بررسی اثر برخی اسانس های گیاهی و گونه‌های تریکودرما بر قارچ Fusarium graminearum عامل سوختگی خوشه گندم
کد مقاله : 1481-24IPPC (R4)
نویسندگان
1دانشگاه زنجان، دانشکده کشاورزی، زنجان، ایران
2گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
3دانشیار بیماری شناسی گیاهی
4دانشکده گیاه پزشکی کرج ایران
5دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان زنجان ایران
چکیده
بیماری سوختگی خوشه گندم (FHB) یکی از مخرب ترین بیماری‌های گیاه گندم در سطح جهان است که توسط قارچ Fusarium graminearum ایجاد می‌شود. کنترل این بیماری از طریق استفاده از سموم شیمیایی، تهیه ارقام مقاوم و تناوب زراعی تا حدی امکان پذیر است. از آن جایی که گیاهان منبع بزرگی از مواد با خاصیت قارچکشی یا قارچ‌ایستایی هستند، می‌توانند راه حل مناسبی برای کنترل بیماری ها باشند. در این تحقیق، تاثیرات ضد قارچی اسانس پنج گیاه دارویی شامل آویشن شیرازی، نعناع فلفلی، پونه کوهی، مرزه تابستانی و ترخون در پنج غلظت به همراه سه گونه قارچ تریکودرما Trichoderma harzianum T447، T. viride T125 و T. parseomosum T89 علیه سه جدایه قارچ عامل بیماری پوسیدگی خوشه گندم شامل F. graminearum um88، F. graminearum um65 و F. asiaticum um51 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تاثیر کنترلی اسانسهای مورد استفاده نشان داد که از نظر میزان بازدارندگی از رشد، بین نوع اسانس و غلظت های مختلف اسانس ها تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد وجود دارد. مقایسه اسانس های مختلف نشان داد که اسانس آویشن شیرازی و ترخون به ترتیب موثرترین و ضعیف ترین اسانس‌ها هستند. تجزیه GC-MS برای هر پنج اسانس انجام شد و ترکیبات موثره آنها با بیشترین میزان درصد مشخص گردید. اثر بیوکنترلی گونه‌های تریکودرما نیز به سه روش کشت متقابل، آزمون ترکیبات فرار و عصاره های برون سلولی انجام گرفت. تجزیه وتحلیل نتایج به دست آمده نشان داد که گونه‌ها از نظر مکانیسم‌های کنترلی و شدت و ضعف این مکانیسم‌ها باهم تفاوت دارند. T. viride T125 در هر سه روش مورد آزمایش موفق ترین گونه تریکودرما شناخته شد.
کلیدواژه ها