ارزیابی کارایی چند جدایه باکتری باسیلوس و قارچکش جدید در کنترل بیماری شوره سیاه غده و مرگ جوانه سیب زمینی (Rhizoctonia solani) در شرایط آزمایشگاه و گلخانه
کد مقاله : 1491-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشجوی گروه حشره‌شناسی و بیماری‌های گیاهی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور
3عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (تهران)
چکیده
بیماری شوره سیاه غده و مرگ جوانه سیب‌زمینی (عامل: Rhizoctonia solani) از بیماری‌های مهم این محصول است. مدیریت آن عمدتاً بر پایه استفاده از ترکیبات قارچکش یا عوامل آنتاگونیستی با تیمار بذر در زمان کاشت است. در این پژوهش کارآیی قارچکش‌های مونسرن® FS250 (پنسیکرون)، مونسرن® WP25 (پنسیکرون)، رست‌آپ® SC260 (ایپرودیون+کاربندازیم)، امستوپرایم® FS50 (پنفوفن) و رورال® SC500 (ایپرودیون) و 15 جدایه باکتری باسیلوس با کدهای BSK, A2, S2, A3, A6, S3, 524, 522, 159, 593, 526, 561, 626, 716, 713 موجود در موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، جهت کنترل این بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بررسی شد. بدین منظور از غده‌های سیب‌زمینی حاوی اسکلروت از انبارهای استان‌های همدان، اصفهان و اردبیل، نمونه‌برداری و به آزمایشگاه منتقل شد. پس از جداسازی، خالص سازی و شناسایی ریخت شناسی قارچ عامل بیماری، یک جدایه از جدایه‌های با شدت بیماری‌زایی زیاد و مربوط به گروه آناستموز AG3 انتخاب شد. برای تعیین کارایی قارچکشها در درون شیشه، غلظت‌های صفر، 5، 10، 15، 20 و 25 پی‌پی‌ام از هریک از قارچکشها در محیط کشت PDA تهیه، و یک قرص از پرگنه قارچ در تشتک پتری قرار داده شد. قطر پرگنه قارچ در مقایسه با تیمار شاهد پس از 7 روز نگهداری در 26 درجه سلسیوس اندازه‌گیری شد. ارزیابی اثر آنتاگونیستی جدایه‌های باسیلوس در محیط کشت PDA بر اساس میزان درجه بازدارندگی و کلونیزه کردن قارچ بیماری‌زا بصورت کشت متقابل انجام و به مدت ۴ روز در دمای 28 درجه سلسیوس نگهداری شد. قطر رشد پرگنه و هاله بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر اندازه‌گیری شد. ارزیابی تاثیر باکتری‌های منتخب و قارچکشها در کنترل بیماری شوره سیاه غده و مرگ گیاهچه در شرایط گلخانه، روی غده‌های سیب‌زمینی آلوده به اسکلروت و جوانه‌ها انجام شد. نتایج آزمون زیست‌سنجی درون شیشه نشان داد که 4 جدایه 593، 626، S3 و BSK بیشترین خاصیت بیوکنترلی (بیش از 85%) داشتند. همه قارچکشها با غلظت‌های 20 و 25 پی‌پی‌ام رشد پرگنه قارچ عامل بیماری را در محیط کشت ۱۰۰% کنترل کردند. نتایج ارزیابی‌های گلخانه‌ا‌ی نشان داد که هیچ یک از ۴ جدایه باکتری منتخب قادر به کنترل شوره سیاه غده نبودند ولی همه قارچکشها با کارایی بیش از ۹۵ درصد در یک گروه آماری قرار گرفتند. ارزیابی تاثیر باکتری‌ها و قارچکشها در کنترل بیماری مرگ جوانه در شرایط گلخانه نشان داد که جدایه‌های 593،626 ،S3 و BSK به ترتیب ۳/۳۳، ۸/۷۷، ۶/۵۵ و ۸/۷۷ درصد کارایی در کنترل بیماری داشتند. قارچکش‌های مونسرن® FS (۲/۱ درهزار)، مونسرن® WP (۵/۱ درهزار)، رست‌آپ® SC (۴/۱ در هزار)، امستوپرایم®FS (۳۵/۰ در هزار) و رورال®SC (۲ در هزار) به ترتیب ۱۰۰، ۳/۳۳، ۹/۸۸، ۹/۸۸ و ۷/۶۶ درصد بیماری را کنترل کردند. شناسایی و تحقیق برای فرمولاسیون جدایه‌های باسیلوس 626، S3 و BSK ادامه دارد و قارچکش‌های مونسرن® FS، رست‌آپ® SC، امستوپرایم® FSو رورال® SCجهت کنترل بیماری قابل توصیه‌اند.
کلیدواژه ها