بررسی تاثیر قارچ های میکوریزایی و شبه میکوریزایی بر رشد و رقابت علف‌های هرز با گندم
کد مقاله : 1440-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشگاه بوعلی سینا
2زراعت و اصلاح نبات- دانشکده کشاورزی- دانشگاه بوعلی سینا - همدان- ایران
3موسسه تحقیقات گیاه پزشکی- تهران- ایران
چکیده
حضور علف‌های هرز در مزارع گندم سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول می‌شود. یافتن راهکارهای موثر در جهت افزایش تحمل گیاه زراعی در برابر علف‌های هرز از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. تلقیح ریشه گیاه گندم با قارچ میکوریزایی و شبه میکوریزایی می-تواند راهکاری موثر در کاهش اثرات زیان‌بار علف‌های هرز در مزارع گندم باشد. به منظور بررسی تاثیر قارچ‌های میکوریزایی و شبه-میکوریزایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticum aestivum) در رقابت با علف‌های هرز جودره (Hordeum spotaneum) و خاکشیر (Descorainia sophia)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در استان البرز انجام شد. فاکتور اول شامل سه سطح قارچ (شاهد، قارچ مایکوریزا گونه Glomus mosseae و قارچ شبه مایکوریزا گونه Piriformospora indica و فاکتور دوم شامل سه سطح رقابت (کشت خالص گندم، گندم+ جودره و گندم+ خاکشیر) بود. نتایج نشان داد که اثر همزیستی قارچ، رقابت و اثر متقابل آن‌ها بر درصد کلونی‌سازی قارچ، عملکرد و اجزای عملکرد گندم معنی‌دار بود. بیشترین درصد کلونی‌سازی قارچ پیریفورموسپورا و گلوموس روی ریشه گندم در کشت خالص به ترتیب به میزان 66 و 63 درصد مشاهده شد. کلونی‌سازی قارچ پیریفورموسپورا و گلوموس با ریشه گندم در حضور علف‌هرز جودره به ترتیب 54/20 و 69/13 درصد و در حضور خاکشیر به ترتیب 53 و 57 درصد در مقایسه با کشت خالص گندم، کاهش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه گندم در کشت خالص در حضور قارچ‌های گلوموس و پیریفورموسپورا به ترتیب به میزان 9087 و 9599 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد که به ترتیب 58/39 و 27/24 درصد نسبت به شاهد، افزایش نشان داد. افزایش 27/6 و 76/11 درصدی میزان فسفر دانه گندم در حضور قارچ پیریفورموسپورا و گلوموس در مقایسه با شاهد مشاهده شد. در مجموع همزیستی قارچ‌های گلوموس و پیریفورموسپورا اثر رقابتی علف‌های هرز جودره و خاکشیر را بر گندم کاهش داد.
کلیدواژه ها