اثر تاریخ کاشت و رقم بر تراکم و خسارت مینوز برگ نخود (Liriomyza sp.) در منطقه اشنویه، استان آذربایجان غربی
کد مقاله : 1523-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاه پزشکی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
2گروه گیاه پزشکی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی
3دانشگاه آزاد اسلامی- واحد مهاباد
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم بر کنترل مینوز برگ نخود (Liriomyza sp.) در منطقه اشنویه استان آذربایجان غربی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 اجرا گردید. در این تحقیق فاکتور اول، ارقام نخود شامل گریت، جم، بیونیج، ILC482 و رقم محلی پیروز و فاکتور دوم سه زمان کشت در 29 اسفند، 15 و 31 فروردین بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد بین ارقام مختلف و زمان‌های مختلف کاشت در مورد تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود داشت ( 05/0< P). همچنین در مورد تمام صفات مورد بررسی به غیر از تعداد بوته‌های آلوده و درصد بوته‌های آلوده اثر متقابل رقم در زمان کاشت معنی‌دار بود (05/0< P). بالاترین تعداد بوته آلوده (93/1 بوته در مترمربع)، درصد بوته‌های آلوده (88/12 درصد)، تعداد لارو در 10 بوته (33/10 لارو)، بالاترین تعداد برگهای آفت زده (13/3 برگ در بوته)، درصد برگهای آفت زده (8 درصد)، تعداد غلاف در بوته (23/8 غلاف)، تعداد دانه در بوته (2/23 دانه)، وزن صد دانه (93/25 گرم)، عملکرد بیولوژیک (4/1798 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (6/1088 کیلوگرم در هکتار) در زمان کشت 29 اسفند دیده شد. در بین ارقام مورد بررسی بالاترین تعداد بوته آلوده (66/2 بوته در مترمربع)، درصد بوته‌های آلوده (77/17 درصد)، تعداد لارو در 10 بوته (55/3 لارو)، تعداد برگهای آفت زده (33/2 برگ در بوته)، درصد آلودگی برگ (10 درصد) و کمترین تعداد غلاف در بوته (88/5 غلاف)، تعداد دانه در بوته (11/21 دانه)، وزن صد دانه (11/18 گرم) و عملکرد بیولوژیک (3/997 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (9/559 کیلوگرم در هکتار) به رقم جم اختصاص داشت. بالاترین تعداد غلاف در بوته (61/8 غلاف)، تعداد دانه در بوته (55/23 دانه)، وزن صد دانه (33/31 گرم)، عملکرد بیولوژیک (2/1990 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (4/967 کیلوگرم در هکتار) و کمترین تعداد بوته آلوده (11/1 بوته در مترمربع)، درصد بوته‌های آلوده (4/7 درصد)، تعداد لارو در 10 بوته (33/2 لارو)، تعداد برگهای آفت زده (11/2 برگ در بوته)، درصد آلودگی برگ (11/6 درصد) در رقمILC482 مشاهده گردید. در تحقیق حاضر، زمان کاشت 29 اسفند به عنوان بهترین زمان کاشت و رقم ILC482 به عنوان مقاوم‌ترین و پرمحصول‌ترین رقم شناسایی شد. بنابراین با تنظیم تاریخ کاشت و استفاده از ارقام مقاوم می‌توان به صورت مؤثری مینوز نخود را کنترل کرد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر می‌توان اظهار داشت هر چند کاشت در زمان 29 اسفند بالاترین درصد برگهای آلوده را به خود اختصاص داد اما به دلیل افزایش طول دوره رشد و مکانیسم جبرانی گیاه توانست علاوه بر تحمل آفت، بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد را به خود اختصاص دهد.
کلیدواژه ها