میزبان‌های طبیعی ویروس پیچیدگی برگ یونجه در ایران
کد مقاله : 1583-24IPPC (R3)
نویسندگان
زهره داودی 1 ، جهانگیر حیدرنژاد1 ، حسین معصومی1 ، شارلوت جولیان2 ، سیسیل ریکه3 ، سرج گلزی3 ، دنی فیلو2 ، فیلیپ رومگناک2
1دانشگاه شهید باهنر کرمان
2موسسه تحقیقات و توسعه کشاورزی سیراد
3- موسسه تحقیقات و توسعه کشاورزی سیراد
چکیده
ویروس پیچیدگی برگ یونجه (Alfalfa leaf curl virus, ALCV) از جنس جدید Capulavirus و خانواده Geminiviridae، اولین جمینی‌ویروس شته‌برد است که در دنیا گزارش شده است. ALCV برای اولین‌بار از گیاه یونجه با علائم پیچیدگی برگ از فرانسه و سپس از اسپانیا و اخیرا از ایران، آرژانتین، ایتالیا، اردن، لبنان، سوریه، تونس و چین گزارش شده است. تا قبل از این مطالعه، یونجه به‌عنوان تنها میزبان طبیعی ALCV در کشورهای ردیابی شده گزارش شده بود. در این مطالعه، با توجه به شدت آلودگی ALCV در مناطق مختلف یونجه‌کاری ایران و هم‌چنین مشخص شدن احتمال منشا این ویروس از ایران، احتمال آلودگی و در نتیجه شناسایی میزبان‌های طبیعی دیگر این ویروس مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس، در طی سال‌های 94 تا 96 از گیاهان مختلف از جمله باقلا، علف‌های هرز مختلف موجود در مزارع یونجه و درخت اقاقیا، از استان‌های مختلف نمونه‌هائی با علائم کوتولگی، قاشقی شدن، پیچیدگی و چروکیدگی برگ‌ها و حتی علف‌های هرز بدون علائم جمع آوری شد. آلودگی نمونه‌ها پس از استخراج دی‌اِن‌اِ با روش CTAB با استفاده از آزمون PCR ارزیابی گردید. ژنوم کامل ویروس در نمونه‌های مثبت، با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی همپوشان (Cap-ncoIF و Cap-ncoIR) تکثیر و بعد از استخراج قطعه‌ای به طول تقریبی سه کیلو باز از ژل، در ناقل pGEM®-T Easy همسانه‌سازی گردید. در نهایت، ژنومِ کامل جدایه‌‌ها به روش سنگر تعیین ترادف شده و ترادف‌های حاصل با کمک نرم‌افزارهای مربوطه با جدایههای موجود در بانک ژن مقایسه شدند. نتایج به‌دست آمده از رسم درخت فیلوژنتیکی با استفاده از نرم افزار MEGA 7.0.26 نشان داد که ALCV به چهار گروه متمایز که شامل ژنوتیپ‌های ALCV-A، ALCV-B، ALCV-C و ALCV-D است، خوشه‌بندی می‌شود و تمام جدایههای ایرانی در دو ژنوتیپ ALCV-A و ALCV-C قرار می‌گیرند. بر اساس نتایج این مطالعه، علاوه بر گیاه یونجه، آلودگی گیاهان باقلا، اقاقیا، سلمه‌تره، فرفیون، بارهنگ، پنجه کلاغی، گل قاصدک و پیچک نیز به ALCV تائید شد. این نتایج بیانگر این است که علاوه بر میزبان‌های زراعی، اقاقیا و علف‌های هرز داخل و حاشیه مزارع نیز می‌توانند به‌عنوان میزبان ویروس محسوب گردند و به این ترتیب نقش مهمی در تداوم و گسترش ویروس داشته باشند. در مجموع، بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد که ALCV در ایران شیوع بالایی داشته و از دامنه میزبانی وسیعی نیز برخوردار می‌باشد. میزبان‌های طبیعی شناسایی شده به‌جز میزبان اصلی ALCV، برای اولین‌بار در دنیا معرفی می‌شوند.
کلیدواژه ها