پراسنجه های رشد جمعیت شته‌ی جالیزAphis gossypii (Glover) روی چهار رقم خیار در شرایط گلخانه‌ای

کد مقاله : 1826-24IPPC (R3)
نویسندگان
1دانشچوی کارشناسی ارشد رشته ی حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
2گروه گیاه پزشکی، دانشکده‌ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
3گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
4گروه گیاه پزشکی, دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیغی، دانشگاه محقق اردبیلی
5گروه گیاه پزشکی، دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
6دانشجوی دکتری رشته ی حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
شته جالیز Aphis gossypii Glover یکی از آفات بسیار مهم گیاه خیار می باشد. در این پژوهش، پراسنجه ‏های رشد جمعیت پایدار شته جالیز روی چهار رقم خیار شامل عرشیا، تاروم، کاسپین و دانیتو در شرایط دمایی 2 ± 25 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی بررسی شد. آزمایش با 50 عدد پوره سن اول شته با طول عمر کمتر از 24 ساعت شروع شد. پوره ها به صورت انفرادی روی برگ های هر یک از ارقام مورد نظر پرورش داده شدند. پس از ظهور حشرات بالغ، زادآوری روزانه و زنده‏ مانی آن ها تا زمان مرگ آخرین فرد ثبت شد. برای برآورد پراسنجه‏ ها از روش جدول زندگی دو جنسی استفاده شد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ خالص تولیدمثل (R0) شته روی رقم تاروم به ترتیب 0/009 ± 0/443 و 2/05 ± 30/14 و کمترین مقدار آن ها روی ارقام کاسپین به ترتیب 0/009 ± 0/297 و 1/55 ± 16/78 و دانیتو به ترتیب 0/011 ± 0/305 بر روز و 1/60 ± 16/62 نتاج بر فرد به دست آمد. مقادیر نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) آفت از 0/013 ± 1/346 روی رقم کاسپین تا 0/015 ± 1/557 بر روز روی رقم تاروم متغیر بود. کمترین مقدار مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت شته (DT) روی ارقام عرشیا و تاروم تخمین زده شد. نتایج نشان داد که ارقام کاسپین و دانیتو نسبت به عرشیا و تاروم از مطلوبیت نسبتا کمتری برای شته ی جالیز برخوردار هستند.
کلیدواژه ها
 
Title
Population growth parameters of the melon aphid, Aphis gossypii (Glover) on four cucumber cultivars in greenhouse conditions
Authors
Abstract
The melon aphid, Aphis gossypii is one the most important pests of the cucumber plant. the effect of four cucumber plant including Arshia®, Tarom®, Caspian® and Danito® was investigated on the population growth parameters of A. gossypii at 25 ± 2 °C, 65 ± 5% RH and a photoperiod of 16:8 (L;D) h. The experiment started using 50 first instar nymphs (< 24 h old). The nymphs were separately reared on the leaves of each cucumber cultivar. After emergence of adults, their fecundity and survival were recorded daily until all of them were dead. The parameters were estimated using two-sex life table procedure. The highest values of intrinsic rate of increase (r) and net reproductive rate (R0) of the aphid were estimated on Tarom 0.443 ± 0.009 and 30.14 ± 2.05, resp. and the lowest values were on Caspian 0.297 ± 0.009 and 16.78 ± 1.55, resp. and Danito 0.305 ± 0.011 d-1 and 16.62 ± 1.60 per generation, respectively. The finite rate of increase (λ) ranged from 1.346 ± 0.013 on Caspian to 1.557 ± 0.015 d-1 on Tarom cultivar. The lowest values for mean generation time (T) and doubling time (DT) of the aphid were estimated on Arshia and Tarom cultivars. Based on the results, the cultivars of Caspian and Danito are considered to be least suitable hosts for A. gossypii.
Keywords
Keywords: melon aphid, Population growth parameters, cucumber cultivar