اولین گزارش از لکه‌برگی فلفل ناشی از Neoscytalidium hyalinum در ایران
کد مقاله : 1833-24IPPC (R3)
نویسندگان
دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز- بخش گیاهپزشکی
چکیده
در شهریور 1399، برگ‌های فلفل (Capsicum annuum L.) دارای علائم لکه‌برگی‌های نامنظم قهوه‌ای از یک گل‌خانه در شهرستان ارسنجان استان فارس جمع‌آوری شد. به منظور جداسازی عامل بیماری، قطعات کوچکی از برگ‌های آلوده بریده و پس از شستشو در زیر شیر آب و آلودگی زدایی با استفاده از هیپوکلریت سدیم نیم درصد به مدت یک دقیقه روی کاغذ صافی سترون خشک و روی تشتک‌های پتری حاوی محیط‌کشت سیب‌زمینی-دکستروز-آگار (PDA: عصاره‌ی 360 گرم سیب‌زمینی، 15 گرم آگار و آب مقطر تا حجم یک لیتر) کشت و جدایه‌های به‌دست آمده به روش تک‌اسپور کردن خالص شدند. جدایه‌ها بر اساس خصوصیات ریخت‌شناختی شناسایی شدند. جدایه‌ها روی محیط کشت PDA دارای رشد سریع بودند و پرگنه‌ها ابتدا سفید‌رنگ با میسلیوم‌های مویی و متراکم که به‌تدریج خاکستری تا سبز زیتونی می‌شدند. میسلیوم-ها منشعب، دیواره‌دار، قهوه‌ای و به آرتروکنیدیوم‌های دارای صفر تا دو دیواره تقسیم می‌شدند. آرتروکنیدیوم‌ها در زنجیره‌های مفصلی و به شکل استوانه‌ای در دو انتها مسطح، روشن تا قهوه‌ای تیره به اندازه 27/5-12/3×85/9-57/4 میکرومتر تشکیل می‌شدند. با توجه به خصوصیات ریخت‌شناختی به همراه مطالعات مولکولی بر پایه توالی‌سنجی ناحیه فاصله ترانویسی شده داخلی (ITS)، جدایه‌های به‌دست آمده Neoscytalidium hyalinum ((C.K. Campb. & J.L. Mulder) A.J.L. Phillips, J.Z. Groenew. & Crous) تشخیص داده شد. آزمون بیماریزایی در شرایط گل‌خانه (دمای 25-28 درجه‌ی سلسیوس و دوره نوری 14 ساعت) انجام گرفت. برای تهیه مایه اینوکولوم یک جدایه از N. hyalinum روی محیط PDA به مدت ده روز در دمای 25 درجه سلسیوس کشت داده شد. ده میلی‌لیتر آب مقطر سترون روی هر کدام از تشتک‌های پتری حاوی قارچ ریخته شد و توسط یک سوزن سترون سطح پرگنه‌ها خراش داده شد. با استفاده از دستگاه گلبول‌شمار سوسپانسیونی با غلظت 106 اسپور در میلی‌لیتر تهیه و با استفاده از روش اسپری‌پاشی، مایه‌زنی گیاهان فلفل 21 روزه انجام شد. پس از مایه‌زنی به منظور حفظ رطوبت، 48 ساعت گیاهان زیر پوشش‌های پلی‌اتیلنی قرار گرفتند و پس از آن در شرایط گل‌خانه نگهداری شدند. ده روز پس از مایه‌زنی علائم لکه‌های قهوه‌ای رنگ روی برگ‌ها مشاهده شد. گیاهان شاهدی که با آب مقطر سترون مایه‌زنی شده بودند هیچ علائمی نشان ندادند. به منظور اثبات اصول کخ، جدایه‌های N. hyalinum از برگ‌های دارای علائم جداسازی شدند. گزارش شده است که Neoscytalidium روی دامنه وسیعی از گونه‌های گیاهی، باعث ایجاد شانکر، پژمردگی، سرخشکیدگی، زوال، پوسیدگی میوه، بلایت برگ و لکه برگی می‌شود. این اولین گزارش از لکه‌برگی فلفل ناشی از N. hyalinum در ایران است.
کلیدواژه ها