تعیین مهمترین عوامل تأثیرگذار روی خشکیدگی گونه .Quercus brantii Lindl با استفاده از مدل Maxent

کد مقاله : 1337-24IPPC (R2)
نویسندگان
1گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
چکیده
جنگل‌های زاگرس از مهمترین اکوسیستم‌های جنگلی ایران، نقش مهمی را در حفظ منابع آب و خاک و همچنین تعدیل عوامل اقلیمی ایفا می-کنند. این جنگل‌ها تحت عنوان جنگل‌های نیمه‌خشک طبقه‌بندی شده، با پنج میلیون هکتار وسعت، حدود 40 درصد کل جنگل‌های ایران را شامل می‌شوند. اخیرا در بسیاری از درختان جنگل‌های زاگرس بر میزان خشکیدگی‌های آنها افزوده شده است. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد خشکیدگی جنگل‌های بلوط از سال 1387 شروع شده است و عوامل مختلفی از جمله عوامل آب و هوایی، آفات و بیماری‌های گیاهی و عوامل جنگل‌شناسی باعث بروز این اتفاق شده است. در این پژوهش مهمترین عوامل تأثیرگذار روی خشکیدگی بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) با استفاده از مدل Maxent در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا 22 متغیر زیست‌اقلیمی و توپوگرافی در نرم‌افزار ArcGIS 10.4.1 آماده و برای استفاده در نرم‌افزار Maxent 3.3.3 به فرمت ASCII تبدیل شدند. با استفاده از شبکه 1/5 × 1/5 کیلومتر از روی نقشه پراکنش جغرافیایی خشکیدگی بلوط ایرانی نقاط حضور خشکیدگی استخراج گردید و با فرمت CSV برای استفاده در نرم‌افزار Maxent 3.3.3 آماده شد. نتایج نشان داد از 22 متغیر تأثیرگذار، سه متغیر شامل متوسط درجه حرارت سالانه (Bio1)، حداقل درجه حرارت سردترین ماه (Bio6) و تغییرات فصلی بارندگی (Bio15) به ترتیب 43/6، 18/9 و 9/5 درصد بیشترین تأثیر را روی خشکیدگی بلوط ایرانی داشتند. به‌ نظر می‌رسد تغییرات اقلیمی بخصوص کاهش بارندگی سالانه از دهه 80 و افزایش کلی درجه حرارت که در خاورمیانه رخ داده است، باعث تضعیف این گونه گیاهی شده است و شرایط را برای شیوع بیماری ذغالی یا قارچ Biscoigiauxia mediterranea و خشکیدگی بلوط ایرانی فراهم کرده است.
کلیدواژه ها
 
Title
Determining the most important factors affecting on decline species Quercus brantii Lindl. Using Maxent model
Authors
Sorour Mahmoudvand, Hamed Khodayari, Farajollah Tarnian
Abstract
Zagros forests are one of the most important forest ecosystems in Iran. They play the important role in conserving water and soil resources and also in modulating climatic factors. These forests are classified as semi-arid forests, with an area of 5 million hectares which covered about 40% of forests in Iran. Recently in many trees of the Zagros forests has increased Oak decline disease. Researchers have also shown that oak decline in Zagros forest began in 2008 and various factors including climatic factors, pests and plant diseases and forest factors have caused oak decline to happen. In this study, the most important factors affecting on Persian Oak decline were investigated (Quercus brantii Lindl.) using Maxent model in Lorestan Province. The first, 22 bioclimatic and topographic variables were prepared in ArcGIS 10.4.1 software and converted to ASCII format for use in Maxent 3.3.3 software. The layer related to the presence of oak decline was extracted from the geographical distribution map of Persian Oak decline using 1.5 × 1.5 km network and prepared at CSV format for using in Maxent 3.3.3 software. The results showed that among the 22 influential variables, three variables including annual mean temperature (Bio1= 43.6%), min temperature of coldest month (Bio6= 18.9%) and precipitation seasonality (Bio15= 9.5%) were more important than others on Persian Oak decline. It seems that climate changes, spatially decrease in precipitation from the 2008s and the overall rise in temperature caused weakness in Persian Oak and prepared the situation for invading of fungous diseases caused by Biscoigiauxia mediterranea and Persian Oak decline.
Keywords
Persian Oak, Zagros forests, Bioclimatic variable, Biscoigiauxia mediterranea