اثرات عصاره‌های الکلی و هگزانی گیاه به لیمو (Lippia citriodora) بر دموگرافی سفید بالک پنبه Bemisia tabaci (Gennadius) در شرایط آزمایشگاه

کد مقاله : 1497-24IPPC (R2)
نویسندگان
1گیاهپزشکی -کشاورزی -یاسوج-یاسوج-ایران
2هیات علمی دانشگاه یاسوج
3بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
4استادیار بخش تحقیقات جنگل، مرتع و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، (سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی)
چکیده
امروزه با تکیه بر تحقیقات متعدد صورت گرفته، عصاره‌ها و اسانس‌های گیاهی به عنوان جایگزین‌های سالمی برای سموم دفع آفات نباتی تلقی می‌شوند. در تحقیق حاضر از عصاره گیاه به‌لیمو ((Lippia citriodora، به منظور بررسی دموگرافی آفت Bemisia tabaci (Gennadius) که یکی از آفات بسیار مهم محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی است استفاده شد. به منظور عصاره‌گیری از گیاه مورد مطالعه، دو نوع حلال انتخاب گردید، شامل متانول و هگزان نرمال خالص (به ترتیب به عنوان حلال قطبی و غیرقطبی). غلظت‌های مختلف عصاره‌های متانولی و هگزانی تهیه شد. داده‌های بدست آمده بر اساس جدول زندگی سن-مرحله دوجنسی تجزیه شدند. نتایج حاکی از آن بود که تیمار به‌لیموی متانولی بیشترین اثر را بر کاهش بقاء حشرات کامل سفیدبالک نشان داد. اثر تیمارها بر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (روز-۱)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (روز-۱)، طول مدت زمان هر نسل (روز) و نرخ ناخالص و خالص تولید مثل (تخم/فرد) در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت برای تیمارهای شاهد و عصاره‌های هگزانی و متانولی به ترتیب 063/0 و 055/0 و 28/0 بر روز بود. در رابطه با دوره تخم‌گذاری و تعداد کل تخم به ازای هر حشره ماده تیمار شاهد به ترتیب با مقادیر 23/2، 9/11 در گروه بیشترین قرار گرفت و تیمار به‌لیموی متانولی با مقادیر43/0 و 112/2 در گروه کمترین قرار گرفت. در این پژوهش کلیه تیمارها در مقایسه با شاهد توانستند در کاهش دوره تخم‌گذاری و تعداد کل تخم به ازای هر ماده اثر داشته باشند. از بین دو حلال مورد استفاده در ین بررسی جهت عصاره‌گیری، متانول حلال بهتری برای استخراج عصاره‌ی مؤثر بر سفیدبالک پنبه بود. نتایج این پژوهش نشانگر کارایی مناسب عصاره‌ی به‌لیمو در کنترل Bemisia tabaci می‌باشد.
کلیدواژه ها
 
Title
The effects of alcohol and hexane extracts of Lemon verbena (Lippia citriodora) on the demography of Bemisia tabaci (Gennadius) on the tamato plant in laboratory conditions
Authors
Abstract
Today, based on numerous studies, plant extracts and essential oils are considered to be healthy alternatives to pesticides. In the present study, Lippia citriodora extract was used to study the demographics of Bemisia tabaci (Gennadius) pest, which is one of the most important pests of agricultural products with global distribution. In order to extract the studied plant, two types of solvents were selected, including pure methanol and pure hexane (as polar and non-polar solvents, respectively). Different concentrations of methanolic and hexane extracts were prepared. The data were analyzed based on the age-sex life table of bisexuals. The results showed that treatment with methanolic lemon had the greatest effect on reducing the survival of whiteflies. The effect of the treatments on the intrinsic rate of population growth (day-1), the final rate of population growth (day-1), the duration of each generation (day) and the gross and net rate of reproduction (egg / individual) were significant at five percent. The inherent rate of population increase for control treatments and hexagonal and methanolic extracts was 0.063, 0.055 and 0.28 per day, respectively. In relation to the laying period and the total number of eggs per insect, the control treatment with the values of 2.23 and 11.9 was in the highest group, respectively, and the treatment with methanolic lemon with the values of 0.43 and 2.112 was in the lowest group. In this study, all treatments were able to reduce the spawning period and the total number of eggs per female compared to the control. Among the two solvents used in this study for extraction, the best solvent methanol was for extracting an extract effective on whiteflies cotton. The results of this study indicate the proper effectiveness of lemon extract in controlling Bemisia tabaci.
Keywords
Key words: Bemisia tabaci, Laying period, herbal extracts, methanol solvent, Lemon