ارزیابی لاین‌های گندم نان حاصل از دورگ‌گیری از نظر بیماری سفیدک سطحی

کد مقاله : 1797-24IPPC (R3)
نویسندگان
1- استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.
2استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
چکیده
بیماری سفیدک سطحی (Blumeria graminis f.sp. tritici Marcha) از مهمترین بیماری‌های گندم در مناطق مرطوب و نیمه مرطوب دنیا است. اقلیم ساحل خزر به دلیل رطوبت نسبی بالا مستعد ظهور و بروز این بیماری است. استفاده ارقام مقاوم اقتصادی‌ترین و از نظر زیست محیطی سالم‌ترین روش کاهش مصرف قارچکش‌های شیمیایی است. در این پژوهش به منظور گزینش لاین‌های برتر حاصل از دورگ گیری، تعداد 128 ژنوتیپ گندم نان بهاره در سال زراعی 99-1398 به صورت مشاهده‌ای در کرت‌هایی با مساحت 5/5 متر مربع در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی لاین‌ها از نظر بیماری سفیدک سطحی در مرحله گیاه کامل و ظهور کامل برگ پرچم و پس از استقرار کامل بیماری روی رقم حساس انجام شد. یادداشت برداری بیماری سفیدک پودری با روش ساری و پرسکات و مقیاس 9-0 انجام شد. با توجه به شرایط مطلوب آب و هوایی برای عامل بیماری‌زا در اواخر اسفند و اوایل فروردین بیماری سفیدک سطحی به خوبی مستقر و گسترش یافت. نتایج نشان داد که اکثریت لاین‌های مورد بررسی دارای وضعیت نیمه حساس و حساس بودند بطوری که 55 لاین (43 درصد) نیمه حساس و 46 لاین (9/35 درصد) نیز حساس به سفیدک سطحی بوده، 16 لاین (5/12 درصد) هم مقاوم به سفیدک سطحی بودند. همچنین در 10 لاین (8/7 درصد) هیچگونه علائمی از آلودگی مشاهده نشد. همچنین هیچ یک از لاین‌ها در گروه بسیار مقاوم یا بسیار حساس قرار نگرفت. از 10 لاین برتر از نظر عملکرد دانه، چهار لاین مصون، یک لاین مقاوم و پنج لاین نیمه حساس بودند.
کلیدواژه ها
 
Title
Assessment of bread wheat lines derived from hybridization for powdery mildew disease
Authors
Abstract
Powdery mildew disease is one of the most important wheat diseases in humid and semi-humid regions of the world. The Caspian Sea region is prone to the emergence of this disease due to high relative humidity. The use of resistant cultivars is the most economical and environmentally way to reduce the application of chemical fungicides. In this study, in order to select the best lines derived from hybridization, 128 spring bread wheat genotypes were evaluated as observational approach in plots with an area of 5.5 m2 at Gorgan Agricultural Research Station. The lines were evaluated for powdery mildew disease at the adult plant stage and full emergence of flag leaf, after complete establishment of the disease on susceptible cultivar. Powdery mildew was recorded by Saari and Prescott methods with a scale of 0-9. Due to the favorable climatic conditions for the pathogen, in March and April, powdery mildew disease was well established and spread. The results showed that the majority of the lines were moderately susceptible and susceptible, so that 55 lines (43%) were also moderately susceptible and 46 lines (35.9%) were susceptible to powdery mildew. While 16 lines (12.5%) were resistant to powdery mildew. Also, no signs of infection were observed in 10 lines (7.8%). As well as, none of the lines were in the group of highly resistant or highly susceptible. Of the top 10 lines in terms of grain yield, four, one and five lines were immune, resistant and moderately susceptible, respectively.
Keywords
Powdery mildew, resistance, wheat, Gorgan