اثر اسانس گیاه پونه روی مراحل مختلف زندگی شب‌پره هندی و شاخص های جدول زندگی آن

کد مقاله : 1768-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گیاهپزشکی،کشاورزی،زنجان،زنجان،ایران
2دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان.
3گروه گیاهپزشکی دانشگاه بولی سینا
4مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
5گروه گیاهپزشکی / دانشکده کشاورزی/ دانشگاه زنجان
چکیده
آفات انباری یکی از معضلات مهم در انبارداری محصولات کشاورزی هستند که اغلب خسارت قابل توجهی پس از برداشت محصول ایجاد می‌کنند. شب‌پره هندی Plodia interptinetella Rubaee یکی از آفات مهم محصولات انباری و به ویژه خشکبار می‌باشد که برای کنترل آن از ترکیبات شیمیایی تدخینی استفاده می‌شود. اسانس‌های گیاهی به علت کم‌خطر بودن برای انسان و سایر پستانداران، تجزیه سریع و خطرات کم‌تر زیست محیطی به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفته‌اند. در این تحقیق سمیت تدخینی اسانس پونه Mentha longifolia علیه مراحل مختلف رشدی شب‌پره هندی و تأثیر غلظت کشنده 50 درصد آن روی ویژگی‌های زیستی و شاخص‌های رشد جمعیتی آفت مورد برسی قرار گرفته است. آزمایشات زیست سنجی و جدول زندگی تحت شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد، 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که سمیت این اسانس روی مراحل رشدی شب‌پره هندی بصورت قابل توجهی متفاوت است. لارو سن اول با LC50 برابر با 976/1 میکرو لیتر بر لیتر هوا حساسیت بیشتری در مقایسه با سایر مراحل رشدی داشت. همچنین مرحله حشره کامل با LC50 برابر 320/2 میکرو لیتر بر لیتر هوا به صورت قابل توجهی حساس‌تر از تخم با LC50 115/16 میکرو لیتر بر لیتر هوا بود، در نتایج حاصل از تجزیه تحلیل داده‌های مربوط به جدول زندگی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) برای شب‌پره هندی در شاهد به ترتیب برابر 119/0 روز1- و 126/1 روز1- و در تیمار به ترتیب برابر 140/0 روز1- و 150/1 روز1- بود. همچنین مدت زمان یک نسل (T) در شاهد و تیمار به ترتیب 657/35 و 567/31 روز بود که بین تیمار و شاهد اختلاف معنی داری وجود داشت. نرخ ناخالص تولید مثل (GRR) در شاهد و تیمار به ترتیب برابر 23/256 و 58/166 فرد و نرخ خالص تولید مثل (R0) در شاهد و تیمار به ترتیب برابر 313/71 و 873/83 فرد محاسبه شد که بین این دو اختلاف معنی داری وجود نداشت. میانگین طول عمر جنس ماده در شاهد 11/6 و در تیمار 22/2 روز به دست آمد. با وجود اثرات کشندگی، به دلیل افزایش میزان تخم‌گذاری حشرات ماده، استفاده از این اسانس علیه شب‌پره هندی نیازمند بررسی‌های بیشتر می‌باشد.
کلیدواژه ها
 
Title
Effect of Pennyroyal essential oil on different stages of Indian moth life and its life table indicators.
Authors
Abstract
Stored product pests are one of the important problems in the storage of agricultural products, which often cause considerable damage after harvest. The Indian meal moth, Plodia interpunctella (Hubner), is one of the most important pests of storage and especially dried fruits, which the fumigant chemicals are used to control it. Essential oils have attracted public attraction due to low risk to humans and other mammals, rapid decomposition, and lower environmental risks. In this research, fumigant toxicity of Mentha longifolia essential oil against different life stages of the Indian meal moth and the effect of its LC50 on biological characteristics and population growth indices of pests have been investigated. Bioassay tests and life tables were conducted at 27 ± 2°C, 50±5% RH, and photoperiod of 16:8 h (light: dark). The results showed that the essential oil toxicity is significantly different between the stages of Indian meal moth. The first instar larva with LC50 equal to 1.976 μl / l air showed the highest susceptibility. Also the adult stage with LC50 of 2.320 μl / l air was considerably more sensitive than the egg stage with LC50 value of 16.115 μl /l air. According to the life table study, the intrinsic rate of increase (r) and finite rate of increase (λ) in the control and treatment were 0.119 and 1.126 (day-1) and 0.140 and 1.150 (day-1), respectively. Also, the respective generation time (T) in the control and treatment were 35.657 and 31.567 days, which were significantly different. The gross reproductive rate (GRR) in the control (256.23 individual) was higher than that of the treatment (66.58 individual). While the Net reproductive rate (R0) in the control (71.313 individual) was lower than the treatment (83.873 individual). The female longevity in the control was 6.11 days which was significantly longer than the treatment longevity of 2.22 days. Despite the lethal effect of the essential oil on this species, because of the increased fecundity of adult females, its application to control the Indian meal moth needs further investigation.
Keywords
Stored product pest, Mentha longifolia essential oil, Bioassay, LC50