ارزیابی عکس ‌العمل 14 رقم توتون نسبت به نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica در شرایط گلخانه

کد مقاله : 1407-24IPPC (R2)
نویسندگان
گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
نماتدهای ریشه‌گرهی (Meloidogyne spp.)، از عوامل محدود کننده‌ی کشت محصولات مختلف از جمله توتون می‌باشند. به دلیل مخاطرات زیستی حاصل از کاربرد نماتدکش‌ها، امروزه کشت میزبان‌های مقاوم به عنوان یکی از روش‌های ایمن و کارا در مدیریت نماتدهای ریشه‌گرهی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق عکس العمل 14 رقم توتون شامل Ch-Mutant، Harison Special، Mac Nair 944، Coker 176، Tirtash 19، Bel 61-10، Virginia E1، Coker 48، S-392-36، Tl33، Speight 626، Vega2، Hicks 55 و Virginia 115 نسبت به نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica، با جمعیت اولیه 3000 لارو سن دوم (دو عدد لارو سن دوم به ازای هر گرم خاک ) در گلدان‌هایی به قطر 9 سانتی‌متر و حاوی یک و نیم کیلوگرم خاک استریل (به نسبت مساوی خاک، ماسه و ورمی کولیت)، در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار به مدت 90 روز در شرایط گلخانه‌ای با دمای 28 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 50 درصد مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت پس از جداسازی گیاهان از خاک، نسبت به ارزیابی صفات تولیدمثلی نماتد شامل تعداد گال و توده تخم نماتد در گرم ریشه و کل ریشه، تعداد تخم موجود در توده تخم، تعداد لارو سن دوم موجود در خاک و جمعیت نهایی نماتد، اقدام شد. مقایسات میانگین براساس آزمون LSD و با استفاده از نرم‌افزار Minitab 17 انجام گردید. در این بررسی جهت تعیین سطح مقاومت از دو سیستم ارزیابی که یکی شاخص تولید‌مثل (RI) و دیگری براساس شاخص گال (GI) و فاکتور تولیدمثل (RF) بود، استفاده شد. نتایج نشان داد که تمامی ارقام براساس سیستم ارزیابی RI در زمره‌ی ارقام خیلی حساس می‌باشند. اگرچه براساس سیستم ارزیابی دوم مشخص گردید که ارقام مورد نظر به دلیل RF بزرگ‌تر از یک و GI بزرگ‌تر از 2 در زمره‌ی ارقام حساس قرار دارند. براساس مقایسات میانگین شاخص‌های تولید‌مثلی نماتد نیز مشخص گردید که ارقام Virginia E1، Speight 626، Bel 61-10 و Virginia 115 با بیش‌ترین تعداد گال، توده تخم، تخم، لارو سن دوم موجود در خاک و به تبع آن بیش‌ترین جمعیت نماتد از حساسیت بالاتری نسبت به نماتد ریشه گرهی برخوردار بودند این در حالی بود که بقیه ارقام با جمعیت کم‌تر، در سطح مشابهی قرار گرفتند. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که هیچ کدام از ارقام از مقاومت لازم در برابر نماتد ریشه‌گرهی برخوردار نبودند.
کلیدواژه ها
 
Title
Evaluation the reaction of 14 tobacco cultivars to root-knot nematode, Meloidogyne javanica, in greenhouse conditions
Authors
Abstract
Root- knot nematodes (Meloidogyne spp.) limit the cultivation of various crops including tobacco. Due to the biological hazards resulting from the use of nematicides, today the cultivation of resistant hosts has been considered as one of the safest and most efficient methods in the management of root- knot nematodes. In this study, we evaluated the reaction of 14 tobacco cultivars including Ch-Mutant, Harison Special, Mac nair 944, Coker 176, Tirtash 19, Bel 61-10, Virginia E1, Coker 48, S-392-36, Tl33, Speight 626, Vega 2, Hicks 55 and Virginia 115 to root- knot nematode, M. javanica, with 3000 second stage juveniles (2J2s/g soil) in the pots with 9 cm diameter and 1.5 kg of sterile soil (equal proportions of soil, sand and vermiculite) in 5 replicates in a completely randomized design for 90 days in the greenhouse at 28°C and 50% relative humidity. Eventually, after separating the plants from soil the nematode reproductive indices such as the number of galls and egg masses/g root and total root, eggs/egg mass, eggs/root, J2s /soil and final nematode population were calculated. The means were compared based on LSD and they were analyzed by using Minitab 17 software. In this study, two evaluation systems were used to determine the level of resistance, one system was based on the reproduction index (RI) and the other was based on the gall index (GI) and reproduction factor (RF). The results showed that all cultivars are very susceptible based on RI. However, based on another evaluation system, it was determined that all cultivars (with RF>1 and GI>2) are susceptible to root-knot nematode. Comparisons of the average of the nematode reproductive traits showed that Virginia E1, Speight 626, Bel 61-10 and Virginia 115 cultivars with the highest number of galls, egg masses, eggs, J2/soil and consequently the highest nematode population had higher sensitivity to root-knot nematode than other cultivars. Also, other cultivars with lower population were at a similar level. Totally, the results of this study demonstrated that none of the cultivars had enough resistance to root-knot nematode, M. javanica.
Keywords
cultivars reaction, gall index, reproduction index, reproduction factor