بررسی تغییرات محتوای فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های تجاری گردو نسبت به آلودگی به Aceria tristriata (Nalepa)
کد مقاله : 1576-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه آموزشی گیاه پزشکی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه بوعلی سینا همدان
2گروه گیاهپزشکی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان
چکیده
کنه گال زگیلی گردو Aceria tristriata Nalepa (Acari: Eriophyidae) یکی از آفات بسیار مهم باغات گردو در غرب ایران محسوب می‌شود. در یک مطالعه، مقاومت شش رقم (لارا، هارتلی، چندلر، جمال، پدرو، فرانکت) و چهار ژنوتیپ (تحقیقات، Z60، Z53 و B21) رایج گردو بعلاوه یک نهال بذری بومی همدان (نهال بدون پیوند) به کنه گال‌زگیلی برگ گردو مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، نهال‌های سه ساله هر کدام از این ارقام و ژنوتیپ‌ها در 6 تکرار با استفاده از 10 گرم گال خورده شده حاوی تعداد تقریبی 23±9650 کنه گال‌زگیلی به طور مصنوعی آلوده گردیدند. در این مطالعه، ارتباط بین میزان محتوای فنل کل با مقاومت به کنه گال‌زگیلی و همچنین خاصیت آنتی‌اکسیدانی (پتانسیل مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH) عصاره متانولی در ارقام و ژنوتیپ-های ذکر شده گردو مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که محتوای فنل کل در ارقام و ژنوتیپ-های مورد مطالعه به طور معنی‌داری تحت تأثیر آلودگی کنه گال زگیلی گردو قرار دارد (F10 = 75.20, P <0.0001)، به‌طوری‌که پس از آلودگی میزان ترکیبات فنلی افزایش یافت، این افزایش در همه ارقام و ژنوتیپ-های مورد مطالعه به استثنای Z60 و لارا معنی‌دار بود و در ارقام مقاوم چندلر، جمال و پدرو برجسته‌تر بود. محتوای فنل کل در ارقام مقاوم مذکور به ترتیب برابر با 25/6، 46/6 و 56/5 در گیاهان شاهد و 33/16، 42/15 و 29/12 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن تر در گیاهان آلوده بود. محتوای این ترکیب در گیاه حساس و نیمه حساس نهال بذری و رقم هارتلی به ترتیب 20/3 و 83/3 در گیاه شاهد و 86/4 و 30/6 در گیاه آلوده اندازه‌گیری شد. با توجه به نقش ترکیبات فنلی در استحکام گیاه و همچنین دفاع در برابر آفات، میزان بالایی ترکیبات فنلی در ارقام مقاوم می‌تواند از دلایل مقاومت ارقام مذکور به کنه گال‌زگیلی باشد. با اندازه‌گیری درصد مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH مشخص گردید که میزان مهار کنندگی رابطه مستقیمی با میزان ترکیبات فنلی دارد. به‌طوری‌که در ارقامی که میزان ترکیبات فنلی بیشتر بود، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و میزان فعالیت مهار رادیکال آزاد بیشتری مشاهده گردید. همچنین عصاره استخراج شده از برگ گیاهان آلوده به کنه گال‌زگیلی در مقایسه با گیاه شاهد در هر رقم، مهار کنندگی بیشتری از این رادیکال آزاد را نشان داد، که این به دلیل افزایش محتوای فنل در گیاهان آلوده نسبت به گیاه شاهد می‌باشد. نتایج این مطالعه همبستگی مثبت قوی بین محتوای فنل کل در گیاهان شاهد و آلوده و میزان مهارکنندگی این رادیکال توسط عصاره گیاهان شاهد و آلوده نشان داد (81/0 = r در گیاهان شاهد و 88/0 = r در گیاهان آلوده). کم‌ترین درصد مهار کنندگی در عصاره گیاه شاهد نهال بذری (66/82) و بیشترین درصد مهار کنندگی در عصاره گیاه آلوده چندلر (49/93) اندازه گیری شد.
کلیدواژه ها