بررسی خصوصیات جدایه‌های Xanthomonas translucens عامل نواری باکتریایی گندم در استان کرمانشاه.
کد مقاله : 1642-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
نواری باکتریایی (BLS) یکی از بیماری‌های باکتریایی گندم در دنیا است که در صورت مهیا بودن شرایط محیطی خسارت قابل‌توجه وارد مینماید. پیرو تغییرات آب‌وهوایی به‌خصوص بارندگی‌های زیاد در سال‌های اخیر، این بیماری در استان کرمانشاه شیوع پیداکرده و موجب خسارات قابل‌توجه روی گندم شده است. به‌منظور بررسی خصوصیات عامل بیماری، طی سال‌های 1398 و 1399 از بذور و برگ‌های دارای علائم بیماری در مناطق عمده گندم‌کاری استان نمونه‌برداری انجام شد. پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه، جداسازی باکتری‌ها از بافتهای گیاهی آلوده به روش معمول تهیه سوسپانسیون از برگ‌ها و بذور خردشده در آب مقطر استریل و کشت روی محیط کشت آگار غذایی (NA) به‌صورت خطی انجام شد. پس از رشد، 150 کلنی زردرنگ شفاف، براق و گرد خالص‌سازی شدند. برای شناسایی فنوتیپی و بیوشیمیایی جدایهها آزمون‌های باکتری‌شناسی مرسوم انجام شد. آزمون بیماری‌زایی در گلخانه و روی چهار میزبان اصلی شامل گندم، جو، چاودار و تریتیکاله با (تزریق یا سلول پاشی) سوسپانسیون باکتری با غلظت cfu/ml 107 انجام شد. به‌منظور تأیید نتایج مربوط به آزمون‌های فنوتیپی، بیوشیمیایی و بیماری‌زایی، توالی ناحیه حفاظت‌شده 16S rRNA جدایه‌های منتخب، با استفاده از آغازگرهای 27F و 1492R تعیین گردید. تنوع ژنتیکی بین جدایهها با استفاده از روش rep-PCR و با آغازگرهای BOX و ERIC بررسی شد. طبق نتایج آزمون‌های فنوتیپی و بیوشیمیایی، جدایهها به گونه X. translucens تعلق داشتند. بر اساس نتایج آزمون بیماری‌زایی، جدایهها در دو گروه قرار گرفتند. اعضای گروه اول فقط روی گندم بیماری‌زا بودند اما اعضای گروه دوم در هر چهار میزبان ایجاد بیماری کردند، به این ترتیب اعضای گروه اول به پاتووار undulosa و اعضای گروه دوم به پاتووار cerealis تعلق داشتند. نتایج تعیین توالی شباهت نوکلئوتیدی 100% جدایه‌های منتخب را با گونه‌ی X. translucens در Genbank نشان داد. توالی‌ها با شماره دسترسی (MW193070) و (MW173461) در Genbank ثبت شدند. بررسی تنوع ژنتیکی نشان داد بین جدایه‌های مناطق مختلف استان تنوع زیادی وجود دارد، اما ارتباطی بین این تنوع و مناطق نمونه‌برداری دیده نشد، ضمن اینکه rep-PCR نتوانست پاتووارهای شناسایی‌شده را از یکدیگر تفکیک نماید.
کلیدواژه ها