae) was evaluated against T. urticae. Arial parts of Euphorbia seguieriana Neck. and E. helioscopia L. were harvested at flowering stage, from Gisoom region (Guilan province), and Sareyn region (Ardabil province), Iran, during April - May, 2018, respectively. Fifty grams of each plant powder were put in 200 mL of solvent (methanol or acetone 95 %, Merck) in a conical flask, and shaked at 120 rpm for 72 h. The mixtures were filtered and concentrated by a rotary evaporator at 35-40 ℃ and 60 rpm. Acaricidal activity of the extracts was evaluated on the mites reared on cowpea, Vigna sinensis L. Leaf discs were held backward on wet cotton and 20 adult female individuals were put on the leaves. After establishment of the mites on the leaves, five concentrations of each extract was examined in order to cause mortality between 20 to 80%. Methanol extract was tested at 1000, 1682, 2831, 4764, and 8000 mgL-1 for E. helioscopia, and at 2000, 3054, 4688, 7177, and 11000 mgL-1 for E. seguieriana. Acetone extract was tested at 2000, 2791, 4456, 6683, and 1100 mgL-1 for E. helioscopia and at 4000, 5375, 7211, 9682, and 13000 mgL-1 for E. seguieriana. The extracts were sprayed by a spray potter tower at 1 atm pressure. The experiment was conducted at 25±1 ℃, 60±5% RH, and 16:8 (L: D) h. The experiments were repeated three times and the solvent was used as control. After 24 h, mites that could not move their appendages were considered dead. In the bioassay, probit mortality was analyzed by Polo-Plus software. The LC50 (95% fiducial limits) of E. helioscopia methanol and acetone extracts were 4543 (3302– 6644) and 6377 (4206 – 10612) mgL-1, respectively. Also, LC50 of E. seguieriana methanol and acetone extracts was 11666 (8498– 21043) and 9068 (7299– 11247) mgL-1, respectively. It could be concluded that methanol extract of E. helioscopia was more toxic than the other extracts. It was 2.5 times more toxic than E. seguieriana at the same condition. Therefore, it is necessary to conduct future studies on the active ingredients of E. helioscopia methanol extract with acaricidal activity.
Keywords
Two-spotted spider mite, Bioassay, spurge, methanol extract, acetone extract