ارزیابی اثر هم افزایی میزان نیتروژن گیاه میزبان و پارازیتوئید های تخم و لارو روی پویایی جمعیت کرم میوه خوار گوجه فرنگی Helicoverpa armigera

کد مقاله : 1652-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشگاه مراغه
2هیات علمی دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
3رییس بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور،
چکیده
کرم میوه خوار گوجه فرنگیHelicoverpa armigera (Hübner) یکی از مهمترین عوامل کاهش کمی و کیفی محصول در ارقام گوجه فرنگی است. در این مطالعه نقش کود نیتروژن به عنوان نیروی رو به بالا (bottom-up) و پارازیتوئید تخمTrichogramma principium (Sugonjaev & Sorokina) و پارازیتوئید لارو Habrobracon hebetor (say) به عنوان نیروهای رو به پایین (top-down) بر پویایی جمعیت کرم میوه خوار گوجه فرنگیH. armigera بررسی گردید. کرم میوه خوار گوجه فرنگی در 24 تیمار گیاه گوجه فرنگی 8 هفته ای پرورش یافت و پس از یک نسل، یک جفت زنبور پارازیتوئید T. principium یا H. hebetor به کلنی آن اضافه شد. آزمایش فاکتوریل بر اساس طرح کاملا تصادفی باچهار سطح کود نیتروژن شامل (0، 2.1 ،3 و 3.9 گرم در هر گلدان، اوره 46%) و شش رقم گوجه فرنگی شامل کینگ استون، ریوگرند، ارلی اوربان، رد استون، سوپر استرینB و پرایموارلی درشرایط اتاق رشد (دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت روشنایی به تاریکی) انجام شد. تعداد میزبان پارازیته شده و زنبور بالغ زنده به‌طور روزانه تا طی یک نسل کامل پارازیتوئید ثبت شد. مدل‌های لگاریتمی-خطی نشان داد، که افزایش بیش از حد کود، سبب افزایش معنی دار میانگین تراکم جمعیت کرم میوه خوار گوجه فرنگی گردید. بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل جدول زندگی دوجنسی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) کرم میوه خوار گوجه فرنگی و پارازیتوئید تخم و لارو آن در 24 تیمار مختلف، به طور معنی دار متفاوت بود. به علاوه شاخص r با افزایش سطوح نیتروژن، افزایش یافت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت گیاهخوار و پارازیتوئیدهای تخم و لارو آن روی رقم کینگ استون با 3 گرم نیتروژن، به ترتیب 005/0 ± 1255/013،0/0 ± 1961/0 و010/0 ± 1491/0 (روز1-) بود. همچنین اثر کوددهی روی نرخ متناهی پارازیتیسم (ω) معنی‌دار بود و افزایش سطوح کود نیتروژن سبب چند برابر شدن نرخ پارازیتیسم زنبورها شد. یافته‌های این مطالعه نشان داد که سطوح بهینه ی نیتروژن روی کارایی پارازیتوئیدها اثر مثبت دارد و از هم افزایی این نیروهای رو به بالا و رو به پایین می توان در بهبود برنامه های مدیریت آفت بهره جست.
کلیدواژه ها
 
Title
Evaluation of the synergism effect of nitrogen fertilization of host plant and the egg and larval parasitoids on the tomato fruitworm (Helicoverpa armigera) population dynamics
Authors
Abstract
The tomato fruitworm, Helicoverpa armigera (Hübner), is the most important pest in decreasing quality and quantity of tomato. This study examined the effect of nitrogen fertilization, as the bottom-up force, and egg and larval parasitoids (Trichogramma principium Sugonjaev & Sorokina and Habrobracon hebetor say), as top-down forces on the population dynamics of H. armigera. Treatments included 6 tomato cultivars (Kingston, Riogrand, Earlyurbana, Redston, Superstrain-B and Primoearly) fertilized by 4 nitrogen levels (0, 2.1, 3.0, 3.9 g/pot N as Urea 46%) replicated 5 times via a factorial experiment based on the randomized complete design The fruitworm, H. armigera, fed on 8-week-old tomato plant cultivars and after one generation a pair of one day old wasp, T. principium or H. hebetor were added to its colony in each treatment., under a standard condition (25 ± 1 °C, 60 ± 5% RH and 16:8 (L: D) h) photoperiod. The number of live wasps and H. armigera was daily recorded during one generation of the parasitoids. Log-linear models showed extreme host plant fertilization significantly affected the tomato fruitworm mean population size. According to the two sex life table analysis, the intrinsic rate of increase (r) of the wasps and H. armigera were significantly different among 24 treatments, moreover, r parameter of the insects increased as the level of fertilization increased. The intrinsic rate of increase were 0.1255±0.005, 0.1961±0.013 and 0.1491±0.010 day-1 for H. armigera, T. principium and H. hebetor, respectively, on the Kingston cultivar plus 3 g nitrogen per pot. However, fertilization has synergist effects on the finite parasitism rate (ω) of the parasitoids that resulted in multiplication of parasitism rate. Based on the findings, the parasitoids performance were positively influenced with optimum nitrogen fertilization. Therefore, the synergistic effects of bottom-up and top-down factors can be used for improving management practices.
Keywords
Keywords: fertilization, bottom-up, top-down, intrinsic rate of increase, population dynamics