اثر کشندگی حشره‏ کش های بوپروفزین، اسپیروتترامات و تیوکلوپراید+دلتامترین روی سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Hem.: Aleyrodidae)

کد مقاله : 1480-24IPPC (R3)

¹گروه گیاه پزشکی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی- واحد مهاباد

سفیدبالک گلخانه ‌(Trialeurodes vaporariorum Westwood )، یک آفت همه‌جایی، پلی‌فاژ و چند نسلی بوده، از آفات مهم گیاهان گلخانه‌ای می‌باشد. در طول دهه‌های گذشته، با توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، شیوع و گسترش جمعیت این آفت در جهان افزایش یافته است. به دلیل ویژگی‌های مرفولوژیکی این آفت، تعداد نسل زیاد و پتانسیل بالای آن در مقاومت به سموم شیمیایی و اثرات سوء آفت‌کش‌های مورد استفاده روی زنبورهای پارازیتویید سفیدبالک گلخانه، بررسی برای یافتن ترکیبات مناسب‌تر و سازگار جهت کنترل تلفیقی این آفت ضروری است. لذا مطالعه در زمینه زیست‌سنجی حشره‌کش‌های موثر بر این آفت از دغدغه‌های دانشمندان علم حشره‌شناسی می‌باشد. در این تحقیق سمیت تماسی سه حشره‌کش بوپروفزین (اپلاود)، اسپیروتترامات (موونتو) و تیوکلوپراید+دلتامترین (پروتئوس) روی مراحل تخم و پوره سن دوم سفیدبالک گلخانه پرورش یافته بر روی لوبیا سبز (رقم سانری) در شرایط گلخانه با دوره نوری 16: 8 ساعت روشنایی: تاریکی، دمای 2±27 درجه‏ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد بررسی گردید. جهت انجام آزمایشات از روش زیست‏سنجی برگی استفاده گردید. در یک سری آزمایشات مقدماتی، غلظتهای حداقل و حداکثر که به ترتیب ۲۰ و ۸۰ درصد تلفات ایجاد کرده بودند تعیین شدند. سپس در فاصله این دو غلظت، سه غلظت به روش فواصل لگاریتمی تعیین شد و در نهایت پنج غلظت به همراه تیمار شاهد (آب مقطر) برای هر مرحله زیستی مورد استفاده قرار گرفت. برای هر تیمار 5 تکرار و در هر تکرار یک برگ دارای 30 عدد تخم یا پوره سن دو استفاده شد. مقادیر LC50 حاصل از تجزیه پروبیت داد‌های حاصل از تاثیر حشره‌کش‌های بوپروفزین، اسپیروتترامات و تیوکلوپراید+دلتامترین روی پوره سن دوم بعد از 72، 96 و 120 ساعت به ترتیب (490، 210 و 300)، (300، 130 و 180) و (310، 100 و 110) و روی مرحله تخم بعد از 72، 96 و 120 ساعت به ترتیب (920، 460 و 570)، (310، 320 و 310) و (310، 190 و 220) قسمت در میلیون محاسبه گردید. به منظور بررسی اختلاط سموم مزبور، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار شامل 1- LC50 بوپروفزین، 2- LC50 تیوکلوپراید+دلتامترین، 3- ‌ LC50اسپیروتترامات، 4- اختلاط بوپروفزین و تیوکلوپراید+دلتامترین، 5- بوپروفزین و اسپیروتترامات، 6- اسپیروتترامات و تیوکلوپراید+دلتامترین و 7- تیمار شاهد (جمعاً 7 تیمار و هر تیمار در 3 تکرار) و در هر تکرار، تعداد 30 عدد تخم و پوره سن دوم انجام گرفت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، در اختلاط سه حشره‌کش بوپروفزین، اسپیروتترامات و تیوکلوپراید+دلتامترین روی مراحل تخم و پوره، بین تیمارها اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید (05/0< P) و مخلوط بوپروفزین و تیوکلوپراید+دلتامترین بعنوان موثرترین ترکیب شناخته شد. همچنین نتایج بدست آمده در مصرف تکی ترکیبات مشخص کرد که هر سه حشره‌کش بوپروفزین، اسپیروتترامات و تیوکلوپراید+دلتامترین اثرات کشندگی مطلوبی روی مراحل زیستی سفیدبالک گلخانه دارند.

حشره‌کش؛ دز کشنده؛ سفیدبالک گلخانه