کنه Acinogaster microchaetosus (Acari: Neopygmephoridae) مرتبط با آشیانه مورچه Pheidole sp. (Hymenoptera: Formicidae)

کد مقاله : 1471-24IPPC (R2)

¹گروه گیاهپزشکی، دانشکده تولیدگیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران.

²گروه گیاهپزشکی، دانشکده تولیدگیاهی، دانشگاه علوم‌کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران

³گروه گیاهپزشکی، دانشکده تولیدگیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان، ایران

کوهورت هترواستیگماتینا دارای بیش از دوهزار گونه توصیف شده در قالب هشت بالاخانواده می‌باشد. بسیاری از کنه‌های مسافر متعلق به بالاخانواده Pygmephoroidea (Acari: Postigmata) می‌توانند برای جابجایی بین زیستگاه‌های مختلف از جنس‌های متعددی از مورچه‌ها بهره ببرند. کنه‌های قارچ‌خوار متعلق به خانواده‌های Microdispidae, Scutacaridae و Neopygmephoridaeسه خانواده از چهار خانواده تشکیل دهنده بالاخانواده Pygmephoroidea هستند که دارای جنس‌ها و گونه‌های مرتبط با مورچه‌ها هستند. تعدادی از جنس‌های Neopygmephoridae مانند Acinogaster و Petalomium عموما با مورچه‌‌ها و زیستگاه ‌آن‌ها مرتبط هستند. طی پژوهشی که روی فون کنه‌های هترواستیگما در جنگل زیارت واقع در شهرستان گرگان، شمال ایران در تابستان سال 1398 انجام گرفت، یک کلنی از کنه Acinogaster microchaetosus (Sevastianov, 1967) از نمونه خاک مرتبط با آشیانه مورچه Pheidole sp. (Hym.: Formicidae) به‌دست آمد. پیش‌ از این، سه جنس Camponotus, Tetramorium و Messor از مورچه‌ها، به‌عنوان میزبان کنه A. microchaetosus از اکراین و ایران گزارش شده بودند. تا به امروز هیچ گزارشی از ارتباط بین کنه‌های جنس Acinogaster و جنس Pheidole از مورچه‌ها داده نشده است؛ بنابراین این گزارش، یک رکورد میزبانی جدید محسوب می‌شود. این گونه کنه را می‌توان با استفاده از ویژگی‌های زیر تشخیص داد: موهای c1، 1a، 2a، 2b، 3a،3b و 4a تغییر شکل‌ یافته و در قاعده ضخیم شده‌اند، موهایps1 و ps2 دارای طول یکسان و از ps3 نه بار کوتا-ه‌تر هستند و تمامی موهای سطح پشتی بدن از حاشیه انتهایی ترژیت‌های‌شان فراتر می‌روند به جز موهای v2 و c1.

مورچه؛ کنه؛ هترواستیگماتا؛ جنگل؛ گرگان