اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن در لوبیا چیتی بر رشد و باروری کنه تارتن دولکه ای، Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)

کد مقاله : 1726-24IPPC (R3)
نویسندگان
عضو هیأت علمی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
کنه تارتن دولکه ای، Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) یکی از آفات مهم و خسارت زای محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. در این تحقیق، گیاه لوبیاچیتی به وسیله چهار سطح مختلف کود نیتروژن (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) تیمار شد. پارامترهای زیستی و باروری کنه تارتن دولکه ای در دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بر روی لوبیاهای تیمار شده بوسیله کود نیتروژن بررسی شدند. آنالیز داده ها بر اساس تئوری جدول زندگی دوجنسی سنی- مرحله ای و با استفاده از برنامه TWOSEX-MS Chart انجام شد. برای مقایسه میانگین های به دست آمده در تیمارهای مختلف از روش Paired-bootstrap و همچنین برای رسم شکل ها از نرم افزار Sigmaplot استفاده گردید. نتایج نشان داد بین طول دوره مراحل مختلف زیستی و میزان باروری کنه تارتن روی لوبیاچیتی در سطوح مختلف کود نیتروژن، اختلاف معنی داری وجود دارد، به طوری که با افزایش سطح کود نیتروژن، طول کل دوره پیش از بلوغ کنه تارتن کاهش یافت. بیشترین طول کل دوره پیش از بلوغ در تیمار شاهد (85/8 روز) و کمترین میزان در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار (32/7 روز) به دست آمد. کود نیتروژن روی طول دوره پروتونمف و کل دوره زندگی کنه تارتن، اثر معنی داری نداشت. طول عمر کنه بالغ در شاهد و لوبیاهای تیمار شده با سطح 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، کمترین و در سطوح کود 150 و 225 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار بود. بیشترین نرخ زنده مانی ویژه سنی – مرحله ای (sxj) کنه بالغ ماده 55/0، 55/0، 60/0 و 58/0 و در کنه بالغ نر 20/0، 21/0، 21/0 و 20/0 به ترتیب در سطوح مختلف کود نیتروژن به دست آمد. بر اساس این نتایج کنه های پرورش یافته در روی گیاهان تیمار شده با 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار دارای بیشترین نرخ زنده مانی ویژه سنی – مرحله ای (sxj) در کنه بالغ ماده بودند. همچنین میزان باروری کل کنه تارتن در سطوح کوددهی به طور معنی داری تحت تأثیر قرار گرفت. بیشترین میزان باروری کل کنه تارتن با افزایش سطح کود، افزایش یافته و در بالاترین سطح کوددهی (225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به میزان 90/97 تخم به ازای هر فرد ماده تعیین شد. نتایج این پژوهش بیان می کند افزایش کود نیتروژن می تواند منجر به تقویت ویژگی های زیستی کنه تارتن شود.
کلیدواژه ها
 
Title
Effect of different nitrogen fertilizer levels on development and fecundity of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) in Chiti bean
Authors
Roya Taghizadeh
Abstract
The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) is one of the important and damaging pests of agricultural products throughout the world. In this research, Chiti bean plants were treated with four nitrogen levels (0, 75, 150, and 225 kg N ha-1). The biological parameters and fecundity of the two-spotted spider mite were evaluated on beans treated with nitrogen fertilizer at 25±1˚C, 60±5% RH and a photoperiod of 16:8 (L:D) h. Data were analyzed based on the age-stage, two-sex life table theory and using TWOSEX-MS Chart program. The paired bootstrap test was used to compare differences between treatments, and figures were obtained using statistical software Sigma Plot 14. Results showed that there were significant differences in duration of different life stages and fecundity of T. urticae on Chiti bean plants treated with different nitrogen levels. Therefore, the total preadult duration of spider mites decreased as the nitrogen fertilization level was increased. The longest value of total preadult duration was obtained in control (8.85 days) and shortest value was in plants treated with 225 kg N ha-1 (7.32 days). There was no significant effect on the duration of protonymph and total lifespan of the spider mite (P > 0.05). The shortest adult longevity was observed on mites reared in control and plants treated with 75 kg N ha-1 and the longest duration was observed on those reared on plants with 150 and 225 kg N ha-1. The highest sxj of adults was 0.55, 0.55, 0.60, 0.58 for females and 0.20, 0.21, 0.21, 0.20 for males in N fertilization levels 0, 75, 150 and 225 kg ha-1, respectively. According to these results, mites reared on plants treated with 150 and 225 kg N ha-1 had the highest value of sxj of female adult stage. Furthermore, fecundity of spider mites was affected significantly by fertilization levels. Fecundity of spider mites increased as the nitrogen fertilization level was increased, and there were 97.90 (eggs/female) at the highest N fertilization level (225 kg ha-1). Consequently, biological performance of the spider mite can be enhanced with increasing nitrogen fertilization.
Keywords
Two-spotted spider mite, Two-sex life table, Fertilization, Fecundity