احتمال بروز تولید‌مثل جنسی در Xiphinema index
کد مقاله : 1582-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دکتری نماتدشناسی-دانشگاه لرستان
2استاد دانشگاه تبریز
3دانشگاه تبریز
چکیده
گونه Xiphinema index از لحاظ اقتصادی و اهمیت، جزء 10 نماتد مطرح انگل گیاهی محسوب می‌شود. محققین وجود اسپرماتوزوئیدهای پراکنده در تعداد بسیار کمی از افراد ماده و کمیاب بودن افراد نر را به عنوان دلایل تولید‌مثل بکرزایی و عدم تولید‌مثل جنسی در این گونه ذکر کرده‌اند. به منظور بررسی جمعیت‌های مختلف این گونه، تعدادی نمونه خاک از فراریشه پوشش گیاهی آذربایجان‌شرقی در طی سال‌های 95 و 96 جمع‌آوری شد. شناسایی نمونه‌ها بر اساس مشخصات ریخت‌شناختی و داده‌های ریخت‌سنجی انجام گرفت. برای شناسایی مولکولی از پرایمرهای نواحی ژنی ITS1 rDNA و D2-D3 28S rDNA استفاده شد، پس از توالی‌یابی، رسم درخت نسب‌زایی با استفاده از نرم‌افزارهای مناسب صورت گرفت. درتعدادی از جمعیت‌های مورد مطالعه افراد نر و ماده‌هایی با لوله جنسی که در قسمت‌های مختلف آن اسپرم دیده می‌شد، ملاحظه گردید. وجود اسپرم در لوله جنسی نر نشان‌دهنده فعال بودن آنها از لحاظ تولید‌مثل جنسی است. از طرف دیگر وجود اسپرم در اطراف شکاف تناسلی و نقاط مختلف رحم، نشان دهنده ورود اسپرم‌ها از بیرون به درون بدن ماده است. مطالعه انجام شده توسط میکروسکوپ نوری نشان داد که شکل اسپرم‌های بدن ماده دقیقا مشابه اسپرم‌های موجود در بدن افراد نر است. بنابراین برخلاف نظرات قبلی در مورد تولید‌مثل این گونه، وجود تولید‌مثل جنسی برای آن محتمل است. در مطالعه مولکولی برای افرادی با لوله جنسی حاوی اسپرم، توالی‌های نوکلئوتیدی با رس‌‌شمارهایMK957233 وMK957236،MK920407 و MK920408 به‌دست آمد. این توالی‌ها در مقایسه با سایر توالی‌های این گونه در بانک ژن به ترتیب با اختلاف چهار و هفت جفت باز برای این دو ناحیه ژنی، 99% شباهت داشتند. بنابراین ماهیت آنها علاوه بر مطالعه ریخت‌سنجی و ریخت‌شناختی، با استفاده از روش مطالعه مولکولی نیز به‌عنوان گونه X. index تایید گردید.
کلیدواژه ها