کاربرد مواد ضدمیکروبی و کاهش رطوبت میوه برای کنترل آلودگی، افزایش کیفیت و انبارمانی رطب کبکاب
کد مقاله : 1357-24IPPC (R4)
نویسندگان
1بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی
2بخش تحقیقات خرما، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج، بوشهر، ایران
3استادیار اقتصاد کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران
4استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج، شیراز، ایران
5کارشناس بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران
6کارشناس بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران
چکیده
کبکاب از ارقام تجاری خرما است که میوه رطب آن، کیفیتی ممتاز و بازارپسند دارد. پیشگیری از تخمیر و ترشیدگی رطب کبکاب توسط عوامل قارچی، باکتریایی و مخمرها، مستلزم نگهداری آن در سردخانه با دمای زیر صفر تا°C 18- است، اما بازاریابی و هزینه آن در این شرایط مشکل ساز است. کاهش میزان آلودگی رطب، پیشگیری از ترشیدگی، افزایش عمر انباری و امکان سنجی نگهداری رطب در سردخانه با دمای یخچال(°C 4-7)، در یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در 12 تیمار با سه تکرار، بررسی شد. به این منظور، اثرات کاهش رطوبت میوه با گرمادهی رطب در آون شامل رژیم دمایی °C39 به مدت 12 ساعت، °C55 به مدت پنج ساعت و در دمای اتاق به عنوان شاهد (فاکتور A) و محلول پاشی با مواد ضدمیکروبی مجاز شامل اسید آسکوربیک(07/0 درصد)، اسید پروپیونیک(25/0 درصد)، دی استات سدیم(2/0 درصد) و آبمقطر به عنوان شاهد(فاکتور B) انجام شد. پس از آبگیری از رطب در رژیم های دمایی و ضد عفونی آن در بسته های پلی اتیلنی 500 گرمی، پلات‌های ضدعفونی شده، به مدت نه ماه در شرایط یخچال نگهداری شدند. هر سه ماه یکبار یک پلات آزمایشی، به لحاظ درصد آلودگی، صفات کیفی ارگانولپتیکی، مواد جامد محلول و pH ارزیابی شد. از میوه های آلوده، قارچ های Aspergillus flavus،A. niger، Rhizopus stolonifer، Alternaria alternata وFusarium sp. و دو گونه مخمر Candida utilis و Saccharomyces cerevisiae جداسازی و بر اساس ویژگی های ریخت شناختی و فیزیولوژیک شناسایی شدند. هر سه ماده ضدمیکروبی با اختلاف معنی دار آماری(P≤0.01) به ترتیب 38%، 42% و 56% بر کاهش درصد آلودگی میکروبی و کاهش pH میوه بدون تاثیر معنی دار بر مواد جامد محلول و صفات ارگانولپتیک رطب، موثر بودند. تیمارهای گرمایی 39 و 55 درجه سلسیوس با کاهش رطوبت، بر درصد آلودگی میوه به ترتیب 64% و 75% در سطح احتمال 1% اثر معنی دار داشتند، ولی بر مواد جامد محلول، کیفیت ارگانولپتیک میوه و pH معنی دار نشدند. با توجه به نتایج، تیمار ترکیبی رژیم گرمایی°C55 به مدت پنج ساعت توام با کاربرد دی استات سدیم با غلظت 2/0 درصد، برای آبگیری میوه تا 20% و کاهش آلودگی میکروبی و فساد میوه تا 75% بدون کاهشpH ، مواد جامد محلول و کیفیت میوه، به عنوان روشی مناسب برای نگهداری رطب کبکاب در شرایط سردخانه‌های معمولی (بالای صفر) تا مدت شش ماه توصیه می شود.
کلیدواژه ها