گزارش آلودگی گیاه آئونیوم (Aeonium sp.) با نماتد javanica Meloidogyne و بررسی علائم اندام هوایی چند ساکولنت در اثر مایه‏زنی با این نماتد
کد مقاله : 1306-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ، ایران
2استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
3دانشیار بیماری شناسی گیاهی
چکیده
نماتدهای گره ریشه (spp. Meloidogyne) از نظر خسارت اقتصادی به محصولات کشاورزی، جزو مهمترین و زیان‌آورترین گروه نماتد‌ها به شمار میروند. از بین گونههای این جنس چهار گونه M. incognita ، M. hapla ،M. arenaria و M. javanica از نظر پراکنش جغرافیایی، دامنه میزبانی و خسارت در جهان و ایران از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و به انواع گیاهان زراعی، باغی و گلخانهای خسارت میزنند. این بررسی طی نمونهبرداری از گلخانههای گیاهان زینتی استان اردبیل درسال 1398 تعدادی نمونه گیاه آئونیوم ابلق آلوده به نماتد گره ریشه از یک گلخانه جداسازی شد. علائم ظاهری مشاهده شده بر روی این میزبان شامل کوتولگی، سیاه شدن برگ‌های پایینی بدون ریزش و کاهش کیفیت گیاهان آلوده به نماتد نسبت به گلدان های غیرآلوده بود. علائم ریشه نیز به صورت گرههای پراکنده و مشخص بر روی ریشههای گیاهان آلوده مشاهده گردید. افراد ماده از ریشهها جداسازی گردید و از طرحوارههای انتهای بدن آنها برش تهیه شد. با بررسی طرحوارهها و ویژگیهای ریختشناختی و ریختسنجی لاروهای سن دوم و افراد ماده، نماتد تحت عنوان گونه Meloidogyne javanica شناسایی شد. این بررسی اولین گزارش از آلودگی آئونیوم با نماتد گره ریشه است. در ادامه بررسی، سه گیاه ساکولنت شامل هاورتیا گورخری (Haworthia attenuata cv. wide zebra)، نوعی اشوریا (Echeveria shaviana) و آلوئه ببری (Aloe variegata) با سه لارو و تخم نماتد به ازای هر گرم خاک مایهزنی شده و علائم اندامهای هوایی آنها به مدت سه ماه مورد بررسی قرار گرفته و با گیاهان شاهد مقایسه گردید. اصلیترین علائم هوایی در هاورتیا شامل روشنتر شدن رنگ برگها بود. در اشوریا علائم اصلی شامل خشکی برگهایی پایینی، کاهشچینخوردگیهای اطراف برگ، افزایش فاصله برگها و کاهش حالت کپهای گیاه بود. در مورد آلوئه نیز خشکی برگ‌های پایینی، نرم شدن بافت و ضعیف شدن گیاه جزو علائم بارز بود. پژوهش حاضر نوعی بررسی مقدماتی بوده و آزمایشهای تکمیلی در مورد شناسایی دقیق گونه نماتد و بیماریزایی آن بر روی این گیاهان مورد نیاز است.
کلیدواژه ها