مقایسه اثرات سه حشره‌کش تبوفنوزاید، کلوتیانیدین و فلوپیرادیفون بر پارامترهای تولیدمثلی و رشدی جمعیت بالتوری سبز Chrysoperla carnea Stephens
کد مقاله : 1567-24IPPC (R3)
نویسندگان
حسین رضا رضایی ترشیزی 1 ، غلامرضا گلمحمدی2 ، رضا وفایی شوشتری3 ، لیلا فراورده4 ، زهرا رفیعی کرهرودی5
1موسسه گیاهپزشکی کشور
2مدیرکل نیروی انسانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
3هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
4رییس فناوری موسسه گیاهپزشکی کشور
5اهیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
چکیده
بالتوری سبز Chrysoperla carnea Stephens (Neuroptera: Chrysopidae) از جمله حشرات مفید بوده که دارای توان شکارگری بالایی در تغذیه از سایر حشرات بوده و به همین دلیل از این حشره در کنترل آفات گیاهی مختلفی همچون شته، پروانه آرد، شپشک و سفیدبالک در شرایط زراعی متنوعی در قالب برنامه‌های کنترل بیولوژیک و مدیریت تلفیقی آفات ( IPM) استفاده می شود. امروزه استفاده از غلظت‌های کم آفت‌کش‌های انتخابی از جمله راهکارهای مناسب در مدیریت آفات به منظور جلوگیری از نابودی جمعیت دشمنان طبیعی و همچنین بازگشت جمعیت آفت در عین توجه به محیط‌زیست از دیرباز از جمله اهداف برنامه‌های IPM بوده است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات زیرکشندگی (LC30) سه حشره‌کش روی افراد بالغ C. carnea به عنوان یک دشمن طبیعی کارآمد علیه پروانه آرد(Lepidoptera: Pyralidae) Ephestia kuehniella Zell می‌باشد. این آزمایشات در شرایط آزمایشگاهی تحت شرایط دمایی2±25 درجه سلسیوس، رطوبت 5±60 درصد و دوره نوری 8:16 (روشنایی:تاریکی) ساعت در اتاقک رشد صورت گرفت. داده‌های خام به دست آمده بر اساس روش آنالیزی جدول زندگی دو جنسی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. میزان LC50 بر اساس آزمون زیست سنجی دز-پاسخ با استفاده از نرم‌افزار Polo-Plus به دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از زیست‌سنجی، مقادیر LC30 مورد استفاده به ترتیب 7/14، 4/222و 3/397 میلی گرم بر لیتر به ترتیب برای کلوتیانیدین، فلوپیرادیفوران و تبوفنوزاید به دست آمد. نتایج نشان دادند که در غلظت LC30 در کلوتیانیدین و تبوفنوزاید، کاهش معنی‌داری در طول دوره زیستی بلوغ برای هر دو جنس (نر و ماده) C. carnea در مقایسه با تیمار شاهد و فلوپیرادیفوران، مشاهده شد. محدوده نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) از 174/0 تا 148/0 بر روز برای بالتوری‌های شکارگر با تیمارهای کلوتیانیدین و تبوفنوزاید متغییر بود. مقادیر نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) از190/1 برروز برای تیمار کلوتیانیدین و 160/1 برروز برای تیمار تبوفنوزاید به دست آمد. بیشترین و کمترین میزان باروری کل به ترتیب برای تیمار فلوپیرادیفوران (8/303 نتاج / فرد) و کلوتیانیدین (6/246 نتاج / فرد) به دست آمد. میزان نرخ خالص تولید مثل (R0) افراد ماده‌‌ی تیمار شده با کلوتیانیدین قرار گرفتند (31/123 نتاج / فرد) به طور معنی‌داری کمتر از ماده‌های تیمار شده با فلوپیرادیفوران (9/151 نتاج / فرد) ثبت گردید. دوره زمانی ثبت شده برای میانگین زمانی یک نسل (T) از 93/32 روز در تیمار شاهد تا 61/27 روز در تیمار LC30 کلوتیانیدین متغییر بود. بیشترین و کمترین طول دوره‌ی زندگی ماده‌های بالتوری سبز به ترتیب 98/50 و 02/45 روز بود که برای تیمارهای فلوپیرادیفوران و کلوتیانیدین به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق، کاربرد غلظت‌های زیرکشنده حشره‌کش‌ها‌ی تبوفوزاید، کلوتیانیدین و فلوپیرادیفون بر برخی از پارامترهای بیولوژیکی بالتوری شکارگر C. carnea تاثیرگذار بوده و نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند در طراحی برنامه‌های مدیریتی آفت مذکور مورد استفاده واقع گردد.
کلیدواژه ها