تنوع ژنتیکی جمعیت‌های زنگ قهوه‌ای گندم در ایران با استفاده از نشانگرهای SSR و ISSR
کد مقاله : 1332-24IPPC (R2)
نویسندگان
1دانشجو
2دانشگاه شیراز- دانشکده کشاورزی- بخش گیاهپزشکی
3دانشیار دانشگاه شیراز
4دانشیار دانشگاه صنعتی اصقهان
چکیده
زنگ قهوه‌ای گندم با عاملPuccinia recondita sensu lato ، یکی از مهم‌ترین بیماریهای گندم (Triticum aestivum L.) در دنیا است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. بررسی تنوع ژنتیکی عامل این بیماری در مناطق مختلف ایران از اهمیت زیادی برخوردار است . برای این منظور، 175 جدایه‌‌ی قارچ طی هشت سال (1389-1396) از 14 استان کشور از میزبان‌های مختلف شامل گندم نان (T. aestivum)، گندم دوروم (T. durum Desf.)، جو (Hordeum vulgare L.)، جو وحشی (H. vulgare ssp. spontaneum Thell.)، تریتیکاله (Triticosecale Wittm. Ex A. Camus) و یولاف (Avena sativa L.) جمعآوری شد. از هر نمونه، یک تا دو جوش خالصسازی گردید و روی رقم حساس بولانی تکثیر شد. تعداد 175 جدایه‌‌ی زنگ قهوه‌ای گندم از 12 جمعیت مختلف با 8 نشانگر ISSR به ترتیب و سپس 126 جدایه‌‌ی از آن‌ها با 18 نشانگر SSR مورد بررسی قرار گرفتند. جمعیت‌ها با دو روش بیسین و فاصله ژنتیکی گروه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که جدایه‌های زنگ قهوه‌ای با هر دو روش در سه گروه مجزا قرار گرفتند. همبستگی معنی‌داری بین پدیدگان بیماری‌زایی (قبلاً انجام شد) و نژادگان حاصل از SSR و ISSR وجود دارد. ناخالصی مشاهده شده بیشتر از ناخالصی مورد انتظار بود و شاخص تثبیت آلل در بین جمعیت‌ها معنی‌دار بود که این نشان دهنده‌ی تولیدمثل غیرجنسی قارچ زنگ قهوه‌ای گندم در همه جمعیت‌ها است. درصد نوارهای چندشکلی و شاخص چندشکلی هم در بین نشانگرهای SSR بیشتر از نشانگرهای ISSR بود، که نشان دهنده‌ی این است که SSR نشانگر مناسب‌تری برای تشخیص تفرق در داخل و میان جمعیت‌های زنگ برگی گندم است.
کلیدواژه ها