تأثیر Piriformospora indica بر افزایش مقاومت گیاه لوبیا در برابر Rhizoctonia solani از طریق القای پراکسید هیدروژن و آنتی اکسیدان‌ها

کد مقاله : 1688-24IPPC (R3)

گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

قارچ Piriformospora indica به عنوان یک قارچ مفید اندوفیت ریشه طیف گسترده‌ای از گیاهان را کلونیزه کرده و موجب افزایش رشد، تولید بذر و زیست توده در آنها می‌شود. همچنین گیاه را علیه تنش‌های زنده و غیرزنده محافظت می‌کند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر P. indica در محافظت گیاه لوبیا در برابر قارچ بیماری‌زای Rhizoctonia solani AG-4 HGII عامل بیماری پوسیدگی ریشه بود. برهمکنش بین قارچ P. indica و قارچ بیمارگر در شرایط آزمایشگاه با استفاده از کشت متقابل روی محیط سیب زمینی دکستروز آگار مورد بررسی قرار گرفت. قارچ P. indica هیچ گونه اثری بر رشد میسلیومی قارچ R. solani AG-4 HGII نداشت و ناحیه‌ی مهارکننده بین کلنی دو قارچ مشاهده نشد. در آزمایشات گلخانه‌ای، گیاهچه‌‌های سه روزه گیاه لوبیا توسط پنج گرم دانه‌های گندم کلونیزه شده با قارچ P. indica تلقیح شدند. بعد از دو هفته گیاهچه‌های پیش تیمار شده، با قارچ R. solani AG-4 HGII تلقیح شدند و پس از هفت روز شدت بیماری ارزیابی شد. به منظور تهیه منبع تلقیح بیمارگر، دانه‌ها در سه روز متوالی اتوکلاو شدند و با سه دیسک 5 میلی‌متری از پرگنه سه روزه قارچ بیمارگر مایه‌زنی و به مدت 2 هفته در دمای 28 درجه سلسیوس نگهداری شدند. مقدار 3/0 گرم دانه‌های گندم کلونیزه شده با بیمارگر در نزدیکی طوقه گیاهچه‌های لوبیا قرار داده شدند. نتایج ما نشان داد که P. indica به طور قابل توجهی موجب کاهش شدت بیماری (20%) و افزایش وزن تر و خشک ریشه و اندام‌های هوایی در مقایسه با گیاهان کنترل گردید. ارتباط کاهش شدت بیماری بوسیله‌ی P. indica با تجمع H2O2 و میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان نظیر کاتالاز و گایاکول پراکسیداز در گیاهان لوبیا در 0، 6، 12، 24، 48 و 72 ساعت پس از مایه‌زنی با بیمارگر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج با استفاده از نرم افزار Minitab 18 تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که کاهش شدت بیماری با کاهش سطوح H2O2 و افزایش فعالیت آنتی اکسیدانها ارتباط داشت.

اندوفیت؛ آنزیم‌های آنتی اکسیدان؛ پاسخ دفاعی گیاه؛ گونه‌های فعال اکسیژن