عوامل بیماری زردی، پژمردگی و پوسیدگی ریشه نخود در مناطق کشت این محصول درغرب ایران
کد مقاله : 1424-24IPPC (R3)
نویسندگان
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
چکیده
با توجه به برنامه‌های کلان اقتصاد مقاومتی ، خودکفایی محصولات اساسی برای امنیت غذایی ضروری است. نخود از مهمترین حبوبات مغذی، انرژی زا و پر مصرف است و ایران یکی از مناطق مهم کشت این محصول در دنیا می‌باشد. بیماری‌های زردی، پژمردگی و پوسیدگی نخود در طول دوره رشد این محصول در کشور رایج بوده و موجب خسارت و کاهش محصول می‌شوند. مدیریت بیماری‌ها مستلزم شناسایی عوامل بیماری است. گیاهان دارای علایم پژمردگی، زردی و خشکیدگی در قسمت طوقه و ریشه طی بازدیدهای به عمل آمده در طی سال‌های 97 و 98 از 68 منطقه نخود کاری استان‌های کردستان، کرمانشاه، همدان و جنوب آذربایجان غربی جمع آوری شد. نمونه‌های گیاه دارای علایم بیماری به منظور جداسازی و شناسایی عوامل بیماریزای مرتبط در پاکت های کاغذی به آزمایشگاه منتقل گردید. از حد فاصل بافت سالم و آلوده‌ی بافت‌های آوندی، ساقه، طوقه و ریشه‌ها قطعات کوچکی جدا شده و بعد از ضدعفونی با هیپوکلریت سدیم یک درصد به مدت دو دقیقه در محیط کشت PDA کشت گردید. جدایه‌های قارچی توسط روش تک اسپور خالص سازی شدند. جنس جدایه ها Fusarium شناسایی شد و جهت شناسایی‌های تکمیلی به محیط کشت CLA انتقال یافت. گونه‌های قارچی شناسایی شده شامل دو گونه کمپلکس Fusarium solani و F. oxysporum و گونه های F. armeniacum, F. equiseti, F. dlamini و F. acuminatum بود. بیشترین فراوانی جدایه‌ها مربوط به دو گونه کمپلکس F. oxysporum و F. solani, بود. آزمون بیماری‌زایی برای تمامی گونه‌ها با استفاده از روش Singh et al., 2010 با استفاده از رقم حساس کاکا انجام یافت. دو گونه کمپلکس F. oxysporum وF. solani و گونه‌های F. dlamini و F. acuminatum علایم زردی، پژمردگی و کاهش رشد روی رقم کاکا نشان دادند. گونه کمپلکس Fusarium solani موجب ایجاد پوسیدگی سیاه رنگی در قسمت طوقه گردید. سایر گونه‌ها باعث پوسیدگی در قسمت ریشه و طوقه شدند. بر اساس یافته‌های فوق برای تولید رقم مقاوم نخود در فرایند اصلاح ارقام تجاری مهم است که ارزیابی لاین های مورد مطالعه نسبت به تمام عوامل ایجاد کننده علایم زردی، پژمردگی و پوسیدگی صورت پذیرد.
کلیدواژه ها