تنوع ژنتیکی Bipolaris victoriae عامل بیماری لکه قهوه ای برنج با استفاده از نشانگرهای مولکولی ISSR در استان گیلان
کد مقاله : 1790-24IPPC (R3)
نویسندگان
1عضو مشاوران نظام مهندسی
2مدیر برنامه ریزی و آموزشی واحد رشت-دانشگاه آزاد اسلامی
3معاون برنامه ریزی و پشتیبانی موسسه تحقیقات برنج کشور
چکیده
● بیماری لکه قهوه ای برنج یکی از مهمترین بیماری های بذرزاد برنج در ایران و جهان است. در این تحقیق نمونه برداری از مزارع برنج استان گیلان انجام شد و در مجموع 57 جدایه قارچی به دست آمد و تنوع ژنتیکی Bipolaris victoriae عامل بیماری لکه قهوهای برنج مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از پنچ آغازگر ISSR استفاده شد. از این پنج آغازگر تعداد 80 باند به دست آمد که از این تعداد 77 جایگاه ژنی دارای چند شکلی بودند. آغازگرهای ISSR14 با 18 باند و ISSR12 با 14 باند به ترتیب بیشترین و کمترین قطعات تکثیر شده را ایجاد کردند. گروهبندی جدایه ها با استفاده از تجزیه خوشهای به روش UPGMA و براساس ضریب تشابه جاکارد انجام شد. نتایج نشان داد که جدایه ها با توجه به کل باندهای چند شکلی ISSR به چهار گروه تقسیم شدند. به منظور تایید روش به کارگرفته شده در تجزیه خوشهای از ضریب همبستگی کوفنتیک با نرم افزار NTSYS استفاده شد. میانگین تعداد آلل موثر درجدایه های مورد مطالعه براساس پنج آغازگر مورد استفاده 48/1 بود که دامنه آن برای آغازگرهای مورد استفاده 46/1 (ISSR12 , ISSR20) تا 53/1 ( (ISSR15بود. بر اساس شاخص شانون کمترین مقدار تنوع ژنی نی مربوط به آغازگر ISSR12 و بیشترین مقدار آن مربوط به آغازگر ISSR20 بود. بر اساس شاخص‌های تنوع تمامی آغازگرهای ISSR مورد استفاده در این تحقیق سطح بالایی از تنوع را در جدایه‌های مورد مطالعه آشکار ساختند. اما با توجه به بالا بودن آماره‌های تنوع ژنتیکی در آغازگرهای ISSR14 و ISSR15 میتوان به کارایی بالای این آغازگرها اذعان داشت و از آن‌ها در مطالعه‌های بعدی ارزیابی تنوع ژنتیکی جدایه‌هایB. victorae به عنوان آغازگرهای مناسب و کارا استفاده نمود. با توجه به نتایج به دست آمده، جمعیت خوشه در مقایسه با جمعیت برگ میزان بالاتری از تنوع ژنی نی، آلل مؤثر و آلل مشاهده شده را در برداشت. در این مطالعه ضرایب مربوط به تعداد آلل مشاهده شده، تعداد آلل مؤثر، شاخص شانون و درصد جایگاه‌های چندشکل در دو جمعیت برگ و خوشه به یکدیگر بسیار نزدیک بود. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین میزان تنوع ژنتیکی درون جمعیتی در بین جدایه‌های جمع‌آوری شده از خوشه مشاهده شد، زیرا بیشترین میزان درصد جایگاه‌های چندشکل، تنوع ژنوتیپی، تعداد آلل مشاهده شده، تعداد آلل مؤثر و تنوع ژنی نی که همگی از شاخص‌های مهم در تنوع ژنتیکی درون جمعیت‌ها هستند، در این جمعیت برآورد شد. از اینرو میتوان گفت جدایه‌های مربوط به خوشه احتمالاً قابلیت بیماریزایی بیشتری روی برنج خواهند داشت. همچنین بیشتر بودن تنوع ژنتیکی درون جمعیتی در جمعیت خوشه را میتوان به بیشتر بودن تعداد جدایه‌های جمع‌آوری شده از خوشه، متنوع بودن رقم‌ها و مکان‌های نمونه برداری نسبت داد.
کلیدواژه ها